Getraumatiseerde voetballers ongewis over toekomst
Het voetbalelftal van Eritrea dook in 2012 onder in Oeganda
na een toernooi aldaar. Door bemiddeling van de vluchtelingenorganisatie UNHCR kregen
ze een uitnodiging om naar Nederland te komen. Ze vonden onderdak in Gorinchem
en werden ingelijfd bij de plaatselijke voetbalclub. John Appel laat zien wat
de problemen zijn die zich daarna in de negen maanden dat ze in Nederland zijn,
voordoen.
Appel begint met beelden uit Eritrea die doen denken aan het
militaire vertoon tijdens heroïsche vieringen in Moskou of Peking. Eritrea
wordt ook wel het Noord Korea van Afrika genoemd. Men kan niet onder de
dienstplicht uit die onzeker is wat de tijdsduur betreft, de bevolking is arm
en rechten heeft men niet. Vandaar dat de Eritreëers op het ogenblik de
grootste groep vluchtelingen in Nederland zijn, op de Syriërs na. De gevluchte
journalist Habtom Yohannes vertelt hoe moeilijk het is om te vluchten en de
vele gevaren die daarmee samenhangen. Blijven is echter geen optie. De spelers
van het nationale elftal zagen hun kans schoon tijdens een toernooi in Oeganda.
Appel volgt twee spelers uit het team in het bijzonder:
Yohannes kende Gorichem helemaal niet. Het was koud en het regende bij
aankomst. Hermon had gehoord dat homo’s hier met elkaar konden trouwen en kon
dat nauwelijks bevatten. Onder leiding van trainer Robertino Lotto en
bijgestaan door wijkagent Sjaak Pelikaan spelen de jongens vriendschappelijke
partijtjes tegen andere clubs. Hun optreden trekt veel publiek. Ook scouts.
Lotto wil de groep bij elkaar houden en droomt al van het winnen van de Africa
Cup.
Tussen de trainingen door krijgen de spelers Nederlandse les
van een mevrouw die heel goed articuleert. Over hun verleden willen ze weinig
kwijt. Yohannes belt eens per maand met zijn moeder en houdt het oppervlakkig.
Habtom vertelt dat dat de jongens doodsbang zijn om de verkeerde dingen te
zeggen over het regime, dat een lange arm heeft en represaillemaatregelen kan
nemen. Door ingenieuze martelmethoden heerst er een cultuur van angst bij
mensen uit Eritrea, die niet zo gemakkelijk te doorbreken is. Men kan daar elk
moment worden opgeroepen om dienst te doen en deel te nemen in de oorlog tegen
Ehtiopië tegen een uiterst karige betaling, straffen bij fouten en ongewisheid
over de tijd dat de dienst duurt. Het is dan ook niet verwonderlijk dat het
land leegloopt.
Er ontstaat frictie als blijkt dat de jongens een eigen huis
beloofd is en dat niet waargemaakt wordt. Daarnaast besluit Hermon bij Kozakken
Boys te gaan spelen waar hij een contract krijgt. Lotto gooit de vraag in de
groep wat men in de toekomst wil. Hoewel hij ervan uit gaat dat de jongens bij
elkaar willen blijven, is de uitkomst anders. Sjaak vindt dat niet verstandig,
Lotto heeft er geen woorden voor maar zijn gezicht spreekt boekdelen. Hij barst
nog net niet in huilen uit. Habtom vertelt dat er ook wantrouwen tussen de
jongens heerst. De lange arm van het militaire regime houdt iedereen in de
houdgreep. De cohesie is met andere woorden niet groot.
De jongens gaan kijken bij Hermon. De scout ziet zijn talent
maar had hem liever eerder onder ogen gehad. Nu is het afwachten. Vervolgens beleven
we een tumultueuze bijeenkomst met Alex Groen van Vluchtelingenwerk Nederland.
Er blijkt veel meer onvrede te leven dan men voor mogelijk hield. Groen vertelt
dat de gemeente eigen woningen beloofd heeft binnen twee jaar en dat er pas
negen maanden om zijn. Hij weet ook niet goed hoe het gaat als de jongens straks
binnen de participatiewet vallen. De taaldocente praat met de jongens over hun
toekomst. Alles is ongewis.
Het is de verdienste van Appel dat hij laat zien hoe
moeilijk het integratieproces verloopt. Van twee kanten wordt slecht gecommuniceerd.
De jongens is dat vanwege hun traumatische verleden niet kwalijk te nemen. Het
is jammer dat er nooit een communicatiedeskundige ingeschakeld is om de
behoeften op elkaar af te stemmen. Zoals een van de jongens zei, zijn ze geen
kinderen meer die doen wat hun wordt opgedragen.
Hier
meer informatie op de site van Idfa met daarop enkele stills.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten