Filmrecensie: Jagten (2012), Tomas Vinterberg

Gebrek aan communicatie leidt tot ontwrichting in Deens dorp

Tomas Vinterberg brak vroeg in zijn filmcarrière door met de film Festen, waarin hechte familieverhoudingen op de korrel worden genomen, in Jagten gaat het om de relaties in een klein dorp in Denemarken. De rust wordt doorbroken door een vermeend seksueel misbruik van kleuterleider Lucas. Hoewel de onrust wel weer zakt, worden de verhoudingen nooit meer wat ze waren.

Vinterberg begint met een ontspannen tafereel van mannen uit het dorp die op een novemberdag samen op jacht zijn geweest en de dag besluiten met een koud bad in het meer en een maaltijd met veel drank. Kleuterleider Lucas is een van hen. Als hij later met zijn hond Fanny boodschappen doet, komt hij Klara tegen, het vijfjarige dochtertje van zijn beste vriend Theo, dat de weg kwijt is omdat ze niet op lijnen mag lopen. Hij brengt haar naar huis en wordt meteen uitgenodigd door Agnes om een keer te komen eten. De zachtaardige Lucas is net gescheiden van Kirsten en zijn zoon Marcus, maar wordt goed opgevangen door zijn vrienden. Theo maant hem zelfs om Kirsten te bellen voor een andere omgangsregeling met zijn zoon die hij slechts een keer in de twee weken ziet.

Het probleem ontstaat als Lucas door Grethe, de directrice van de kleuterschool verdacht wordt van seksueel misbruik van Klara. Het meisje had hem daarvoor een cadeautje gegeven en op de mond gekust maar voelde zich door haar leerkracht afgewezen. In diezelfde tijd toonde haar broer haar afbeeldingen van het mannelijk geslacht, hetgeen Klara ertoe gebracht heeft enkele insinuerende woorden over Lucas tegenover Grethe te uiten.

Daarmee komt een balletje aan het rollen dat, bij gebrek aan een goed gesprek, alleen maar één kant op kan gaan. De politie doet onderzoek, Lucas wordt met verlof gestuurd en later zelfs ontslagen. De protocollen staan nu eenmaal geen andere keuze toe. Zelfs een beginnende relatie met Nadja, een leuke hulp op school wordt door het incident gestoord, evenals een betere betrekking tot zijn zoon en natuurlijk de vriendschap met Theo.

Het doet de film goed dat Lucas na zijn arrestatie wordt vrijgelaten, maar dat betekent nog niet dat hij van de last bevrijd is. Als Lucas samen met zijn zoon Marcus zijn in vrijheidstelling viert, wordt een ruit ingegooid en blijkt hond Fanny doodgeschoten. In de dorpswinkel waar Lucas niet meer mocht komen, ontstaat, na zijn komst, een opstootje waarna Lucas met de nodige verwondingen afdruipt. Theo die hem vanuit zijn auto ziet lopen, doet op aandringen van zijn vrouw Agnes niets om zijn vriend bij te staan. In de kerstnacht gaat Lucas naar de kerkdienst en kijkt af en toe achterom naar Theo. Tot overmaat van ramp treedt het kleuterkoor op, begeleid door Nadja en met Klara in het midden. Als hij het niet meer kan houden, loopt hij naar Theo toe en scheldt hem de huid vol, waarop hij wordt afgevoerd. Heel fraai is de scène waarin Theo toch maar langs gaat bij Lucas die zijn bezoek niet waardeert, maar toch blijft zitten. Het eerste moment in de film eigenlijk dat mensen de tijd nemen voor elkaar.  

Het is knap hoe Vinterberg het drama opbouwt en in elkaar zet. De escalatie is, af en toe geholpen door de omstandigheden, niet te voorkomen. Het toont aan hoe belangrijk het is om elkaar te ontmoeten, om momenten van gesprek in te bouwen om misverstanden te voorkomen.  De rol van Klara is heel overtuigend, net als het spel van Mads Mikkelsen. Jagten is daarmee een waardig opvolger van het weergaloze Festen uit 1997

Hier de trailer van Jagten die in het Nederlands De jacht zou heten, hier mijn recensie van Submarino.

P.S. Het drama doet sterk denken aan een controverse in de psychoanalyse, nadat Freud in 1897 zijn verleidingstheorie opgaf, die inhield dat kinderen tot seksuele handelingen verleid werden door volwassenen en ging aannemen dat de impulsen in het kind zelf zaten, hetgeen later door anderen als Jeffrey Masson bestreden werd.