Korte roman bevat zelf opblaasbare fictie
De korte roman Inham
van de Britse schrijver Cynan Jones - en vertaald door Jona Hoek - is volgens
de aankondiging op Teletekst een krachtig nieuw boek van een van de
karakteristieke stemmen in de hedendaagse literatuur. Dat is een reden om er
eens goed voor te gaan zitten.
Jeroen van Kan vat voor de duidelijk de inhoud van Inham, een vertaling van Cove, in het kort samen. Het gaat over
een man die met een kayak de zee opgaat, tijdens een storm door de bliksem
getroffen wordt en daarna, gewond ronddrijvend, niet meer weet wie hij is. Van
Kan zegt dat de spaarzame tekst, bestaande uit elf duizend woorden, veel meer
oproept dan geschreven staat.
Jones antwoordt dat hij Inham
vaak herschreven heeft en de tekst tot een derde heeft teruggebracht, waarmee
de kracht alleen maar groter werd. Hij vertrouwt erop dat de lezer genoeg
verbeelding heeft om hem te volgen, maar geeft toe dat het comprimeren wel een
sprong in het diepe was. Hij vergelijkt het met koorddansen om de lezer niet
kwijt te raken. Het boek kent meerdere lagen, die diepte geven aan het verhaal,
dat daarom opnieuw gelezen wil worden, zo hoorde hij van reacties van lezers.
Hij bedenkt eerst een verhaal en schrijft het vervolgens op.
Van Kan merkt op dat het verhaal zich in het hier en nu
afspeelt.
Jones zegt nogal cryptisch dat hij over veel mogelijkheden
beschikte, dat hij visueel gedreven werd en dat het soms ook richting het
mythische gaat.
Van Kan komt met de mooie vergelijking van zelf opblaasbare
fictie, waarbij de reikwijdte groter wordt naarmate het verhaal zich ontvouwt.
Jones gebruikt de term geraffineerd om aan te geven dat
ruimte belangrijk is en ook wat onder de oppervlakte gebeurt. De hoofdpersoon
kan daar niet goed over nadenken. Vaak kent hij de persoon die het verhaal drijft
wel zo’n beetje, maar in dit geval was dat anders. Veel van wat de hoofdpersoon
weet is instinctief. Het was technisch moeilijk om weer te geven. Eerst
probeerde hij de kayaker te laten overleven door het vinden van een damestasje
met daarin een panty waarmee hij vis kon vangen, maar dat heeft hij geschrapt.
In vorige boeken als De burcht
baseerde hij zich op zijn woonplaats, maar de omgeving was in dit geval
volledig onbekend. Hij is zelf vaak met een kayak op zee geweest en zegt dat de
kayak staat voor individualiteit.
Van Kan merkt op dat de man weet dat elk besluit dat hij
neemt, een einde kan betekenen van zijn leven.
Jones zegt dat men vaak een besluit neemt om een ander niet
teleur te stellen. Hij wilde er geen filosofisch werk van maken maar door de
verhalende stijl concreet blijven.
Van Kan wil weten wat voor boek het geworden was als Jones
niets geschrapt had.
Jones zegt dat hij zelf verklaringen probeerde te geven,
maar dat in de laatste versie overlaat aan de lezer. Hij zegt dat de schrijver
zich moet afvragen waar hij zich mee bezighoudt. Het verhaal wilde op een
bepaalde manier geschreven worden en niet op een andere.
Hier
een leesfragment op de site van Athenaeum Boekhandel.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten