Vele manieren om leerlingen te bereiken
Vlakveld begeeft zich in het middelbaar onderwijs. Hij
portretteert drie personen die daarin werkzaam zijn: Neomi Lotte (midden), docente
Nederlands op een vmbo-school, Jelmer Evers, docent geschiedenis op een school
in Utrecht waar veel met computers gewerkt wordt en Pauline Scheepers,
voormalig docente Nederlands, die aan het hoofd staat van een
huiswerkbegeleidingsinstituut in Nijmegen. Afwisselend komen deze drie personen
in beeld. De focus is vooral gericht op hun bezigheden. We horen weinig over
het grotere verband waarin ze werkzaam zijn. Wat zijn dat voor scholen waarin
Neomi of Jelmer werken? In de voorbeschouwing werd gezegd dat Neomi ook sectiehoofd
is, maar daar was weinig van te zien. Op de school van Jelmer doet men aan
claimuren, maar de kijker blijft onwetend wat daarmee wordt bedoeld. Het kader
waarin Pauline werkt, wordt door haar wel verwoord.
Af en toe lijken de leerlingen zich bewust van de camera,
waardoor hun gedrag een wat kunstmatig karakter krijgt. Datzelfde geldt ook
voor de 26-jarige Neomi, een schat van een meid met hart voor haar leerlingen,
die, zoals ze zelf zegt, nog niet weten waarom ze leren en het vooral voor hun
juf of meester doen. Het is ook niet gemakkelijk om een houding te tonen die
vooral spontaan ontstaat. Dapper dat ze zich durft te laten zien. Ze is ook wel
wat gewend door de intervisie met een aantal collega’s, waarin ze haar zwakke
kanten toont. Ze weet zich niet zo goed raad met een kletserig meisje.
‘Misschien ben ik ook wel een flapuit,’ zegt ze. De volgende keer heeft ze
adviezen opgevolgd en het meisje uit haar groepje gehaald om bij haar bureau
met haar te praten. Ze heeft haar zelfs op haar bureaustoel gezet, hetgeen me
nogal overdreven en gevaarlijk lijkt en ze laat het meisje andere kinderen
helpen. Neomi zegt zelf al dat ze in haar studie weinig pedagogische
aanwijzingen heeft gehad. Doordat haar eigen gedrag verandert, verandert ook
het gedrag van haar leerlingen, zegt ze.
Jelmer liet zich minder door de camera van de wijs brengen.
Misschien omdat hij zelf gegrepen is door de audio-visuele manier van lesgeven.
Hij zegt dat hij vroeger een uur lang zat te tekenen tijdens de geschiedenisles
en dat de stof langs hem heen ging. Hij pakt het zelf anders aan. De leerlingen
hebben allemaal een laptop voor zich en hij begint met een quiz. Verder zijn de
leerlingen vrij om te kiezen hoe ze met de leerstof omgaan. Ze kunnen een boek
lezen of een film bekijken. Jelmer neemt zelf lesfragmenten op, die de
leerlingen later kunnen terugkijken. Ook heeft hij instructies hoe om te gaan
met de leerstof. Zelfs houdt hij de avond voor het examen een webinar. Die is
vooral bedoeld om nog even samen te zijn en moed in te spreken. Cijfers staan
het onderwijsleerproces in de weg, zegt hij. Door de toenemende grip van de
overheid wordt het onderwijs bepaald door toetsen in plaats van andersom.
Pauline in een moederkloek die waakt over haar instituut,
waar leerlingen naar toe komen die moeite hebben met de leerstof. Ze heeft
coaches in dienst en studenten die vakinhoudelijke begeleiding bieden. Haar
werk is topsport, zegt ze een paar keer, maar dat lijkt me wat overdreven. We
zien haar bezig tijdens een intake-gesprek. Het zijn vooral leerlingen met
weinig inzet die met hun ouders bij haar aankloppen. Ze spreekt over een streng
beleid waarin de leerling vijf keer per week naar het instituut moet komen.
Tijdens de begeleiding krijgen de leerlingen veel steun en worden ze beloond
met een schouderklopje, wat zorgt voor een positieve sfeer. Volgens haar zijn
scholen tegenwoordig te groot en moeten we terug naar kleinschaligheid.
We zagen verschillende invalshoeken om onderwijs te geven.
Bij Neomi gaat het vooral om de relatie tussen docent en leerling in een groep,
bij Jelmer om de individuele manier om onderwijs te geven met computers, bij
Pauline om de één op één relatie. Laat duizend bloemen bloeien, zei Mao al.
Geef de leerkrachten de ruimte en sneeuw ze niet onder met ambtelijke regels.
Dat lijkt me de les die wij hiervan kunnen leren.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten