Welcome, reader! According to Antony Hegarty in this second decade of the new century our future is determined. What will it be? Stays all the same and do we sink away in the mud or is something new coming up? In this blog I try to follow new cultural developments.

Welkom, lezer! Volgens Antony Hegarty leven we in bijzondere tijden. In dit tweede decennium van de eenentwintigste eeuw worden de lijnen uitgezet naar de toekomst. Wat wordt het? Blijft alles zoals het is en zakken we langzaam weg in het moeras van zelfgenoegzaamheid of gloort er ergens iets nieuws aan de horizon? In dit blog volg ik de ontwikkelingen op de voet. Als u op de hoogte wilt blijven, kunt u zich ook aanmelden als volger. Schrijven is een avontuur en bloggen is dat zeker. Met vriendelijke groet, Rein Swart.

Laat ik zeggen dat literaire kritiek voor mij geen kritiek is, zolang zij geen kritiek is op het leven zelf. Rudy Cornets de Groot.

Do not go gentle into that good night, Old age should burn and rage at close of day; Rage, rage against the dying of the light. Dylan Thomas.

Het is juist de roman die laat zien dat het leven geen roman is. Bas Heijne.

In het begin was het Woord, het Woord was bij God en het Woord was God. Johannes.



donderdag 17 september 2015

Filmrecensie: Death in Venice (1971), Luchino Visconti


Professor overgeleverd aan zijn zintuiglijke gewaarwordingen

In Death in Venice bedient Visconti zich van kwalitatief hoogwaardige kunst om een fantastisch product af te leveren. De muziek van Gustav Mahler en het verhaal van Thomas Mann zorgen samen met de sfeervolle beelden uit Venetië voor een klassieker onder de films.

Dat blijkt al uit de eerste beelden - die ook in de trailer te zien zijn - van de aankomst van een stoomschip in de Laguna. Aan boord is de Duitse professor Gustav von Aschenbach die net als de patiënten in De toverberg in een stoel zit te lezen met een deken over zich heen. De zeelucht doet de verzwakte professor ongetwijfeld goed. Daarom is hij ook naar Venetië gestuurd, om bij te komen van zijn spanningsvolle beroep als dirigent maar zeker ook van de persoonlijke zorgen die hij gekend heeft. Zijn gekwelde blik spreekt boekdelen.

Meteen in de film is er al een soort verontrusting merkbaar als Von Aschenbach – die in de film als Aschenbach wordt aangesproken – niet, zoals hij wil, naar het San Marcoplein wordt geroeid maar meteen naar het Lido. Hij neemt zijn intrek in het luxueuze Grand Hotel des Bains en zit al gauw aan het strand waar hij een oogje houdt op Tadzio, een engelachtige jongen de met zijn moeder en zijn zusjes uit Polen naar Venetië is gekomen om daar de zomer door te brengen. De broeierige gedachten van Aschenbach worden doorkruist met herinneringen aan discussies met zijn vriend en collega Alfried over de waarde van de zintuigen bij het scheppen van kunst. Aschenbach verwerpt het zintuiglijke maar komt daardoor zwaar ten val, zijn doel om uit te rusten ten spijt.   

De manier waarop Aschenbach naar de meisjesachtige Tadzio loert neemt een belangrijk deel van de film in. Dat begint al in het hotel waar hij voor het diner met een Duitse krant in de recreatiezaal plaatsneemt en de jongen in het oog krijgt. Vanaf dat moment kan hij zijn blik niet meer bedwingen. Zijn strandhuisje is een geschikte plaats om de jongen van zijn begeerte in het oog te houden. De jongen zelf is zich steeds meer bewust van de blik van de professor en speelt daarmee. Hij is als een Sirene die de lustgevoelens van de professor tot grote hoogte aanwakkert. Aschenbach fantaseert er zelfs over dat hij de haren van de jongen streelt en hem volgt door de ontvolkte stad.  

Dreiging komt van een cholera epidemie die naar het noorden oprukt. Aschenbach probeert achter de waarheid daaromtrent te komen maar wordt veelvuldig van het kastje naar de muur gestuurd. Het verklaart waarom hij niet via het San Marcoplein mocht reizen. Daar heeft de epidemie inmiddels toegeslagen. Aschenbach wordt verder achtervolgd door de dood van zijn dochtertje en zijn mislukte optredens. Tijdens nachtmerries ziet hij beelden van zijn ondergang door de onkuise gedachten die hij heeft. Zoals de titel al aangeeft komt de professor in Venetië aan zijn eind.

De trage zwenkende beelden brengen de sfeer van het verhaal goed over. De sensualiteit spat van het scherm en de culturele achtergrond is van een grote rijkdom. De begeerde jongen speelt zijn rol beeldig, dat is minder het geval met Dirk Bogarde, die niet helemaal uit de verf komt. Hij was misschien te jong voor de rol die beter had kunnen worden ingevuld door een oudere mecaenas. 

Hier de trailer.

Geen opmerkingen:

Een reactie posten