Hervorming van pensioenindustrie noodzakelijk
Met drie afleveringen Zwarte
Zwanen was Cees Grimbergen nog niet klaar. Na de eerste aflevering in 2013
en de volgende twee in juli 2015, vervolgt hij de serie met twee afleveringen
in 2016. Zijn vasthoudendheid siert hem. De malversaties met pensioengeld geven
aan waar de schoen wringt. Het inmiddels uit 1300 miljard bestaande vermogen
van pensioengerechtigden verdampt door grote risico’s die financiële beleggers
nemen. Als ergens de discrepantie tussen kapitaal en arbeid zichtbaar wordt is
het in de pensioenindustrie, zoals Dette Glashouwer laatst nog in de
theatervoorstelling Royal Casino 2.0. vaststelde.
Helaas doet de laatste aflevering uit 2017 afbreuk aan de gedegen
onderszoeksjournalistiek. In plaats van de blik te verbreden eindigt Grimbergen
met ordinaire verkiezingsretoriek.
Aflevering 4: De
schimmigheid blijft
Grimbergen verdiept zich in het schandaal rond pensioenfonds
Vervoer dat voor 250 miljoen euro het schip in ging door verkeerde beleggingen
van Goldman Sachs. Vrachtwagenchauffeurs bespreken voor een vergadering met Vervoer
hun grieven met elkaar. Oudere werknemers moeten weer de weg op omdat hun
pensioen verdampt is. Men heeft zelfs de moeilijke stukken over de kwestie
gelezen.
Grimbergen stelt meer in het algemeen vast dat een individu
geen recht op inzage in de stukken heeft en dat pensioenfondsen anders willen
gaan werken omdat ze inzien dat de manier waarop dat tegenwoordig gebeurt, hun
machtspositie kan verzwakken. Er is groot verzet tegen het feit dat schilders
verplicht zijn om aan het pensioenfonds voor schilders deel te nemen. Daarvoor
moet maandelijks zo’n vijfhonderd euro worden ingelegd en dat krijgt men er
niet voor terug. Veel geld blijft in de pijpleiding van Wall Street hangen. Staatssecretaris
Jette Kleinsma, verantwoordelijk voor de pensioenen, heeft geen tijd voor een
antwoord want ze moet naar het Binnenhof. Tijdens de truckersvergadering met
pensioenfonds Vervoer wordt Grimbergen niet toegelaten.
Grimbergen probeert een voet tussen de deur te krijgen bij een
conferentie van The Carlyle Group, dat veel Nederlands pensioengeld beheert,
maar wordt tegengehouden.
Ruurke Bagijn van PGGM was een van de sprekers en zegt tegen
Grimbergen dat ze ervan uitgaat dat de investeerder aan de belangen van de
inleggers denkt.
Grimbergen snijdt de lage rente aan die voor de malaise
verantwoordelijk wordt gehouden, maar ontdekt dat pensioenfondsen winst maken
met rentederivaten via een sluwe rentewisselconstructie van banken. Advocate
Hester Bals spreekt van bedrog, waar de inlegger de dupe van is en
adviesbedrijven. Belangenverstrengeling vormt een oorzaak van de kloof tussen
inleggers en beheerders. Banken, pensioenfondsen en financiële wereld zijn drie
handen op één buik.
De vrachtwagenchauffeurs krijgen geen voet aan de grond. Een
bestuurder van het CNV die bij de vergadering aanwezig was, zegt dat ze de
gemaakte afspraken moeten nakomen. Die zijn gemaakt met toestemming van De
Nederlandse Bank. De schikking wordt zelfs niet in de jaarverslagen van het
pensioenfonds vermeld. Schimmigheid blijft.
Aflevering 5: Kan het
anders met uw pensioen?
Grimbergen gaat verder in op het geringe toezicht op
beheerders van pensioengeld. Hij praat met René van de Kieft, de nieuwe
directeur van MN, die meer openheid belooft. MN beheert de gelden van
verschillende pensioenfondsen en keert ook pensioenen uit, die gemiddeld zo’n
zeshonderd euro bruto per maand bedragen. Onder de inleggers behoren monteurs
van een garagebedrijf, die een dag in de week voor hun pensioen werken maar
weinig vertrouwen in het beheer ervan hebben. Van de Kieft brengt daar tegenin
dat we ouder worden en langer van ons pensioen kunnen genieten.
