Wij-samenleving, Tegenlicht, 12 maart 2017

Allochtonen stromen niet langzaam in, maar halen anderen links in

Chris Kijne leidt het onderwerp Wij-samenleving, geregisseerd door Hans Busstra, in met de stelling dat Rotterdam een symbool is van maakbaarheid. Omdat een groot deel van de stadsbevolking een migratieachtergrond heeft, biedt dat kansen voor vernieuwing van het democratische proces. In de Wij-samenleving moeten populisten en islamieten volgens burgemeester Aboutaleb samenwerken, al gaat dat niet van harte. Verslaggever Mark Hoogstad van het Algemeen Dagblad vindt Rotterdam in politiek opzicht een proeftuin van Nederland.

Sinds 2014 is het islamitische Nida in de gemeenteraad gekomen onder leiding van Nourdin El Oauli (zie foto), die eerder gemeenteraadslid was voor Groen Links. Jeroen Schilder die toegetreden is tot de partij en meegewerkt heeft aan het partijprogramma zegt dat zich de bijzondere situatie voordoet dat veel allochtonen in de stad geboren zijn terwijl autochtonen hier later zijn komen wonen. Aboutaleb kwam ooit bij hen op bezoek en tekende een snelweg met ruimte voor langzame zij-instromers. Dat beeld klopt volgens Schilder niet. Allochtonen halen de anderen links in.

Tegenhanger van Nida is Leefbaar Rotterdam, dat de grootste partij is in Rotterdam na de grote nederlaag van de PvdA in 2002 en sinds 2014 samen met D’66 en CDA in het stadsbestuur zit. Leefbaar baseert zich op de uitgangspunten van Pim Fortuyn. De Wij-samenleving wordt niet omarmd, omdat het gezien wordt als een andere benaming voor de multiculturele samenleving die mislukt is. Men wil geen nieuwe kansarmen meer in de stad opnemen tot de huidige problemen opgelost zijn. In de fractiekamer hangt een bordje van Trump om aan te geven dat de strijd met de gevestigde orde nog niet gestreden is. Fractievoorzitter Ronald Buijt is niet tegen moslims, maar wil wel dat de Nederlandse cultuur zichtbaar blijft.

Aboutaleb zegt dat er plaats is voor iedereen in de stad en biedt ruimte voor een vreedzame discussie. Hij bezoekt daarom vanaf 2009 regelmatig de wijken in gezelschap van de korpschef van politie en iemand van het Openbaar Ministerie. Iedereen mag daar zijn zegje doen. Een man die vindt dat toch vooral allochtonen misdaden plegen kan gelukkig terecht bij zijn zus om zijn onvrede te uiten. Dat voorkomt dat hij een maagzweer krijgt, stelt hij tevreden vast.  

El Oauli wil voorkomen dat er zand gestrooid wordt in de emancipatiemachine. Hij stelt vast dat de Afrikanerwijk in multicultureel opzicht veel potentie heeft. Aboutaleb denkt dat de tweede generatie het niet pikt dat door rechts zo zwaar op hen ingebeukt wordt en dat zij met gelijke munt terugbetalen. Tijdens een kerkdienst houdt Aboutaleb een toespraak waarin hij oproept het midden te zoeken. Tegen Busstra zegt hij dat men niet te zwaar moet tillen aan zijn eerdere uitspraak dat men moet oprotten als men het met het beleid niet eens is. Er zijn vaak nog wel wegen te vinden om elkaar te bereiken.

De verschillen worden duidelijk als een initiatief om in de stad een islamitisch opleidingscentrum te vestigen door de burgemeester worden ontraden. Nida kan geen duidelijke grond vinden waarop Aboutaleb dat baseert. El Oalli zegt dat beeldvorming tegenwoordig belangrijker is dan democratische principes. Na de aanslag op een moskee in Quebec, Canada vormden stadsgenoten van allerlei signatuur tot ontroering van El Oali een cirkel rond de moskee in Rotterdam om de eenheid te benadrukken.

Daarmee is de Wij samenleving nog niet gegrondvest. Die zit nog vooral in het hoofd van de burgemeester, maar dat is wel een goed begin. 

Hier meer informatie op de site van Tegenlicht. Vanavond, verkiezingsavond wordt in Pakhuis de Zwijger verder gepraat over nieuwe impulsen voor de democratie.