Levendige beschrijving dorpsgenoten springt alle kanten op
Naar aanleiding van de essaybundel Waarom ik lees van Tim Parks kwam ik achter het bestaan van Corine
Kisling die, zonder dat me dat was opgevallen, al vele boeken van Parks
vertaald had. Ik vertelde haar in een mailtje hoe slecht het gesteld is met de bekendheid van
vertalers en dat het me verbaasde dat ze zelf ook romans schreef, waarop zij me
aanraadde eens een Kisling te lezen. Ik besloot het debuut Tangen te nemen, al is dat alweer ruim twintig jaar geleden
geschreven. Achteraf is het mogelijk dat Kisling nadien de nodige progressie
heeft gemaakt.
Tangen is namelijk een
nogal wijdlopige roman over verschillende gezinnen in het fictieve plaatsje
Ruistrecht tijdens de zomer van 1965, waarbij de aandacht vooral uitgaat naar
de vrij neurotische moeders in die gezinnen, die Anne, Norma en Lucie heten. De
eerste gaat gebukt onder de zelfmoord van haar man Peter, een kunstschilder, de
tweede heeft veel last van eczeem en ziet op tegen de zomervakantie die ze met
haar aan zijn hart lijdende man Nico en haar drie kinderen in Spanje zal
doorbrengen, de derde heeft te kampen met aambeien en leeft gescheiden van haar
man Felix, een verdorven kunstcriticus. Het is teveel om alle verwikkelingen
rond de gezinnen te benoemen. Tenslotte gaan de alle drie vrouwen verhuizen,
Anne zelfs naar haar ouders in Brabant.
Kisling strooit kwistig met anekdotes over allerlei personen,
die in het dorp wonen.
Vooral de persoon van Sophie, de jongste dochter van Norma,
springt eruit met haar spontane, attente en vriendelijke gedrag. Ze wordt
daarvoor beloond met een erfenis van een oom die bij haar ouders in de
vergetelheid was geraakt. Verschillende dorpsgekken komen in de roman voor, net
als heftige gebeurtenissen. Tijdens een snorkelactiviteit in Spanje stuit de
aardige Sophie op een halfdode dikke Nederlandse hotelgast, Titia, het
nakomertje van Lucie, gaat naar haar vader en komt net bij hem binnen als hij seksuele
handelingen verricht met een jongere vriend, een onderbuurvrouw van Norma ligt
al een hele tijd dood op bed. Het is knap zoals Kisling alle personages met
heel veel details weet te portretteren en van alles over hen weet te zeggen,
maar daarbij raakt ze door de bomen het bos kwijt.
In de korte hoofdstukken zwenken we van de een naar de ander,
terwijl de draad van het verhaal verloren gaat. De lezer wil doorlezen en niet
steeds weer een nieuw persoon geïntroduceerd krijgen, maar zien hoe het eerder
genoemde personen vergaat. De roman lijkt dan ook meer geschikt als een
verhalenbundel waarbij het gemeenschappelijke thema het dorp zou kunnen zijn.
De plot over een vermiste jongen is nogal mistig en lijkt er
met de haren bij gesleept, waardoor de verschillende verhalen wat geforceerd
met elkaar verbonden zijn. Een Kinderrijmpje dat tijdens een vangspelletje
gezongen kan worden en dat begint met Gevangen,
gevangen tussen twee ijzeren tangen vormt een soort schakel in het geheel
en dient in ieder geval als titel.
De stijl had nog wel wat strakker gekund, al is die beeldend
en ziet de lezer de gebeurtenissen duidelijk voor ogen, zoals in het hoofdstuk
Vakantiedreiging over het commentaar van Norma op de vorige zomervakantie in
Italië:
‘Nico koos ten einde
raad voor Italië. Zonnig en warm, dat wel, maar ook iedere dag drie kwartier
wandelen naar het strand, een mierennest op het terras en hagedissen tegen de
muren. Ze hadden de sleutel steeds in een scheurtje in de muur gelegd, zodat ze
hem niet op het strand konden verliezen. Halverwege de vakantie werd er
ingebroken. De dieven waren gewoon met de sleutel naar binnen gekomen en hadden
alles van waarde en één koffer meegenomen, inclusief het bevroren geld uit het
vriesvakje. Drie weken na deze vakantie had Nico zijn eerste hartaanval
gekregen en moest stoppen met roken en drinken. Dit jaar zou het Spanje worden.’
De beeldspraak is niet altijd zo gelukkig bijvoorbeeld als Kisling
spreekt over een non op school met een tong als een aanwijsstok. De tijd van de
jaren zestig komt mooi tot uiting in een auto die in een garage gestald wordt,
zoals mijn vader ook deed, maar over het algemeen blijft er een wat warrig
beeld over van dit dorp en zijn inwoners.
Hier
mijn bespreking van Waarom ik lees
van Tim Parks.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten