Welcome, reader! According to Antony Hegarty in this second decade of the new century our future is determined. What will it be? Stays all the same and do we sink away in the mud or is something new coming up? In this blog I try to follow new cultural developments.

Welkom, lezer! Volgens Antony Hegarty leven we in bijzondere tijden. In dit tweede decennium van de eenentwintigste eeuw worden de lijnen uitgezet naar de toekomst. Wat wordt het? Blijft alles zoals het is en zakken we langzaam weg in het moeras van zelfgenoegzaamheid of gloort er ergens iets nieuws aan de horizon? In dit blog volg ik de ontwikkelingen op de voet. Als u op de hoogte wilt blijven, kunt u zich ook aanmelden als volger. Schrijven is een avontuur en bloggen is dat zeker. Met vriendelijke groet, Rein Swart.

Laat ik zeggen dat literaire kritiek voor mij geen kritiek is, zolang zij geen kritiek is op het leven zelf. Rudy Cornets de Groot.

Do not go gentle into that good night, Old age should burn and rage at close of day; Rage, rage against the dying of the light. Dylan Thomas.

Het is juist de roman die laat zien dat het leven geen roman is. Bas Heijne.

In het begin was het Woord, het Woord was bij God en het Woord was God. Johannes.



vrijdag 26 februari 2016

Searching for the wrong eyed Jesus (2003), documentaire van Andrew Douglas


Verhalen en liederen over de nauwe weg tussen goed en kwaad

Ooit kreeg documentairemaker Andrew Douglas The mysterious tale of how I shouted wrong eyed Jesus van Jim White als kerstcadeau. Het album intrigeerde hem zozeer dat hij besloot White op te zoeken in het zuiden van de Verenigde Staten. White werd daarop de gids voor de documentaire die het goede en het slechte laat zien van een gebied met een heel eigen sfeer maar vooral de zeer bijzondere muziek, die door zangers als Johnny Dowd en zanggroepjes als The Singing Hall Sisters ten gehore wordt gebracht. De soundtrack die een paar jaar later werd uitgebracht geeft daar een aardig beeld van.

Searching for the wrong eyed Jesus begint met een boottocht door het moerasgebied van de Mississippi, de zogenaamde swamp. Fraai zijn de beelden van mensen die gitaarmuziek maken op de veranda van hun huis dat in het water ligt. In de documentaire komen meer van dit soort beelden voor, van muzikanten op heel merkwaardige plekken zoals langs de weg, waar altijd donkere luchten boven hangen. Alsof daarmee wordt aangegeven dat de cultuur van het arme Zuiden intrinsiek verbonden is met de blues en de gospel.

White kwam op zijn vijfde vanuit Californië naar het Zuiden maar ging daar ook weer vandaan, om weer terug te keren in dat gebied met zijn overweldigende natuur en zijn spirituele sfeer. De tocht die White gaat maken kan niet in een dure auto. De arme sloebers zien hem al aankomen. Daarom huurt hij bij een verkoper van
tweedehandsauto’ s een Chevrolet uit 1970 voor honderd dollar per dag. Niet veel later laadt hij een Jezusbeeld in de achterbak die hij gedurende de hele tocht daar laat liggen.

De tocht voert door de staat Louisiana. White legt aan de hand van zijn motortochtjes uit dat men niet vlak voor zich moet kijken om zijn doel te bereiken. Met een wazige blik in de verte bleef hij beter op de middenstreep dan wanneer hij daar angstvallig aan vast probeerde te houden. Wellicht daarom ontmoet hij Harry Crews als hij de olie van de motor aan het bijvullen is. De schrijver vertelt over de catalogus die in de streek verspreid werd en die aanleiding gaf tot allerlei verzonnen verhalen over de daarin getoonde modellen, die heel wat perfecter waren dan de vaak verminkte mensen die daar woonden. Daarnaast vertelt hij bijzondere verhalen over vogeltjes die zijn moeder in huis had die hem in je mond zouden kunnen spugen en daardoor zijn dood veroorzaken of resten van gebraden buidelratten die met de ogen naar beneden begraven werden om te zorgen dat ze ging wraak konden nemen. De verhalen geven aan dat er goede en slechte manieren zijn en waren bedoeld om de wereld en zichzelf te kunnen begrijpen. Een andere aanwijzing komt van banjospeler David Eugene Edwards, die zegt dat het geluk daar niet voor het oprapen ligt maar dat men onder stenen moet kijken.

De arme mensen wonen vaak aan de rand van een dorp. Men heeft de keuze tussen Jezus en de hel, daar zit niets tussenin. Dat is terug te horen in de verhalen die mannen in de gevangenis vertellen over hun handel in drugs of in het verhaal van de man die vertelt over een vriend die seks had met zijn vriendin in de auto maar daardoor een ongeluk kreeg waardoor de vriendin al zeven jaar in coma ligt, hetgeen hem er toe bracht nooit meer een vrouw aan te raken. Elk dorp heeft een pispaal nodig, zegt een nogal sinistere motorrijder die wild om zich heen schiet. Volgens White pakt men zijn kansen op een negatieve manier als men in het leven verder geen kansen krijgt. Hij legt aan de hand van een ijshoorntje uit hoe de bevolking wordt platgedrukt waardoor criminelen er aan de onderkant uit komen.

Daar staat de devotie in de Pinkstergemeenschap tegenover. Volgens White is de aantrekkingskracht moeilijk te verklaren, maar als men zijn verstand achter laat dan wordt men opgetild door de aanwezigheid van God. Natuurlijk zien we een schreeuwende dominee die vroeger zelf tien jaar aan de drugs geweest is maar het licht heeft gezien, net als dopelingen in de rivier dat verwachten. Symbolisch is een verhaal over een jongen met de stem van James Taylor die in de kerk het midden niet kon vinden. Hij kocht een pot verf en schilderde aan de ene kant van het gebouw het woord Liefde schilderde en aan de andere kant het woord Haat.

In het café treffen beide groepen elkaar. Goed en slecht vormen één familie. Ook daar wordt gezongen, al overheersen daar het aardse en de lijfelijke genietingen. Een truckersrestaurant is zo fout dat het tenslotte weer goed genoemd kan worden. Theologische gesprekken over de verschrikking van de hel vormen daar een belangrijk onderwerp. Een man haalt Goethe aan die zich kon inleven in elk vergrijp van een mens die nu eenmaal door de erfzonde getekend is. Men ontdekt zijn ware aard ontdekt in extreme omstandigheden. Het geloof in een betere wereld aan gene zijde is dan ook onuitroeibaar.

De tocht gaat verder door Mississippi en Tennessee. Zanger David Johansen vertelt over Harry Smith die in het Chelsea Hotel verbleef, veel oude muziek verzamelde en daarmee aan de basis van de folkbeweging stond. De heuvels van Virginia zijn doordrenkt met spiritualiteit, zoals af te lezen is aan de gedenktekens aan bomen en brugleuningen. Banjospeler Lee Sexton verhaalt over het zware leven in de kolenmijn. Zijn vader was ook een banjospeler maar verloor zijn handen door een ontploffing, zijn zoon kwam om bij een ongeluk. De muziek brengt hem troost. White voelt de geestkracht te midden van de hillbillies. Tenslotte dumpt hij het Jezusbeeld en brengt de Chevy terug naar de eigenaar. De kijker blijft achter met een intrigerend beeld van het Zuiden met godsdienstwaanzin, geweld, armoede maar vooral de troost van verrukkelijke muziek.  

Hier de trailer op vimeo, die begint met mooie beelden van de swamp.

Geen opmerkingen:

Een reactie posten