Burgeroorlog tot het absurde aan toe
Martin Smith, Amerikaans correspondent van het programma
Frontline, bezocht afgelopen zomer Syrië om daar vanuit de positie van het
regeringsleger de toestand van de burgeroorlog te peilen. Zij conclusie was
niet bepaald optimistisch en dan is de toenemende interventie door de westerse
alliantie en Rusland nog niet eens een feit. De strijd tussen rebellen van het
Vrije Syrische Leger (VSL) en regeringsleger ging ook daarvoor in alle
hevigheid door. Tot het absurde aan toe.
Smith start in Beiroet dat op slechts vijfendertig kilometer
van Damascus ligt. Na een reis door een niemandsland komt hij aan in de
Syrische hoofdstad waar hij zich verbaast over het mondaine leven, de
ontspannen sfeer en een Amerikaans popnummer op de radio. Damascus was altijd
al een seculiere stad, maar nog steeds wordt er druk gedanst, terwijl er niet
veel verderop zwaar gevochten wordt door de rebellen tegen het regeringsleger
dat vatenbommen als wraak afwerpt. Smith praat met mensen in de souk en hoort
dat velen door IS uit steden als Aleppo, Palmyra of Homs verdreven zijn. Ze
zeggen dat er geen alternatief is voor Bashar Assad.
Smith komt in contact met Aslani, een journalist die op de
hand is van Assad en hem wel mee wil nemen naar het front, maar eerst bezoekt
Smith een partijcongres waar wordt voorgesteld dat de oorlog vooral een
buitenlandse samenzwering is. Terug in het hotel bekijkt hij videobeelden van
Aslani en ziet bij toeval een televisietoespraak van Assad die uitlegt dat hij
troepen uit de buitengebieden terugtrekt om zich beter te kunnen verdedigen. De
dag erop hoort Smith dat Aslani aan het front gedood is. Op diens begrafenis
komen veel partijleden af.
De burgeroorlog begon in 2011 tijdens demonstraties in Daraa,
dat honderd kilometer ten zuiden van Damascus ligt. Smith kan zijn vinger niet
leggen op het geweld daarbij van het leger. Zijn anonieme informant houdt het
erop dat de demonstranten door het buitenland zijn aangezet tot protest en als eerste
zijn begonnen te schieten. De regeringsgezinde filmregissseur Anzour noemt de
reactie van Assad bescheiden.
Smith wil met zijn eigen ogen de strijd waarnemen en gaat
daarvoor naar het ministerie van informatie maar komt per ongeluk bij de
buitenlandse media terecht, dat hem wil uitwijzen. Met de hulp van Anzour
krijgt Smith een vergunning om de stad uit te gaan. Hij gaat naar Homs en ziet
daar de totaal in puin geschoten stad, die twee jaar lang in handen was van het
VSL maar zwaar belegerd werd door het regeringsleger. Volgens de gouverneur is
dan nog maar één wijk van de zesendertig in handen van de rebellen. Om de sfeer
te verbeteren heeft men de campagne Summer in Syria bedacht maar die leidde
slechts tot cynisch commentaar op Twitter. De minister van toerisme neemt Smith
dwars door de ruïnes mee naar een spoedig te openen vakantieoord, een ander
absurdisme.
Smith gaat naar Tartus aan de kust waar de rijke Alewieten
vakantie vieren en naar Latakia, waar de Russen een basis hebben. Ook daar
bevinden zich veel vluchtelingen. Smith bezoekt de troepen in de heuvels die
daar vechten om te overleven. Er zijn ook voormalige gevangenen van het regime
die een politieke oplossing voorstaan, maar volgens anderen worden ze door
Assad ingezet als schijnoppositie. De crisis neemt toe als de Russen zich ook
met de strijd gan bemoeien. Smith verlaat het land en ziet bij de grens nog een
bordje waarop hij bedankt wordt voor zijn bezoek.
De toestand is eigenlijk niet te filmen in het land waarin
die zomer nog achttien miljoen mensen leefden. Gister las ik dat het Rode Kruis
de vele miljoenen probeert te bereiken die in het gebied wonen waar IS de
dienst uitmaakt. Als er ergens diplomatie vereist is, dan is het hier. Al is
het maar om de druk van de vluchtelingen op Europa te ontlasten.
Een smetje op de moedige reportage van Smith is de sonore
commentaarstem van Chris Kijne. Ondertiteling van het Amerikaanse commentaar
was meer op zijn plaats geweest.
Hier de
site van Frontline met daarop een preview van Inside Assad's Syria, hier meer
over Martin Smith en zijn werk, hier
een overzicht van de burgeroorlog op Europa Nu.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten