Wrang en bevreemdend portret van het menselijk noodlot
Het rad van fortuin draait alle kanten op en braakt
verschillende mogelijkheden uit. Het is maar net hoe het lot valt, welk de mens
treft, maar de meeste loten zijn een niet. De twee vroegere schoolvriendinnen
Wanda en Robin zijn een heel verschillende richting op gegaan, maar ontmoeten
elkaar in de karaokebar waar Robin de zaken waarneemt. Wanda bezoekt die
dagelijks nadat ze te horen heeft gekregen dat ze niet meer op haar werk hoeft
te komen. Ze is uitgeloot zoals het rad van fortuin dat met haar voorheeft en ze
heeft niet de moed om dat op te biechten aan haar man Malik.
Dit simpele gegeven wordt met veel overtuigingskracht door Sjaan
Duinhoven en Anne Gehring onder de regie van Lard Adrian uitgewerkt. Hun
personages Robin en Wanda komen met hun zwakke en sterke levensverwachting
scherp tegenover elkaar te staan. De vrijpostige Robin accepteert haar
minderwaardige bestaan dat weinig anders inhoudt dan de karaokemachine
bedienen, drankjes neerzetten en de bar poetsen. De oppervlakkige teksten van
Dolly Parton vormen een leidraad voor haar bestaan. Haar levensinstelling wordt
meteen duidelijk met de lange en vermakelijke mop die ze vertelt over de twee
kansen die men, om te beginnen met de geboorte, steeds in het leven heeft. Zij krijgt
weerwoord van de neurotische, ambitieuze Wanda, die nog steeds in de modus van
de ratrace zit. Wanda kan er niet om lachen, ze zegt dat ze de mop wel kent, al
houdt Robin vol dat ze die zelf heeft bedacht.
Met een simpele handgreep wordt de rondlopende bar
honderdtachtig graden gedraaid, waardoor Wanda de mogelijkheid krijgt om over
haar wrede lot te vertellen. De sfeer tussen haar Russische man Malik en
zijzelf is niet over naar huis te schrijven. Ze durft hem niet te vertellen
over de reorganisatie op haar werk waar ze de dupe van werd. Zwijgen is
gemakkelijker dan liegen, denkt ze als ze onder de zorgelijke blikken van Malik
het aanrecht poetst. In haar auto, een gele Mercedes, giert de paniek door haar
lijf. Liegen blijkt tenslotte gemakkelijker dan ze denkt.
Inmiddels is er ook bevreemding die diepte geeft aan deze
oorspronkelijke lunchpauzevoorstelling. Dat geldt niet alleen voor de blonde snor
van Robin, maar ook voor de oudere, gedistingeerde vrouw op de achtergrond, die
zich gedraagt als een verstokt bartype met een eeuwige sigaret. Pas op het eind
wordt haar identiteit onthuld. Haar masker onder een pruik met hoedje is net echt.
De toeschouwer moet twee keer kijken om vast te stellen dat ze niet haar echte
gezicht toont. In het begin van de voorstelling trakteert ze het publiek op een
Duitse schlager. De kratjes bier die in het midden van de bar staan opgesteld geven
de indruk van een vrolijke losbandigheid, maar zover komt het nooit. De stemming
blijft onderkoeld, wanhopig, tegen het sinistere aan, zoals ook door de belichting
weerspiegeld wordt.
Dat duistere blijkt meteen al uit de monoloog die Wanda in
het begin houdt over haar nieuwe baan als nachtportier. Ze is daar nog niet aan
gewend, ze zit nog in het gareel van haar kantoorbaan, al wil ze daarvan niet
meer weten en heeft ze alle spiegels, ook die in haar auto, afgeplakt. Het is
een fraai idee van schrijfster Vera Ketelaars om de uitkomst alvast weg te
geven, want daarmee komt de interactie tussen de vriendinnen meer in het licht
te staan. Robin probeert Wanda op te beuren. Volgens haar moet men eerst de
ellende volledig toelaten voordat men in staat is zich er tegen te verweren.
Zelf heeft ze zich inmiddels neergelegd bij de omstandigheden en slaapt zelfs
letterlijk in de bar, waar ze zich, als Robin op een ochtend over haar
struikelt, ook diep voor schaamt.
De sterke tekst van Ketelaars refereert steeds weer aan het
thema identiteit. In de brief die de twee meiden op de basisschool aan Dolly Parton
schreven, vroegen ze haar ook hoe men nou weet wie men is. Veel keuze in het
leven heeft men niet. De keuzemogelijkheden kiest men niet, zegt Robin op de
haar geijkte manier. Dit wrange en bevreemdende portret van het menselijk
noodlot maakt de toeschouwer aan het wankelen. Het is maar gelukkig dat hem of
haar op deze avond geen kantoorwerk meer wacht.
Hier
meer over de voorstelling.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten