Welcome, reader! According to Antony Hegarty in this second decade of the new century our future is determined. What will it be? Stays all the same and do we sink away in the mud or is something new coming up? In this blog I try to follow new cultural developments.

Welkom, lezer! Volgens Antony Hegarty leven we in bijzondere tijden. In dit tweede decennium van de eenentwintigste eeuw worden de lijnen uitgezet naar de toekomst. Wat wordt het? Blijft alles zoals het is en zakken we langzaam weg in het moeras van zelfgenoegzaamheid of gloort er ergens iets nieuws aan de horizon? In dit blog volg ik de ontwikkelingen op de voet. Als u op de hoogte wilt blijven, kunt u zich ook aanmelden als volger. Schrijven is een avontuur en bloggen is dat zeker. Met vriendelijke groet, Rein Swart.

Laat ik zeggen dat literaire kritiek voor mij geen kritiek is, zolang zij geen kritiek is op het leven zelf. Rudy Cornets de Groot.

Do not go gentle into that good night, Old age should burn and rage at close of day; Rage, rage against the dying of the light. Dylan Thomas.

Het is juist de roman die laat zien dat het leven geen roman is. Bas Heijne.

In het begin was het Woord, het Woord was bij God en het Woord was God. Johannes.



zaterdag 21 november 2015

Filmrecensie: Lore (2012), Cate Shortland



Innerlijk conflict van een meisje in moeilijke tijdsomstandigheden

Het was alweer een tijdje geleden dat ik Somersault van Cate Shortland zag. De film uit 2004 maakte een verpletterende indruk maar daarna bleef het geruime tijd - zeg maar heel lang - stil. Met veel interesse keek in daarom uit naar Lore, dat over een helletocht gaat van kinderen, waaronder een baby, uit een Nazi gezin na de oorlog door het opgedeelde Duitsland, op zoek naar veiligheid. Mijn verwachting werd niet teleurgesteld. Shortland maakte er weer een aangrijpend, poëtisch en zeer betrokken drama van.

De veertienjarige Hannelore Dressler is de oudste van de kinderen uit het gezin van een SS-er uit Beieren, dat na de capitulatie van Duitsland op de vlucht slaat. De kinderen helpen mee om alle koffers in te pakken. Het is meteen al aangrijpend dat de vader de herdershond achter de rug van Lore doodschiet terwijl hij haar vlak daarvoor nog zegt dat de buren op de hond zullen passen.

In de nacht rijden ze naar een boerderij in het Zwarte Woud en trekken in een schuur bij een boerderij. De verhouding tussen de ouders is niet goed. Lore ziet door een kier in het hout dat haar vader zijn vrouw tot seks dwingt. Niet veel later is hij verdwenen. De moeder gaat in haar goede goed uit en komt zwaar verkracht terug. We begrijpen pas dat hij in een interneringskamp zit, als de moeder tegen Lore zegt dat ze naar hem toe gaat en dat zij de andere kinderen naar grootmoeder aan de Oostkust moet loodsen. Ze moeten eerst met de trein naar Hamburg. De moeder geeft Lore haar juwelen. Daarmee moeten ze in leven kunnen blijven. Het afscheid van Lore en de kleine Peter is hartverscheurend. De blik van de baby, die lijkt te begrijpen dat zijn levensader wordt afgesneden, spreekt boekdelen. Lore rent haar moeder nog achterna maar veel te veranderen aan haar besluit valt er niet. Aan Lore de taak om voor haar zusje Liesel, de tweelingbroertjes Günter en Jürgen en natuurlijk voor de kleine Peter te zorgen. Ze probeert hem meteen na het vertrek van de moeder gerust te stellen.

Veel uitgelegd wordt er in Lore niet. Het zijn de sprekende details van de reis met veel tegenslagen die het doen. Een trein naar Hamburg is er niet. De kinderen gaan te voet door het land met in hun midden de kinderwagen met Peter. Van nabij wordt ingezoomd op de wanhoop die in het Duitsland van vlak na de oorlog voelbaar is. Als Lore met haar aanhang voor de nacht in een vervallen huis trekt, ontdekken ze opeens een zwaar verkrachte en gedode vrouw.

Gelukkig is er tijdens de helse tocht hulp in de vorm van de jongen Thomas, die aan een Amerikaanse patrouille joodse papieren kan laten zien. Omdat hij zegt dat zij uit het concentratiekamp komen, worden ze niet opgepakt. Thomas neemt de zorg op zich voor de kinderen als Lore ziek is, maar accepteren kan ze dat niet. Ze heeft geleerd dat joden niet te vertrouwen zijn en kan die overtuiging niet zomaar van zich afzetten. Af en toe sluit ze met hem een gelegenheidspact, bijvoorbeeld om aan bootje te komen waarmee ze over de rivier kunnen komen, want de brug is kapotgeschoten.     

Daarmee zijn ze er nog niet. Het land is na de oorlog verdeeld in vier sectoren. De groep moet van de Amerikaanse sector naar de Britse, maar de Amerikanen laten hen niet door, waardoor ze de terugweg door het bos, behorende tot de Russische sector, moeten nemen, waarbij Günter het loodje legt. Thomas haalt de schoenen van de voeten van de dode jongen en geeft ze aan Jürgen die ze die noodgedwongen door Thomas laat aantrekken. Daarna volgt de reis per trein, die weer rijdt. Om te verijdelen dat Thomas, zoals hij laat blijken, zijn eigen plan trekt, heeft Jürgen diens papieren gestolen. Omdat Thomas zijn papieren niet meer kan laten zien, verlaat hij de trein. Als Lore de papieren bekijkt ziet ze dat de foto niet van Thomas is.

Fraai is de opening van de film die een hinkelspel laat zien waarbij het van de hemel tot de hel gaat en terug. Dat zegt alles over het innerlijk conflict van Lore. Haar sterke overtuiging in de idealen van de Nazi’s en haar verering van Hitler zitten haar gevoelens op een vreselijke manier in de weg, die tot uiting komt als ze eenmaal het doel van de reis hebben bereikt. Lore is een persoonlijk drama in een bewogen tijd, gebaseerd op het boek The dark room van Rachel Seiffert met een overtuigende Saksia Rosendahl in de hoofdrol.  

Hier de trailer, hier mijn bespreking van Somersault.

Geen opmerkingen:

Een reactie posten