Er loopt een vage scheidslijn tussen mannen en vrouwen. Wie
bepaalt wat jij bent? Op de tentoonstelling in het Dolhuys worden we ons zeer
bewust van die vraag. Het begint al met een boeiende video van een huilende
prinses, die een kroontje opgezet krijgt. Coronation 2010, heet het
filmpje dan ook, gemaakt door Koen Hauser.
Vervolgens stuiten we op een bord waarop de verschillende
begrippen uitgelegd worden. Het belangrijkste is de genderidentiteit, het
gevoel vrouw, man of beide te zijn, dat zich vormt rond ons tweede of derde
levensjaar en dat niet meer verandert. Daarnaast kennen we de genderrol en de
genderdysforie, als je je niet prettig voelt in je geslachtsrol. Erger is het
als je een genderidentiteitsstoornis (GIS) hebt, dan kun je je volledig laten
ombouwen (transseksueel) of gedeeltelijk (transgender). Daarnaast is er nog
intersekse en de travestiet.
Dit klinkt noga technisch maar het is een boeiende reis door
de wereld van transseksuelen, transgender, genderkinderen vrouwelijke mannen en
mannelijke vrouwen, samengesteld door Floris Mulder, de huisfilosoof van het
museum en Esther Vossen, programmeur beelden kunsten, en aanschouwelijk gemaakt
met foto’s, filmpjes, monologen, krantenberichten etc. Ted van Lieshout levert
vier gedichten waaronder Het meisje dat geen poppen wilde. In de hoek
staat zelfs een castratietafel die in Sint Willibord in Heiloo gebruikt
werd.
Er zijn foto’s van Sarah Wong over genderkinderen, die
geboren zijn in een verkeerd lichaam. Chris Rijksen publiceerde in 2011 het
boekje Mijn tweelingbroer en in 2012 The Crystal Ballbook. Diana
Blok toont in de serie See Through Us (2009) foto’s uit Turkije en
klassieken uit de serie Invisible Forces, tussen 1979 en 1982 met Marlo
Broekmans.
Saskia van Wieringen doet onderzoek naar heteronormativiteit
in Zuid Oost Azië, waar onder invloed van hindoeïsme en boeddhisme toch een
andere, minder sterke sekse identiteit bestaat. Wetenschapsjournalist Mark Mieras
schrijft vanuit hersenonderzoek.
Filmmaakster Corinne van Tongerloo werd geboren als Cornelis
in Antwerpen en liet, omdat dat in Nederland verboden was, een transgender
operatie verrichten in Casablanca. Woman she is, woman she will be, schreef ze
eerder achterop een foto van zichzelf. In 2011 maakte ze de documentaire I
am a woman now. Pas in 1985 konden Nederlandse transseksuelen voor de
Burgerlijke Stand van geslacht veranderen.
Maya Posch werd geboren als man maar kreeg op zijn zestiende
vrouwelijke vormen en wordt interseks of hermafrodiet genoemd, nl. een man met
secundaire vrouwelijke geslachtskenmerken. In maart j.l. werd haar door de
rechtbank in Alkmaar toegestaan
als vrouw door het leven te gaan.
Travestie is een bekend verschijnsel. In de foto Ceci
n’est pas une femme musulmane uit 2009 belicht Mehdi – Georges Lahlou een
intercultureel aspect.
Sodomieten zoals de mannelijke homoseksuelen genoemd werden,
werden vroeger ter dood veroordeeld tot in 1811 de Code Penal door Napoleon
werd ingevoerd. Vanaf eind 19de eeuw kwam homoseksualiteit terecht
in de psychiatrische hoek. Freud dat het de uitkomst was van een neurotische
ontwikkeling tijdens de kinderjaren waarin men een afkeer ontwikkelde van leden
van het andere geslacht. In 1928 verscheen het boek The well of loneliness
van Radcliffe Hall, waarin hoofdpersoon Stephan Gordon een veel velen
herkenbaar gevoel van leegte in het huwelijk ervaart. Mary Huis, de eerste
vrouw in het hoofdbestuur van het COC, schreef in een brief aan vrienden over
haar, door haar homoseksuele geaardheid, ongelukkige huwelijk met Ede van
Boheemen die nota bene zelf ook homoseksueel was. In 1971 werd het officieel
als stoornis uit de psychiatrische handboeken geschrapt.
Huisfilosoof Mulder vindt de rol van de psychiatrie minder
negatief dan hij had gedacht. Naast het labelen als geeestesziek waren er ook
psychiaters die de emancipatie voorstonden. Nog steeds lijkt het me een hele
strijd als je je goed voelt met je seksuele identiteit.
Moniek Toebosch ofwel Paul Rubens naar haar tweede doopnaam
Pauline en de achternaam van haar moeder is kunstenaar. Ze beleefde in 2010
haar coming out: ze was man en vrouw tegelijk. Geen label maar mens
De tentoonstelling die de beeldvorming over seksuele
identiteit ter discussie wil stellen en bezoekers wil aanspreken op hun
vooroordelen is nog te zien tot en met 17 maart 2013. Men kan ook nog een
zelftest doen.
Hier Coronation 2010, hier foto’s uit
See Us Through en hier
uit Invisible Forces van Diana Blok. Hier het portret van Lahlou.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten