Welcome, reader! According to Antony Hegarty in this second decade of the new century our future is determined. What will it be? Stays all the same and do we sink away in the mud or is something new coming up? In this blog I try to follow new cultural developments.

Welkom, lezer! Volgens Antony Hegarty leven we in bijzondere tijden. In dit tweede decennium van de eenentwintigste eeuw worden de lijnen uitgezet naar de toekomst. Wat wordt het? Blijft alles zoals het is en zakken we langzaam weg in het moeras van zelfgenoegzaamheid of gloort er ergens iets nieuws aan de horizon? In dit blog volg ik de ontwikkelingen op de voet. Als u op de hoogte wilt blijven, kunt u zich ook aanmelden als volger. Schrijven is een avontuur en bloggen is dat zeker. Met vriendelijke groet, Rein Swart.

Laat ik zeggen dat literaire kritiek voor mij geen kritiek is, zolang zij geen kritiek is op het leven zelf. Rudy Cornets de Groot.

Do not go gentle into that good night, Old age should burn and rage at close of day; Rage, rage against the dying of the light. Dylan Thomas.

Het is juist de roman die laat zien dat het leven geen roman is. Bas Heijne.

In het begin was het Woord, het Woord was bij God en het Woord was God. Johannes.



dinsdag 2 februari 2016

Wijze lessen uit het Midden-Oosten, Tegenlicht, 31 januari 2016


Directe lijn tussen War on Terror en de huidige vluchtelingencrisis

In de eerste aflevering in 2016 gaat Tegenlicht voorbij aan de waan van de dag en blikt terug op de achtergronden van het conflict in Syrië. De prettige stem van regisseur Shuchen Tan – en niet die van Marije Meerman als ik het goed gehoord heb - die de inleiding houdt, kan niet verhullen dat het westen daar een enorme bak ellende leeggestort heeft. Met Colin Powell in 2003 voorop. In vijf hoofdstukken schetsen Tan en Meerman de ontwikkeling van het conflict aan de hand van eerdere uitzendingen van Tegenlicht en andere programma’s. Alles lijkt met elkaar samen te hangen.

Tan en Meerman beginnen met de bomaanslag op het zwaarbeveiligde VN kantoor in Bagdad in augustus 2003, waarbij zestien doden vielen. Dat was in de tijd dat de Amerikanen net hun oorlog in Irak gewonnen hadden. Politiek adviseur Ghassan Salamé had nog contact met zijn baas Sergio de Mello maar kon niet verhinderen dat die langzaam in het puin stierf. Salamé vertelt dat de oorlog pas begon toen Bush enkele maanden eerder op een vliegdekschip de zege van de Amerikanen verkondigde.

De aanslag

De aanslag op de Twin Towers laat zien dat ingrijpen in de geschiedenis allerlei onbedoelde gevolgen heeft. Voormalig FBI agent Ali Soujan was al in 1997 Al Qaida op het spoor, die in Afghanistan het machtsvacuüm opvulde na het vertrek van de Sovjet Unie in1994. De oorlog tegen de Taliban na de aanslag op de Twin Towers werd gevolgd door een oorlog tegen Irak, zogenaamd omdat die massavernietigingswapens zou hebben. Op het moment dat Bush dacht dat de oorlog gewonnen was, begon die pas. Door de opkomst van het djihadisme stroomden verzetsstrijders uit Tsjetsjenië Irak en later ook Syrië binnen. Inmiddels zitten ze volgens Soujan overal in de regio en ook in Noord-Afrika.  

De inval

Tijdens de inval van de Amerikanen in maart 2003 in Irak was Al Qaida daar nog onbekend, maar de Amerikanen trokken hen aan als stroop de vliegen. De aanslag op het VN hoofdkantoor in Bagdad was een van de paukenslagen van een nieuwe tragedie, zegt Salamé. We zien beelden van Dick Jones, collega van Paul Bremer, in het paleis van Saddam. Na de oorlog namen zij de leiding in Irak op zich en in alle naïveteit meenden ze dat ze snel democratie in het land konden brengen. Salamé wijt dit aan een obsessie van neoconservatieve Amerikanen. Hij zegt ook dat het buitensluiten van generaals van de Baathpartij maakte dat deze overliepen naar de vijand. Later erkende Bremer zijn fout, maar toen was het al te laat. De Iraakse regering had inmiddels al het nodige kwaad bloed gezet bij de verslagen soennieten. Verliezers gaan verzieken, zegt Salamé.

Val van de tiran

Tegenlicht was in 2007 in Syrië om op uitnodiging van het ministerie van Toerisme te komen filmen, maar kreeg toen te weinig boeiende informatie om een uitzending over te maken. Rafif Jouejai, oprichtster van Free Syria, vertelt dat er wel veel armoede en onvrede was en had verwacht dat Bashar al Assad de nodige hervormingen zou doorvoeren, maar in plaats daarvan begon hij op ongewapende demonstranten te schieten, die in de golf van de Arabische lente tegen het repressieve bewind in opstand kwamen. Eerder viel Saddam Hoessein. De Iraakse soennitische politicus Adnan Pachachi sprak hem voor zijn dood en vroeg hem beleefd naar zijn eerdere beleid dat hij eerlijk en rechtvaardig noemde.

Doos van pandora

De inval van de Verenigde Staten in Irak en de Arabische lente maakten onvermoede krachten wakker. Salamé vertelt dat IS bestaat uit restanten van het verslagen Iraakse leger en verslagen strijders uit Tsjetsjenië. Religie komt pas later het verhaal binnen. Jouejai voegt toe dat Assad de gevangenissen opende en de rode loper uitlegde voor 30.000 criminelen. De Turkse consul Ozturk Yilmaz kreeg met IS te maken toen ze Mosul veroverden. Hij werd honderd dagen in gijzeling gehouden en bedreigd met de dood. IS leider Al Baghdadi riep vervolgens het kalifaat uit en vestigde zich in Raqqa.

De onderhandelingen 

Inmiddels praten Syrische regering en oppositie in Genève met elkaar, tenminste voor wat dat waard is. Soujan meent dat het politieke vacuüm spanning creëert en dat het de vraag is wie dat gaat vullen, al ziet hij Assad niet vrijwillig opstappen. In 2001 was Tegenlicht op een feestje in New York waar men de aanslagen op de Twin Towers probeerde te helen. Salamé vertelt dat we moeten inzien dat met het verdwijnen van het regime in Irak ook de staatsstructuur verdween en dat de samenleving daarmee uit elkaar gevallen is. Hij meent verder dat de burgeroorlog in Syrië nog lang kan duren.

Hier meer informatie op de site van Tegenlicht. Vanavond kan men meepraten in Pakhuis de Zwijger.

Geen opmerkingen:

Een reactie posten