Moslim voelt zich in het Westen weggezet
Sadettin Kirmiziyüz pakt het probleem van de radicalisering
van Westerse moslims anders aan dan afgelopen vrijdagavond getoond werd in Duivelse dilemma’s, waarin de Nederlandse
Marokkaan Mourad tegen de wil van zijn vader met vrienden afreist naar
Syrië. Kirmiziyüz besluit anders dan Mourad om niet te gaan. In de voorstelling
De Radicalisering van Sadettin K.
horen we wat daarvan de achtergrond is. Omdat het een van de laatste
voorstellingen betreft, nemen de Amsterdammers die volgende week in Frascati
nog van Kirmiziyüz gaan genieten, het mij hopelijk niet kwalijk dat ik verklap
dat het prille vaderschap daarvan de reden is.
Niet dat hij het daarmee gemakkelijk heeft. Al voor het
begin van de voorstelling, een coproductie van Frascati en Troubleman, staat
hij getergd met een met een klein geweer in zijn handen op het toneel vlak voor
een, met onderdelen uit vorige programma’s, in elkaar geflanste witte tank (foto Sanne Peper). Het
zwarte pak met daaronder een wit overhemd in de rokerige ambiance staat hem
goed, maar hij is duidelijk geagiteerd over zijn eigen rol als
knuffelallochtoon. Wat moet hij als moslim voor een zaal vol weldoorvoede rijke
Westerlingen? Hij heeft weinig zin om een toneelkunstje op te voeren en begint
daarom over complottheorieën, terwijl hij tussendoor wanhopig uitroept of er
nou nog naar Syrië gegaan wordt of niet.
De voorstelling onder eindregie van Sarah Moeremans is zowel
een terugblik op zijn eigen ontwikkeling als acteur, die vaak zijn familie
opvoerde om het publiek te behagen maar daar dus weinig trek meer in heeft, als
een terugblik op de verhouding tussen moslims en Westerlingen in het algemeen.
Kirmiziyüz duikt diep het verleden in om een en ander duidelijk te maken over
dat verleden. Het is een hoogtepunt in de voorstelling als hij met een
benzinetank gevuld met zand uitstrooit en daarmee de contouren aangeeft van de veranderingen in
Arabische wereld na het opkomst van de islam en de Turkse heerschappij die tot
aan Wenen reikte. Hij fantaseert erover hoe anders alles geweest zou zijn als
bijvoorbeeld de vader van Nietzsche een imam zou zijn geweest.
Zelfspot is een van de wapens van Kirmiziyüz. Zo haalt hij scherp
uit tegen vriendelijke toeschouwers die zich erover verbazen dat hij zoveel
tekst uit zijn hoofd kan leren. Als hij niet meer weet hoe hij verder moet,
gaat hij maar moppen vertellen, al zijn de islamitische, die aan vele
restricties gebonden zijn, niet erg te pruimen. Regelmatig kruipt hij op de
tank en krabt hij aan de witte tape als zou hij de onschadelijkheid van het
gevechtsvoortuig willen opheffen. Omarmd worden door zijn publiek is erger dan
gestenigd worden, zie daar zijn dilemma.
Ook Kirmiziyüz heeft te maken met het fenomeen repressieve
tolerantie. Alles is toegestaan in onze maatschappij zo lang het maar van
gevaar ontbloot is. Het Westerse publiek wordt bedolven onder een continue
stroom informatie die maakt dat men murw wordt. Kirmiziyüz gebruikt daarvoor
het wiel dat door de tijd wentelt als symbool. Na de geboorte van zijn zoon heeft
hij veel tijd gehad om daarop plaats te nemen. Op het tuimelrad kwam hij steeds
weer dezelfde, voor moslims onwelgevallige, gebeurtenissen tegen.
Op het gevaar af dat ik ook weer een onderdeel wordt van
het koor van Westerse beschouwers dat verder niets toevoegt en een verbetering
van de verhouding tussen het Westen en de moslims, prijs ik de moed van
Kirmiziyüz om eens ronduit te vertellen hoe moeilijk het voor moslims is om
stelselmatig in het verdomhoekje geplaatst te worden. Hij laat dit duidelijk
zien aan de hand van een voorbeeld waarin hij met een fiets in de drukke trein
staat en aangevallen wordt door een agressieve man die hem een karatetrap geeft
omdat hij denkt dat Kirmiziyüz zijn fiets gestolen heeft. Als Kirmiziyüz hem
zijn fietssleuteltje toont, kijken zijn medereizigers weg. Beschamend zoiets.
Moge dit voorbeeld voor ons allen een les zijn om ons gastvrij voor onze
islamitische medeburgers te gedragen en iedereen erop aanspreken die
discriminerende taal uitslaat, want anders staan we aan het begin van het
einde.
De Radicalisering van Sedattin K. is het derde deel van de serie Hollandse luchten. Eeder maakte Kirmiziyüz de voorstellingen Jeremia met Marjolijn van Heemstra over de vrijheid van meningsuiting en Pandgenoten met zijn levenspartner Saar Vanderberghe over wonen in Nederland.
Hier de trailer van De Radicalisering van Sedattin K., hier mijn bespreking van Mijn
zoon is jihadist, de meest recente aflevering uit de televisieserie Duivelse dilemma’s.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten