Welcome, reader! According to Antony Hegarty in this second decade of the new century our future is determined. What will it be? Stays all the same and do we sink away in the mud or is something new coming up? In this blog I try to follow new cultural developments.

Welkom, lezer! Volgens Antony Hegarty leven we in bijzondere tijden. In dit tweede decennium van de eenentwintigste eeuw worden de lijnen uitgezet naar de toekomst. Wat wordt het? Blijft alles zoals het is en zakken we langzaam weg in het moeras van zelfgenoegzaamheid of gloort er ergens iets nieuws aan de horizon? In dit blog volg ik de ontwikkelingen op de voet. Als u op de hoogte wilt blijven, kunt u zich ook aanmelden als volger. Schrijven is een avontuur en bloggen is dat zeker. Met vriendelijke groet, Rein Swart.

Laat ik zeggen dat literaire kritiek voor mij geen kritiek is, zolang zij geen kritiek is op het leven zelf. Rudy Cornets de Groot.

Do not go gentle into that good night, Old age should burn and rage at close of day; Rage, rage against the dying of the light. Dylan Thomas.

Het is juist de roman die laat zien dat het leven geen roman is. Bas Heijne.

In het begin was het Woord, het Woord was bij God en het Woord was God. Johannes.



dinsdag 9 februari 2016

Guus Luijters en Hein Aalders over Bleib Gesund!, VPRO Boeken, 6 februari 2016


Opstandig schrijver uit zich alleen op schrift

Bleib Gesund! is de titel van het brievenboek van Heere Heeresma (1932-2011), dat door Hein Aalders, hoofdredacteur van De Parelduiker, werd samengesteld. Schrijver Guus Luijters is ook bij het gesprek aanwezig omdat hij Heeresma goed kende. Samen groeiden ze op in Amsterdam Zuid. Heeresma schreef daarover Een jongen uit Plan Zuid dat door Luijters van blijvende waarde genoemd wordt.

Wim Brands laat voorafgaande aan het gesprek een fragment zien waarin Heeresma vertelt over de ellende van de Bijlmer, waar hij later woonde. Het is een van de weinige televisiebeelden van hem omdat hij zich daar niet graag op wilde laten zien.
Luijters herinnert zich Heeresma vooral uit de tijd bij uitgever Thomas Rap, eind jaren zestig, toen ze daar tussen de middag een broodje aten. Heeresma kwam omhoog met een bromfietshelm op en vertelde smakelijke verhalen.

Brands zegt dat Heeresma nooit iets met overheidsinstanties te maken wilde hebben.
Volgens Aalders wilde hij op de eerste plaats schrijver zijn en daartoe wierp hij een pantser op tegen de buitenwereld. Om zijn imago op te houden, wilde hij zeker niet op de televisie. Om zijn privacy te waarborgen had hij een postbusnummer voor zijn correspondentie.

Brands gaat hierop door en zegt dat Heeresma geen belasting wilde betalen en zijn honorarium altijd in klinkende munt uitbetaald wilde hebben.
Volgens Luijters was dat laatste wel eens een probleem omdat men niet zoveel contant geld in kas had. Hij verklaart het gedrag van Heeresma als een overblijfsel van de jaren zestig toen men altijd contant kreeg uitbetaald.

Brands wil weten wat de bron was van zijn opstandigheid, maar krijgt daarop slechts van Luijters te horen dat Heeresma alleen door de krant geïnterviewd wilde worden. Brands vraagt daarom vervolgens aan Aalders welk boeken van Heeresma zijn favorieten zijn.
Aalders noemt Een dagje naar het strand en Een jongen uit Plan Zuid. Met dit laatste boek loste hij een belofte in waar altijd over gesproken werd. Volgens Luijters was het een fantoomboek dat hij inbracht als hij van uitgeverij wisselde.
Het boek is volgens Aalders zo goed omdat een beeld geeft van zijn jeugd in de buurt van het Olympisch stadion te midden van de joden. In de oorlog werden vele vriendjes van hem weggevoerd. De vader van Heeresma was een godsdienstleraar die sterk hechtte aan de oude traditie en het Oude Testament. Heeresma beschrijft zijn jeugd zonder de ironie, die zijn andere boeken kenmerkt.  
Luijters voegt daaraan toe dat het een kijkje geeft op die tijd vanuit de ogen van een kind. Het is avontuurlijk en beklemmend.

Brands noemt het ook ontroerend.
Luijters zegt dat de meeste kinderen verzonnen heeft, ook al zullen ze gemodelleerd zijn naar bestaande kinderen.

Brands vraagt door over de functie van de religie in het leven van Heeresma.
Aalders zegt dat de vroege dood van diens vader op zijn elfde, die thuis een orthodoxe vorm van geloven voorleefde, daarin meespeelde. In Een jongen uit Plan Zuid verheerlijkt hij zijn vader.
Volgens Luijters was hij een ideale christen omdat hij hem nooit met zijn geloof lastig viel.

Brands denkt dat Heeresma ook eenzaam was.
Aalders vond het opmerkelijk dat in Een jongen uit Plan Zuid geen postbusnummer meer vermeld staat, alsof hij daarmee voor een zelfgekozen isolement koos.

Brands sluit af met de humor die hij uitte nadat hij door zijn vrouw uit huis werd gezet.
Aalders citeert uit zijn hoofd (net als ik): Daar stond ik in mijn steunzolen met mijn hond naast me en ze keek niet eens meer om.




  

Geen opmerkingen:

Een reactie posten