Welcome, reader! According to Antony Hegarty in this second decade of the new century our future is determined. What will it be? Stays all the same and do we sink away in the mud or is something new coming up? In this blog I try to follow new cultural developments.

Welkom, lezer! Volgens Antony Hegarty leven we in bijzondere tijden. In dit tweede decennium van de eenentwintigste eeuw worden de lijnen uitgezet naar de toekomst. Wat wordt het? Blijft alles zoals het is en zakken we langzaam weg in het moeras van zelfgenoegzaamheid of gloort er ergens iets nieuws aan de horizon? In dit blog volg ik de ontwikkelingen op de voet. Als u op de hoogte wilt blijven, kunt u zich ook aanmelden als volger. Schrijven is een avontuur en bloggen is dat zeker. Met vriendelijke groet, Rein Swart.

Laat ik zeggen dat literaire kritiek voor mij geen kritiek is, zolang zij geen kritiek is op het leven zelf. Rudy Cornets de Groot.

Do not go gentle into that good night, Old age should burn and rage at close of day; Rage, rage against the dying of the light. Dylan Thomas.

Het is juist de roman die laat zien dat het leven geen roman is. Bas Heijne.

In het begin was het Woord, het Woord was bij God en het Woord was God. Johannes.



zondag 20 september 2015

Theaterrecensie: Maniacs, Ulrike Quade Compagny, Toneelschuur, Haarlem, 19 september 2015


Wat is de mens nog?

In deze tijd van virtualisering ontkomt de mens niet aan het bevragen van zijn wezen. De robots die op allerlei levensterreinen taken overnemen, eerder in de industrie, nu ook in de zorg, worden steeds slimmer, zodat grenzen lijken te vervagen. Ulrike Quade Compagny onderzoekt dit seizoen de mens van de toekomst. In de hal hangen mooie foto’s van siliconenpoppen die niet alleen een seksuele maar vooral een sociale functie vervullen. In de flyer van de voorstelling Maniacs lezen we dat de mens zoals we die kennen op zijn einde loopt en dat oude zekerheden toe zijn aan vernieuwing. Acteur Phi Nguyen verstaat zich een uur lang met een sekspop om ons hierover iets te laten ervaren.

Het is meteen schokkend om hem bij binnenkomst in de bovenzaal van de Toneelschuur te zien manipuleren met de pop die Renée heet. In het nietsontziende decor met spierwitte schermen tegen de achterkant en een doorschijnende plastic bank ervoor zijn beiden naakt. Hij zet haar in alle standjes waarbij de seksuele op de voorgrond staan. Zijn Aziatische uiterlijk past mooi in deze sfeer. Het fysieke voorkomen van Renée met alles erop en eraan doet weinig onder voor die van een mens. De harde opzwepende muziek voert de vervreemding verder op. De kijker verwacht ieder moment dat ze haar ogen zal bewegen en wellicht ook iets zeggen. Wellicht gebeurt dit op de projectie van de twee in het heuvellandschap, dat vervolgens erg fraai op de witte schermen wordt geprojecteerd. Het is echter alleen Phi die het woord voert en wel in een mechanisch Engels, alsof hij zelf eerder tot de poppen behoort dan tot de mensen. Verschillende keren komen deze Teletubbie achtige scènes terug, waarbij Phi zegt dat hij al weet wat wat men denkt, maar dat met een triomfantelijke lach ontkracht. Het zijn een soort voorbeschouwingen op hetgeen komen gaat: Renée is niet vervelend, zeker ook seksueel niet, ze veroudert niet, is vervangbaar, kortom ze is de vrouw van zijn leven.

Terwijl hij met haar bezig gaat, worden de handelingen soms op het grote scherm nagebootst, een andere keer lopen ze erop vooruit en gaan hun eigen weg. We zien Phi terwijl hij Renée met een wattenstaafje schoonmaakt. Hij draagt daarbij op het scherm gele plastic handschoenen. Hij draait ook een schroef in haar rug waarmee hij haar kan ophangen aan een draad waarop ze zich kan bewegen. Tussen door vertelt hij dat Renée helaas niet met haar ogen kan knipperen zoals vrouwen doen als ze verlegen zijn en dat ze ook verder geen reactie vertoont.

Hij verzorgt haar goed, vertelt dat hij met haar in het museum was om naar moderne kunst te kijken en dat ze veel belangstelling van toeschouwers hadden die Renée en hem fotografeerden terwijl hij haar in een rolstoel voortduwde. Dan wordt het tijd haar een jurkje aan te trekken. Zelf stapt Phi in een trainingsbroek en zet een hondenkop op, waarmee hij haar probeert uit te dagen tot contact. Het grappige was dat in de benedenzaal rond dezelfde tijd ook een man als hond de aandacht van vrouwen probeert te krijgen en wel in de voorstelling Comfortzone van Via Berlin. Het leidt bij Phi tot reflecties over de liefde, hem ingefluisterd door filosofe Simone van Saarloos die verantwoordelijk was voor de teksten. Hierbij verandert de sfeer van pornopaars tot het warmrood van Hawaii.

In een begeleidend dagboek van Phi over de eerste repetitieweek lezen we een en ander over zijn eerste ervaringen met de sekspop. Het is jammer dat de spanning daaromtrent niet in de voorstelling zelf terecht is gekomen, want dat is toch het eerste dat de toeschouwer zich voorstelt. Daarmee werd een andere dimensie gesloten gehouden. Hetzelfde gold voor de boosheid die Renée bij hem opwekte. In de voorstelling leidde dat slechts tot mechanische klappen. Nadat Phi de kunsttong onder een gorgelende kraan had gelegd, deed het ophangen van Renée in de kast de deur dicht. Opgeruimd staat netjes. De overname van robots hoeven we voorlopig niet te vrezen.

Hier mijn bespreking van Comfortzone.

Geen opmerkingen:

Een reactie posten