Animaties versterken oorlogsgeweld tijdens inval in Libanon
De animatiefilm Waltz
with Bashir van de Israëlische filmmaker Ari Folman (Haifa, 1962) maakt het
drama van de Israëlische inval in Libanon in de jaren tachtig nog sprekender.
Door de animaties van Yoni Goodman wordt het geweld en de trauma’s die dat
opleverde met nog meer zeggingskracht over het voetlicht gebracht, waarmee de
waanzin van oorlog weer eens wordt aangetoond.
In de film speelt de rol van de herinnering een belangrijke
rol. Soldaat Boaz heeft twintig jaar na dato nog steeds nachtmerries over
bloeddorstige honden. Deze rennen in de eerste scène over straat en zijn op weg
naar zijn appartement, dat op de bovenste verdieping ligt, waar ze hem niet
kunnen pakken. Hij vertelt tegen filmmaker Ari, die net als hij aan de oorlog
in Libanon heeft meegedaan, wat hij zich nog daarvan herinnert. Dat is bitter
weinig. Boaz zelf vertelt dat hij die honden, die de komst van het leger
verraadden, moest doodschieten, omdat hij geen mensen wilde doodschieten. Hij
vraagt Ari of hij geen film over deze episode kan maken om dichterbij het drama
te komen.
Ari kan zich alleen vage beelden herinneren van de slachting
in september 1982 in de vluchtelingenkampen Sabra en Shatila en raadpleegt
daarover een psychiater die hem vertelt over een experiment waarin aangetoond
is dat mensen gebeurtenissen die op foto’s te zien zijn, zelf aanvullen. Om
meer over zijn herinneringen aan de weet te komen gaat Ari naar medesoldaat
Carmi, die in Nederland woont en daar goed geboerd heeft door het verkopen van
falafels. Carmi zegt dat hij meedeed aan de oorlog om zijn mannelijkheid te
bewijzen en herinnert zich een feestje op een boot dat een militair voertuig
bleek te zijn. Hij heeft een terugkerende hallucinatie over een naakte vrouw
die hem redde vlak voor de boot gebombardeerd werd.
In de taxi terug naar de luchthaven krijgt Ari beelden terug
van de eerste dag van de oorlog waarover Carmi hem ook verteld heeft. Hij
herinnert zich dat hij in zijn tankwagen dode soldaten moest afvoeren naar een
luchthaven. Hij praat daarover met soldaat Ronny die zich veilig voelde in zijn
tank, tot hij aangevallen werd en wegvluchtte in de richting van zee. Daar was
hij veilig achter de rotsen. In de nacht zwom hij met uiterste
krachtsinspanning terug naar zijn groep maar voelde zich daarna schuldig dat
hij ze in de steek had gelaten, terwijl dat in werkelijkheid andersom was.
Weer een andere soldaat, Shmuel Frenkel, vertelt Ari over de
inval in Beiroet om terroristen op te sporen. Daarbij doodden ze een kind dat
in een boomgaard met een raketwerper een Israëlische tank opblies. Ari praat
met een vrouwelijke trauma expert over zijn gebrek aan heinnering aan dat
voorval. Ze vertelt dat soldaten gebeurtenissen verdringen om niet gek te
worden. Ari weet nog dat hij op verlof ging en zag dat het decadente leven van
jongeren in Israël gewoon doorging. Hij wilde naar zijn vriendin Yaël maar die
bleek inmiddels verkering te hebben met soldaat Dror. In een luxe villa in
Beiroet werd hij geconfronteerd met seksueel geweld. Daar hoorde hij ook dat de
Libanese president Bashir Gemayel, een bondgenoot van Israël gedood was.
Door het verlies van zijn vriendin was de intocht in Beiroet
en de moord op Palestijnen in Sabra en Shatila nog traumatischer voor Ari. De
wraak op de dood van Bashir door Israëlische falangisten in de vluchtelingenkampen
werd gelegitimeerd door de legerleiding. De wanhoop van de vrouwen daarna wordt
aan de hand van archiefbeelden getoond, waardoor het drama met nog meer impact
binnenkomt.
Hier
de trailer.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten