Meditatie bevorderlijk voor de kwaliteit van leven
Ik kende Phie Ambo al van zijn portret uit 2014 van een
Deense boer, die sterk in de biologisch dynamische bedrijfsvoering gelooft, een
jaar eerder portretteerde hij een hersenonderzoeker die gelooft in de goede
werking van yoga en meditatie op problemen die te maken hebben met een
onrustige geest (en wie heeft dat niet in deze verwarrende tijden, zoals ik
gisteravond in krijt zag aangebracht op het beeld van Laurens Janszoon Coster
op de Grote Markt in Haarlem). Tussen de beelden van de onderzoeken door zien
we flitsen van de werking van de neurale systemen in de hersenen (zie poster) fraai in beeld
gebracht.
De hersenonderzoeker waar het om gaat heet Richard Davidson.
Hij werkt op de universiteit van Wisconsin en doet onderzoek naar de invloed
van meditatietechnieken op getraumatiseerde Amerikaanse oorlogsveteranen en jonge
kinderen met ADHD. Hij stelt dat de hersenen een heel ingewikkeld orgaan is,
waar we nog niet het fijne van weten, net zoals over ons bewustzijn. Wel dat het
laatste door lichaamstechnieken te beïnvloeden is. Compassiemeditatie zorgt er
bijvoorbeeld voor dat men meer oog krijgt voor de noden van een ander. Hoewel
zijn ideeën over een contemplatieve neurowetenschap eerder door collega’s met
scepsis werden begroet, vond hij steun bij de Dalai Lama.
De documentaire begint met Will, een jongen met ADHD. De juf
probeert hem te bewegen om met de lift naar boven te gaan waar hem een
verrassing wacht, maar de jongen is, gezien eerdere ervaringen, doodsbang voor
de lift en neemt liever de trap.
Laura Pinger geeft les in mindfulness en doet dit
overtuigender dan ik zag van Eline Snel in Kikker
zit stil (2014). Ze besteedt op een natuurlijke manier aandacht voor het
naar binnen gaan door de kinderen te laten luisteren naar een klank van een
klankschaal en opmerkzaam te worden voor het moment dat de klank weg is. Haar
manier van werken is een goed alternatief voor ouders die bezorgd zijn voor de
gevolgen van Ritalin dat al op jonge leeftijd in grote doses wordt verstrekt.
De pleegouders van de jongen vertellen dat Will al op zeer jonge
leeftijd in meerdere gastgezinnen verbleef, tot zij met de verslaafde moeder de
afspraak maakten om de jongen te adopteren. Ze vertellen met veel gevoel dat de
jongen altijd graag met hun meewilde als ze hem bezochten.
Als Will een andere jongen plaagt, wordt hij daarop
aangesproken en met een doek over zijn hoofd in een hoekje gezet om tot rust te
komen, iets wat misschien ooit ook de bedoeling was van het in de hoek zetten
van een kind. Aan het eind van de documentaire loopt Will samen met de juf en
klasgenootjes wel de lift in.
Stephen Lee is een soldaat die uit Irak terugkwam bij zijn
vrouw en kinderen met een post traumatische stress stoornis, waardoor hij
slaapmiddelen nodig heeft om aan zijn nachtrust toe te komen. Hij heeft ook
veel agressie in zich waardoor hij, net als Richard Low, die na een
traumatische ervaring in Irak ook met pstt kampt, in aanmerking komt voor het
onderzoek door Davidson en zijn team. Emma Seppala die aan het hoofd daarvan
staat vertelt over de actieve- en de controlegroep en bekijkt resultaten van
ademoefeningen, concentratietesten, oefeningen waarbij ze zinnen moeten
aanvullen en hersenscans. Volgens haar heeft de helft van de beschadigde
veteranen geen baat bij reguliere therapieën, waaronder, denk ik, vooral
medicatie moet worden verstaan.
Davidson legt een en ander uit over de amygdala die
bedreigingen signaleert en inwerkt op het vlucht, vecht of vriesgedrag, het
autonome zenuwstelsel en de hormoonhuishouding. De prefrontale cortex is
actiever bij personen die mediteren. Ook het immuunsysteem wordt erdoor
beïnvloed, al is nog niet helemaal duidelijk hoe dat werkt. De deelnemers wordt
geleerd om hun nare gedachten te scheiden van zichzelf en vertellen openhartig
over hun problemen en de vorderingen die ze in de groepstherapie maken. Seppala
is op het eind tevreden met de aanvulzinnen, die heel wat positiever zijn. De
mannen blijken meer inzicht in hun problemen te hebben, slapen beter en hebben
minder last van stress.
De documentaire wordt afgesloten met het gedicht Liefde na liefde van Derek Walcott:
Er
komt een tijd dat je, opgetogen, jezelf zal begroeten als je
aankomt bij je eigen deur, in je eigen spiegel en elk zal glimlachen
bij de begroeting van de ander en zeggen, ga zitten. Eet. Je zult die
vreemdeling weer liefhebben die je zelf was. Geef wijn. Geef brood. Geef
je hart terug aan zichzelf, aan die vreemdeling die al je hele leven van
je houdt, maar die jij negeerde voor een ander, die je door en door
kent. Pak de liefdesbrieven van de boekenplank, de foto’s, de wanhopige
krabbels, pel je eigen beeltenis van de spiegel. Ga zitten. Geniet
van je leven.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten