Filmrecensie: Holy motors (2012), Leos Carax

Droomachtige beelden van een acteur die een dag door Parijs rijdt.

Leos Carax verlegde in Holy motors zijn spoor van liefdesgeschiedenissen zoals Les amants du Pont Neuf naar een meer conceptuele film. Daarin volgen we meneer Oscar gedurende een dag door Parijs, waarin hij zich laat vervoeren door de oudere chauffeuse Céline in een limousine. In de limousine kleedt hij zich ook om voor de verschillende afspraken die hij in de stad heeft. Hij speelt daarin verschillende rollen, van louche zakenman, tot huisvader, geliefde, moordenaar en een gek.

Holy motors begint met beelden van een cinema waarin een stomme film getoond wordt met beelden van een naakte man, die om zich heen slaat. Wellicht staat dit loodrecht op de avonturen die Oscar beleeft. Hij staat op uit zijn bed met daarin een witte hond, steekt meteen een sigaret op en wandelt door het huis naar het balkon van de bioscoop, waar hij zelf ook naar de beelden kijkt en een zwarte hond die door het gangpad loopt. Vervolgens zien we een meisje dat achter een groot rond raam van een modern woongebouw zit. Zij blijkt de dochter van Oscar te zijn. Hij verlaat dit gebouw met een aktetas en neemt plaats in de limousine om zijn afspraken voor die dag door te nemen. Hij steekt daarbij eerst weer een sigaret op hetgeen hij in zowat al zijn rollen doet. Na een telefonisch overleg over een handelstransactie rond een wapen, zet Oscar een pruik op en gaat als een oudere bedelares de straat op, gevolgd door twee body guards.

De tweede afspraak is met een danseres. Oscar kleedt zich in een glad zwart rubberpak met reflecterende stippen, gaat een fabrieksgebouw in en ontmoet daar een blonde vrouw in rood

latex met wie hij een erotische belevenis heeft.

Vervolgens zien we hem als een bloemenetende eenoog in het riool neerdalen. Daar loopt een groep mensen rond. Hij gaat omhoog, komt op uit op een kerkhof en ziet verderop een knappe vrouw die juist gefilmd wordt. De assistente vraagt hem om mee te doen aan La belle et la bête maar hij bijt in haar hand en ontvoert de actrice naar het riool waar hij haar in een burka tooit en zelf naakt naast haar in slaap valt. 

Heel anders is de rol waarin hij de vader speelt die zijn dochter Angèle van een feestje haalt. Hij is duidelijk jaloers op haar vriendjes, maar als blijkt dat Angèle helemaal niet zo’n feestbeest is, vindt hij dat ze gestraft dient te worden. Die bestaat erin dat ze zichzelf moet zijn.

Als entreacte volgt een vrolijk deuntje van een accordeongroepje in een kathedraal.

Daarna zijn we getuige van een moord op een man die sterk op Oscar lijkt, maar een grote bos zwart haar heeft. Als Oscar bezig is de haren van de dode te stelen, wordt hij zelf gedood. Wankelend bereikt hij de uitgang van de parkeergarage waar Céline hem opvangt. De baas van het geheel, die best wel eens de regisseur van dit stuk zou kunnen zijn, vindt dat Oscar goed werk heeft verricht, maar hij zelf gelooft nauwelijks in zijn rol vanwege de veel te kleine camera’s van tegenwoordig.

Céline rijdt Oscar over de Champs Elysees als hij haar dwingt te stoppen. Hij gaat met bivakmuts en pistool op een bankier af, schiet hem midden op de dag op een terras doodt en wordt zelf ook gedood. Céline wurmt zich door de toestromende menigte om te zeggen dat het een vergissing was en neemt de zwaar bloedende Oscar mee.

In pyjama ligt Oscar in bed. Dit maal naast een zwarte hond. Hij is een zieke oude oom die bezoek krijgt van een engelachtig nichtje, dat hem graag verpleegt, al is ze door zijn erfenis getrouwd met een man die op haar geld uit is.

In de auto haalt Oscar het vel van de oude oom van zijn gezicht. Hij hoest, omdat hij op de Champs Elysees verkouden is geworden. Tijdens de daaropvolgende rit ziet Oscar een andere limousine met Gene erin, die hij van vroeger kent. Ze is op weg naar een groot vervallen hotel waar ze een rol zal spelen van hostess Eva Grace die zich uit wanhoop van het dak zal storten. Ze beleeft nog een laatste half uur met Oscar, waarbij ze in het Engels een lied aanheft over het verlangen naar een verleden dat nooit terugkomt. Als Oscar naar zijn limousine loopt ziet hij Gene tot zijn afschuw dood op het asfalt liggen. Na een laatste gesprek met Céline die vroeger een danseres was, wordt hij afgezet bij zijn huis, waar vrouw en dochter in chimpansees zijn veranderd. Céline gooit achter het stuur haar haren los, zet een masker op en belt dat zij ook naar huis komt.    

De holy motors zijn de limousines die na een lange dag weer terugkomen in de garage en daar, na nog even via hun achterlichten de nodige communicatie met hun collega’s gehad te hebben, van hun rust genieten om zich weer op te laden voor de nieuwe dag. 

 

De film bevat veel droomachtige opeenvolgingen met betekenissen die ik niet meteen kon duiden, maar die – misschien daardoor - wel heel boeiend waren om te bekijken. Richard Brody schreef in The New Yorker een uitgebreide recensie. 

Hier de trailer van Holy motors, hier de recensie in The New Yorker van 14 oktober 2012, hier mijn bespreking van Les amants du Pont Neuf (1991).