Welcome, reader! According to Antony Hegarty in this second decade of the new century our future is determined. What will it be? Stays all the same and do we sink away in the mud or is something new coming up? In this blog I try to follow new cultural developments.

Welkom, lezer! Volgens Antony Hegarty leven we in bijzondere tijden. In dit tweede decennium van de eenentwintigste eeuw worden de lijnen uitgezet naar de toekomst. Wat wordt het? Blijft alles zoals het is en zakken we langzaam weg in het moeras van zelfgenoegzaamheid of gloort er ergens iets nieuws aan de horizon? In dit blog volg ik de ontwikkelingen op de voet. Als u op de hoogte wilt blijven, kunt u zich ook aanmelden als volger. Schrijven is een avontuur en bloggen is dat zeker. Met vriendelijke groet, Rein Swart.

Laat ik zeggen dat literaire kritiek voor mij geen kritiek is, zolang zij geen kritiek is op het leven zelf. Rudy Cornets de Groot.

Do not go gentle into that good night, Old age should burn and rage at close of day; Rage, rage against the dying of the light. Dylan Thomas.

Het is juist de roman die laat zien dat het leven geen roman is. Bas Heijne.

In het begin was het Woord, het Woord was bij God en het Woord was God. Johannes.



donderdag 16 maart 2017

Theaterrecensie: Burgerlijke schemering, Toneelgroep Echo, Toneelschuur, 15 maart 2017


Verbeelding legt het af tegen platvloerse weergave van de werkelijkheid

Toneelgroep Echo, een initiatief van Lotte Dunselman en Anna Schoen, werpt graag een absurde blik op het leven. In de vorige voorstelling Botten werd dit sterk verbeeld aan de hand van een ontsporende theevisite van drie vriendinnen, in Burgerlijke schemering heeft een van de vrouwen (Anna Schoen) een man binnengehaald waarover zij geheel kan beschikken. De sadomasochistische sfeer die hierdoor ontstaat, trekt een wissel op de relatie tussen de twee vriendinnen en maakt de tweede, gevoeliger vrouw (Lotte Dunselman) onzekerder en kwetsbaarder, maar daarin schuilt ook weer kracht om zich aan op te trekken. Helaas legt het lichtvoetige, intelligente absurdisme van Botten het af tegen een meer platvloerse weergave van de werkelijkheid.   

De opening is sterk met de twee vrouwen naast elkaar aan een salontafeltje en daarnaast ook de man, gespeeld door Ian Bok. De eerste vrouw vertelt de ander over de koop die ze gesloten heeft en wendt zich pas later tot de man die als een leden pop in paardrijkleren naast haar zit en aanvankelijk gedwee haar wensen vervult, maar daar steeds meer tegen in opstand komt. De handdoek waarop de man zich in bochten moet wringen om een slaaphouding te vinden, geeft zijn onderdanige positie goed weer. Het slaan met een lange plastic buis die in het zwembad gebruikt wordt om mee te drijven, geeft sterk vorm aan het geweld in de sadomasochistische relatie. De tweede vrouw probeert met lieve woordjes de gevaren van de nieuwe situatie te bezweren. Na een verhaal over haar implosie wenst ze het publiek en het lieve kleine tafeltje welterusten.

De licht gewijzigde tekst van Jibbe Willems speelt zich af in een ondefinieerbaar tijdsgewricht, waarin de acteurs het moeten doen zonder namen, al wordt de man door een verkeerd verstaan van het woord tweedehands Hans genoemd, een naam die vervolgens steeds weer wordt betwist. Het decor straalt eenzelfde soort tijdloosheid uit. Een rond tapijt en een sansevieria tegen de achtergrond van een witte muur en een lelijke stellingkast achter het glazen salontafeltje dompelen de toeschouwer in een louche sfeer. De keurige kapsels en kleding van de vrouwen hebben hetzelfde effect. De lichtere kleuren van de tweede vrouw vormen een fraai contrast met de zwarte kleuren van de daadkrachtige. De eerste noemt de tweede mevrouwtje woordenboek, getuige haar woordvondsten over paarden- dan wel meisjesstaarten.

Alle tierelantijnen en taalregisters, die Willems in zijn tekst verwerkt, kunnen niet verhinderen dat de spanning langzaam wegebt. Een raadselachtig geritsel moet een nieuwe impuls geven. Het blijkt dat de sansevieria luizen heeft. Die activeert de smetvrees bij de man en de tweede vrouw, die elke vorm van leven als een bedreiging ziet, maar pas echt heftig wordt het daarna. 

Net als in Botten is de mimiek van de vrouwen een sterk element in de voorstelling, die helaas geen nieuwe impulsen krijgt van de man. Interactie met de zaal had zijn fletse rol opgefleurd, zoals wel het geval was met de vrouwen, die beiden af en toe de zaal betrokken als ze over hun nood klaagden. In de regie van Bram Coopmans verliest de verbeelding het van grove poep, pies en seks grappen die aan het Haarlemse publiek niet zo besteed waren. Het goede nieuws is dat Echo volgend jaar weer met Ellen Goemans een tekst van Erik Bindervoet brengt over onze doldwaze informatie maatschappij. Wordt vervolgd.

Hier mijn bespreking van Botten, hier meer informatie over Burgerlijke schemering op de site van TG Echo met daarop ook een trailer. De foto op de flyer is van Miek Uittenhout.

Geen opmerkingen:

Een reactie posten