Welcome, reader! According to Antony Hegarty in this second decade of the new century our future is determined. What will it be? Stays all the same and do we sink away in the mud or is something new coming up? In this blog I try to follow new cultural developments.

Welkom, lezer! Volgens Antony Hegarty leven we in bijzondere tijden. In dit tweede decennium van de eenentwintigste eeuw worden de lijnen uitgezet naar de toekomst. Wat wordt het? Blijft alles zoals het is en zakken we langzaam weg in het moeras van zelfgenoegzaamheid of gloort er ergens iets nieuws aan de horizon? In dit blog volg ik de ontwikkelingen op de voet. Als u op de hoogte wilt blijven, kunt u zich ook aanmelden als volger. Schrijven is een avontuur en bloggen is dat zeker. Met vriendelijke groet, Rein Swart.

Laat ik zeggen dat literaire kritiek voor mij geen kritiek is, zolang zij geen kritiek is op het leven zelf. Rudy Cornets de Groot.

Do not go gentle into that good night, Old age should burn and rage at close of day; Rage, rage against the dying of the light. Dylan Thomas.

Het is juist de roman die laat zien dat het leven geen roman is. Bas Heijne.

In het begin was het Woord, het Woord was bij God en het Woord was God. Johannes.



maandag 7 september 2015

Connie Palmen over Jij zegt het, VPRO-Boeken, 6 september 2015


Herboren Brands bijt zich vast in lastige tante

Connie Palmen heeft al acht jaar geen boek meer geschreven. Wim Brands voelt haar daarover, zoals vaker vanochtend - wellicht om het nieuwe seizoen goed van start te laten gaan - flink aan de tand. Palmen verweert zich met het excuus dat er in die jaren veel is gebeurd en dat ze nog wel een logboek heeft bijgehouden na de dood van Hans van Mierlo. Er moest eerst iets opgeruimd worden voor ze zich kon wijden aan iets nieuws. Een andere reden van de vertraging was dat ze ontdekte dat er veel gevoelens loskwamen tijdens het werken aan Jij zegt het.

Brands gaat door op de term judasroman die Palmen in het voorgaande voor haar nieuwe roman bezigde.
Ze vertelt dat ze na haar roman Lucifer, die over hoogmoed en verraad handelt , in de Judas uit het Nieuwe Testament een andere zeer geschikte figuur vond waar ze het onderwerp verraad aan kon ophangen. Nadat ze in Lucifer de verhouding tussen Peter Schat en diens vrouw Marina Schapers onderzocht, doet ze dit in Jij zegt het met Ted Hughes en Sylvia Plath, die in 1962 een eind aan haar leven maakte nadat Hughes zijn geluk bij een andere vrouw vond.

Brands gaat in op de relatie tussen de twee. Hughes kreeg de schuld van de zelfmoord in de schoenen geschoven en bleef achter met twee kleine kinderen.
Voor Palmen was Hughes het ideale voorbeeld om haar judasroman aan op te hangen. Hij verwierf postume roem voor zijn dichtbundel Verjaardagsbrieven, terwijl Plath de heldin was van de tweede feministische golf. Germaine Greer schreef na het overlijden van Plath dat ze een heldin verloren hadden en een zondebok gevonden.

Brands toont een filmpje uit de Dode Dichters Almanak waarin Hughes het gedicht De muggen voorleest en vertelt erbij dat Hughes in de Verenigde Staten tijdens optreden werd uitgescholden voor moordenaar. Palmen voegt daar aan toe dat hij daar dan ook weinig optrad. Tijdens de zomervakantie in Frankrijk werd Palmen gegrepen door de inleiding van Hughes in de Verzamelde gedichten van Plath en wist meteen dat ze een boek over hen moest schrijven vanuit het perspectief van Hughes.

Het zette haar in vuur en vlam. Het restant verliefdheid voor Van Mierlo werd opgewekt door Hughes, ook al zo’n grote, knappe verlegen man, al vindt ze het naïef dat hij zijn kinderen niet op de hoogte bracht van haar zelfmoord, hetgeen later natuurlijk uitkwam door een publicatie, door een vriend nog wel.

Brands vraagt naar de meest pijnlijke ervaring tijdens haar schrijverschap.
Dat waren er talloze. Ze gaat daar niet verder op in om kwaadaardigheid niet te belonen.
Net als Hughes vindt ze het doodzwijgen van de kritiek de beste manier om daarmee om te gaan. Ze gaat wel in op het onderwerp verraad dat volgens haar niet alleen een negatieve betekenis heeft en brengt dat dan toch weer in verband met de verliefdheid voor Hughes. Palmen blijkt zelf wat gegeneerd over haar verliefdheid, iets wat voor Brands niet hoeft, omdat zoiets bij literaire ontboezemingen hoort, waarop Palmen de zaak van zich af schuift door te beweren dat ze niet voor zichzelf maar voor anderen schrijft.

De lastige tante valt enigszins door de mand als Brands wil weten wat het meest wezenlijke voor haar was tijdens het schrijven van Jij zegt het. Palmen kan daar geen antwoord op geven en zegt daarom dat ze elke dag ontdekkingen doet.

Brands refereert aan een eerder gesprek met Palmen die toen haar judasboek aankondigde. Hij vraagt haar of ze dit opnieuw wil doen. Palmen gaat niet verder dan dat het over een biograaf gaat. Ze ontkracht het vermoeden van Brands dat het over de biograaf van Elvis Presley gaat.  

Brands deed het goed in zijn geïnteresseerde, kritische rol. Daarmee ontstaat tenminste een echt gesprek. Dat hij dat dit seizoen lang moge volhouden, dat houdt het programma fris en levendig.  

Hier een pdf van de eerste pagina’s van de Dagboeken 1950 - 1962 van Sylvia Plath met een inleiding van Nelleke van Maaren.


Geen opmerkingen:

Een reactie posten