MN probeert een zo hoog mogelijk rendement te halen op de
ingelegde gelden. Van de Kieft heeft weet van ongewenste verleiding maar maakt
zich daar zelf niet schuldig aan. Volgens econoom en columnist Frank Kalshoven
zijn besturen van pensioenfondsen niet bestand tegen de macht van de
zakenbanken die met handige financial
engineering het geld uit de zakken van de pensioenfondsen kloppen. Ruurke
Bagijn van PGGM doet boekenonderzoek, maar dat levert, net als de controles van
AFM, Sociale Zaken en DNB weinig op. Bagijn verzucht dat men haar pensioenfonds
niet verantwoordelijk kan houden voor belastingontwijking door Intertrust. Margot
Scheltema van de monitorencommissie lepelt braaf de formuleringen op die ze van
de beheerders door krijgt. De belangenverstrengeling, die al in de vierde
aflevering ter sprake kwam, blijkt opnieuw een harde noot om te kraken.
Peter Borgdorff, directeur van Zorg en Welzijn, die door
zijn lucratieve commissariaat bij KAS BANK zelf niet onder de schijn van
belangenverstrengeling heen kan, zei al in de eerste aflevering dat een hoog
rendement nodig is om de inleggers tevreden te stellen en dat speculeren een
legaal middel is. Dit moet volgens hem wel, omdat anders de pensioenen tien
procent minder waard zouden zijn. Dit leidt enerzijds tot bizarre constructies
waarbij inleggers tegen hun eigen belangen inwerken en anderzijds tot onverantwoordelijke
topinkomens, bonussen en gouden handdrukken bij bestuurders. De belofte van
PGGM over deelname aan de circulaire economie steekt hier flets bij af.
Aflevering 6: U en de
pensioen-elite
De laatste aflevering wordt onder andere gevuld met
schrijnende portretten van weduwen met een klein nabestaandenpensioen. De ene
vrouw schrijft een boze brief naar Borgdorff over zijn eigen riante salaris, de
ander hoort dat ze eerder te veel geld kreeg en dat meteen moet terugbetalen.
Na een intimiderende reactie van een duur advocatenkantoor worden de kosten op
haar pensioentje ingehouden.
Ook spreekt Grimbergen met inleggers die ontevreden zijn
over de afhandeling van hun pensioenen, zoals een oudere montainbiker in de bossen van Drente (zie foto). Hij haalt er interne stukken van
pensioenuitvoerder ABG bij, die vertellen dat de uitvoering van de pensioenen
vastloopt vanwege de complexiteit. Terwijl de administratiekosten van de AOW
elf miljoen bedragen, loopt de pensioenadministratie in de miljarden. Niet
iedereen is trouwens ontevreden. Er is ook iemand die een solidariteitsheffing
met jongeren wil invoeren.
Helaas wordt verder niet ingegaan op het belang om weer in
sociale projecten te beleggen of over de moeite al dat geld belegd te krijgen,
iets waar Dette Glashouwer in Casino
Royale 2.0. op wees. Het lijkt erop dat net voor de voor de verkiezingen
stemming gekweekt wordt onder ouderen. Het veelvuldig in beeld brengen van
congressen waar de camera van Grimbergen ongewenst is, doet vermoeden dat de
financiële elite aangepakt moet worden. Dat is niet het hele verhaal. De
berichten die gister door het CBS bekend zijn gemaakt over een groter vermogen
van ouderen in verhouding tot een lager inkomen, werpen een ander licht op de
kwestie. Het pensioensysteem gaat natuurlijk ook over heel wat meer dan de
inkomenspositie van ouderen alleen. Het laat zien hoe corrupt de maatschappij
is als het gaat om een verdeling van de welvaart. De mondiale situatie wordt
weerspiegeld in de nationale. Rijken buiten de argeloze burger uit. De
pensioengerechtigde staat machteloos tegen gesol met geld dat men door hard
werken opzij gelegd heeft. Tussen de onschuldige werknemers en de gewetenloze
bestuurders bevinden zich vele schakels met bloed aan de handen, tot vakbonden
en overheid aan toe. De financiële wereld heeft zich in de haarvaten van de
maatschappij gedrongen. Zelfs de onschuldige werknemer had misschien eerder
moeten weigeren dat met zijn geld belegd werd, maar in de tijden dat de bomen
tot aan de hemel reikten hoorde men daar niemand over. Een eerlijke verdeling
houdt ook rekening met jongeren en zelfs met de uitgebuite bevolking in de
derde wereld.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten