Oude traditie in beeld gebracht voor het te laat is
Niek Koppen legt de klederdracht vast zoals die eeuwenlang
in Nederlandse havenplaatsen zoals Urk en Arnemuiden gedragen werd. Het zijn de
vrouwen die door zijn gegaan met deze traditie. Hij stelt hen korte, directe vragen. Mannen brengt hij niet in
beeld. Zoals uit de beelden van de krasse vrouwen blijkt is het een traditie
die rap verloren dreigt te gaan.
Luutje (93) en Geertje (91) wonen op Marken. Geertje vertelt
dat ze tot de laatste zes vrouwen hoort die zich nog dagelijks in klederdracht
hijsen. De kleding heeft ze zelf gemaakt. Ze heeft ook nog pakken in de kast die
dienen voor hoogtijdagen of begrafenissen. Ze bewaart ze in een omslaglaken, om
te voorkomen dat ze stoffig worden. Geertje is vijfenvijftig jaar getrouwd
geweest. De klederdracht hoort bij haar identiteit. De vrouwen werken beiden in
het plaatselijk museum en hoorden daar dat de traditie teruggaat tot de
zestiende eeuw. Ze volgen de abdicatie van Beatrix op de televisie, prikken een
oranje gebakje en zijn verrukt als een kleindochter in dracht op de arm van
haar moeder binnenkomt.
Henkien (91) woont in een verzorgingstehuis in Spakenburg en
wordt geholpen met het opzetten van haar kap met valse haren daaronder. Niesje
(63) gaat met haar kleinkind naar een stoffenmarkt om materiaal te kopen voor nieuwe
kleding. Haar man Peter kijkt toe terwijl ze thuis aan de kamertafel de stof
speldt. Hij stelde Niesje ooit voor de keuze tussen traditionele of
burgerkledij. Het werd het eerste. Zo trokken ze de wereld door. Men reageerde
overal positief, behalve in Amsterdam, maar een terechtwijzing had effect. Hij
vindt dat men moet vragen om een foto te maken, anders gaat hij voor Niesje
staan. Hij kan er ook niet tegen dat iemand Niesje een Zeeuws meisje noemt. Zelf heeft ze minder moeite met de reacties.
Ze trekt zich er gewoon niets van aan.
Gerrie (93) zit op een vrouwenkoor in Scheveningen. Na een
optreden plooit ze samen met andere vrouwen aan een feestelijke marktkraam mutsen,
die ze ook op hun hoofd hebben. Ze heeft niet te klagen over belangstelling. Ze
is blij dat ze alles nog weet en daarover helder kan vertellen.
Marie (90) uit Westkapelle viert haar verjaardag met een
gehavend gezicht omdat ze gevallen is. Ze beseft dat een negentigjarige beter geen
boodschappen meer kan doen zonder rollator.
Pie (91) uit Domburg zit in traditionele kledij in het
verzorgingstehuis. De begeleidsters hebben haar geholpen met haar muts. Ze mag
er van haar kinderen niet op haar burgers uitzien. Dan herkennen die hun moeder
niet meer.
Tan (82) uit Arnemuiden zet zelf de pruik nog op voordat ze
naar de soos gaat. Ze zit aan tafel met Mina (85) die in een veranderde tijd afziet
van klederdracht. Jaan (85) die ook van de partij is, is er echter weer mee
begonnen.
Margje (43) uit Staphorst is bezig met het maken van stippen
die op mutsen gezet worden (zie foto). Ze heeft daartoe stempels die nog van haar moeder
geweest zijn. Ze heeft zeven kinderen en is daarmee niet het grootste gezin in
het dorp. Haar jongste dochter is ook in klederdracht. In de zomer draagt Margje
de dracht niet omdat die dan te warm is.
Aafje (89) uit Volendam wil met haar receptiegoed in de
kist. Ze is de achtste van tien kinderen en de enige die nog klederdracht
draagt. Ze toont het mannengoed dat haar vader droeg, compleet met sieraden. Ze
snapt niet dat haar vader, die 97 jaar oud werd, zijn zware, door haar moeder
gemaakte, winterse baai kon dragen. Traditiegetrouw droeg hij ook een wijde
broek gemaakt van pije stof met een gestreepte baai erboven.
Aan het begin van de winter worden de poppen in het Marker
museum ontdaan van hun kleding. Die wordt in lades opgeborgen voor het nieuwe
seizoen. Hoe lang de levende klederdracht daar stand houdt, is onzeker.
Hier
de trailer.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten