Moderniseren van de economie is niet hetzelfde als
verwesteren
Regisseur Jos de Putter verdiepte zich in de opkomst van de
Chinese economie, zoals gesymboliseerd in de Asian Infrastructure Investment Bank
(AIIB), die een tegenhanger vormt van de Wereldbank en het IMF. Het AIIB stelt
de Westerse hegemonie aan de kaak en kan een alternatief vormen voor een meer
evenwichtige vorm van handel drijven. Daarmee wordt de aloude angst voor de
Chinezen die over ons heen lopen gerelativeerd.
Commentator Chris Kijne haalt om te beginne de Amerikaanse
wetenschapper Edward Lorenz aan die stelde dat een vleugelslag van een vlinder
in China een orkaan kan veroorzaken in het Westen. Het is een beeld voor de
verandering die de wereldeconomie op het ogenblik ondergaat, nu China veel
kapitaalkrachtiger is dan de Verenigde Staten. China heeft de fabrieken en de
Verenigde Staten alleen geld, maar daaraan heb je weinig als je niets kunt
kopen.
Aan het eind van 2015 werd de AIIB in Londen opgericht.
Groot-Brittannië deed er tegen de zin van de Amerikanen aan mee en in hun
voetspoor volgden andere Europese landen. Schrijver Martin Jacques acht de
gebeurtenis van historisch betekenis. Het laat zien dat het zwaartepunt van de
wereldeconomie in China ligt. Directeur Jin Liqun van de AIIB wil een nieuwe
standaard introduceren, die beter is dan de Westerse. Om de armoede terug te
brengen en het milieu te beschermen wil hij de infrastructuur in de
ontwikkelingslanden verbeteren, gelijk China dat eerder zelf deed.
Jacques noemt China een huurder op de wereldniveau naar
huisbaas de Verenigde Staten. Hun benadering is dan ook voorzichtig met het
zetten van stap na stap. Tegenlicht geeft
een voorbeeld van de Chinese aanpak in de haven van Piraeus waar het Chinese
Cosco voet aan wal heeft gezet en beter rendeert dan het Griekse deel van de
haven. Doorzettingsvermogen is de kracht van de Chinezen, horen we. Respect is
daarbij een belangrijke waarde, die ontleend wordt aan het confucianisme.
Volgens politiek strateeg Yan Xuetong verandert het denken van de mens als zijn
materiële welstand is toegenomen. China wil de klassieke waarden herstellen en
kiest daarbij voor een krachtige leiding. Jacques legt uit dat de staat in
China altijd belangrijk is geweest en als een familie gezien werd met de keizer
als een pater familias aan het hoofd.
Iets daarvan zien we terug in de opstelling van geldschieter
Hui Wang die de voetbalclub ADO Den Haag kocht, maar zelf wil beslissen hoe en
wanneer hij met zijn geld over de brug komt. Cultuurverschillen blijken volgens
Nederlandse ADO bestuurders moeilijk overbrugbaar. Een van hen zegt dat Wang
zich aan de regels dient te houden en net zoals bij het Kruidvat de management
aan de Nederlanders moet overlaten. In het supporterscafé horen we dat belofte
schuld maakt en dat dit helemaal niets met cultuurverschillen te maken heeft.
Jacques gaat verder in op de achtergrond van het Chinese
denken dat positiever is dan de Westerse, die op het christendom gestoeld is waarin
de mens zondig is. Xuetong stelt dat het confucianisme geen bekering nastreeft
zoals het christendom, waarvan we de uitwassen zien in het huidige optreden van
de Amerikanen in het Midden Oosten. De Chinezen zouden niets opdringen maar anderen
in hun waarde laten.
Jacques stelt verder dat men zich in het Westen zorgen maakt
over de Chinese opmars in de economie. Investeerder Jim Rogers, een bekende in
Tegenlicht programma’s, denkt dat een nieuwe crisis in de maak is, doordat er
veel geld wordt bijgedrukt en de problemen niet worden opgelost. Hij waarschuwt
dat de volgende crisis zwaarder zal zijn dan die van een aantal jaren geleden. Een
andere investeerder, Peter Shiff, ziet positieve effecten van de AIIB omdat het
huidige monetaire stelsel met de dollar als ijkpunt de vooruitgang alleen maar
tegenhoudt. Xuetong meent dat het verval van het Westen alleen maar toeneemt
als men dat niet inziet. Anders dan het Westen kent China geen wraakgevoelens
maar wil het voorkomen dat de wereld geregeerd blijft worden door een kleine,
arrogante minderheid.
Hier
meer informatie op de site van Tegenlicht, vanavond napraten in Pakhuis de
Zwijger. Daar zal ongetwijfeld gediscussieerd worden over de werkelijke
bedoelingen van de Chinezen. Bram Vermeulen legde in aflevering vijf van Dwars door Afrika eerder de nogal
kortzichtige houding bloot van de Chinezen in Zambia. Hier
mijn verslag van deze serie. Hier
mijn verslag van de Tegenlicht uitzending over de activiteiten van Cosco in de
haven van Piraeus, waar men ook met een cultuurverschil te maken heeft.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten