Een stok vanaf de overkant
In de programmaserie Mag het ergens over gaan?
ontvangt Ziggy Klazes deze zondagmiddag in de Grote Herenkamer van het Teylers
Museum Jan Betten, eerder werkzaam bij Reed Elsevier Duitsland in en 2012
oprichter van Nudge, een duurzaam consumentenplatform.
Jan probeert zijn idee uit te leggen. Het is een initiatief
van onderop, bedoeld om individuen een handelingsperspectief te bieden en
mensen met elkaar in contact te brengen. Na je aanmelding als Nudger (ikzelf
was net lidnummer 26744) kun je meedoen met kleine en grote veranderingen.
Joost uit Leidse Rijn bijvoorbeeld wilde zonnepanelen, maar vroeg zich af welk
systeem hij moest kiezen en hoe hij het moest plaatsen. Hij overlegde met zijn
buurman en van lieverlee ging de hele wijk meedoen. Nudge deed vervolgens een
oproep aan andere wijken. Inmiddels zijn er 185 wijken met zonne-energie bezig.
In Gouda is het initiatief uitgegroeid tot Maak Gouda duurzaam.
Ziggy vraagt of er targets gesteld worden. Jan antwoordt dat
Nudge niet op dezelfde manier denkt als in het bedrijfsleven en iets wil
bereiken dat impact maakt, maar met die zonne-energie willen ze wel uitkomen op
een bepaalde CO2 reductie. Nudge houdt zich ook bezig met de mensenkant. Er
zijn internetlessen om de integratie in de samenleving te bevorderen.
Ziggy vraagt hoe een topman uit het bedrijfsleven hiertoe
komt. Jan antwoordt dat hij in Zuid-Duitsland woonde en dat zijn buurman, een
keuterboer, hem vroeg wat er toch met de wereld aan de hand was dat de prijs
van melk in de supermarkt zo laag was en de kwaliteit zo slecht. Zijn bedrijf
stond op punt om te vallen en hij dacht dat Jan daar wil iets over zou weten.
Jan stortte eerst de bekende argumenten over hem uit, zoals meer investeren,
maar vroeg zich vervolgens af wat voor wereld hij wilde. Hij maakte kennis met
de Duitse duurzaamheidsbeweging die, anders dan in Nederland, geen linkse zaak
is maar gedragen wordt door de bevolking en de Rijnlandse cultuur en wilde iets
dergelijks in Nederland initiëren.
Ziggy wijst erop dat Groen in de verkiezingstijd weinig
voeten aan de grond gekregen heeft. Jan zegt dat men in verkiezingstijd zijn
best doet om kiezers te winnen en dat duurzaamheid dan niet het eerste
onderwerp is om mensen over te halen, maar dat er langzamerhand wel interesse
ontstaat voor een lange termijn visie. Hij heeft vertrouwen in Samson en Rutte.
Gezien de urgentie mag gezegd worden dat er offers gebracht moeten worden,
bijvoorbeeld op het gebied van de pensioenleeftijd. Er moet een omslag
plaatsvinden van welvaart naar welstand. Meer nadruk op welbevinden. Jan begon
zelf als productmanager. Winst was in die tijd de belangrijkste maatstaf,
inmiddels moet het gaan over deugdelijkheid. Hij ontwikkelt een app waarmee je
in de supermarkt kunt zien of een product deugt. Iedereen kan daar informatie
aan toevoegen. Nudge bereidt de verandering voor en reikt een stok aan vanaf de
overkant.
Staan daar al mensen? vraagt Ziggy. Jan wijst erop dat er in
de geschiedenis altijd voorgangers en volgers zijn geweest. Er is altijd een
elite die het voortouw neemt. Hij ziet dat jongeren veel minder bedenkingen en
bezwaren hebben. De moderne communicatiemiddelen spelen een belangrijke rol.
Consumenten krijgen straks een gebruiksrecht op mobieltjes, waardoor de
kostbare metalen hergebruikt kunnen worden. In een koffiecoöperatie in Afrika
is het Fair Trade gelukt om chemicaliën uit te bannen waardoor de handen van
kinderen gespaard blijven. Door koopgedrag kun je iets veranderen in de wereld.
Een productmanager kan ervoor zorgen dat duurzame producten een redelijke prijs
krijgen. Uiteindelijk gaat het om een wereld waarin we op een aardig manier met
zijn allen kunnen leven.
Jan Betten is een vriendelijke man die rust vertrouwen
uitstraalt. Hij staat nr. 37 in de Duurzame 100 van Trouw. Hier meer over Nudge en hoe je een Nudger
wordt.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten