Aardkluit op poten gunt iedereen de ruimte
De Zwitserse documentairemaker Heidi Specogna (Biel, 1959)
maakte een fascinerend portret van de Uruguayaanse president José Majica (1935),
die vroeger bij een linkse verzetsgroep zat, in de gevangenis belandde, daar
zware jaren meemaakte en inmiddels zowel president als bloemenkweker is en in
die laatste hoedanigheid veel kennis heeft van het belang van de natuur voor de
mens. De Duitse titel van de documentaire luidt dan ook Pepe Mujica – Lektionen eines Erdklumpens naar een uitspraak van de
president zelf die zichzelf een aardkluit op poten noemt die weet dat mensen de
ruimte nodig hebben om tot bloei te komen.
Specogne begint in 1996 waarin we Majica een bloemboeket
samenstelt. Hij woont samen met zijn vrouw Lucia en huisdieren op een armoedige
kwekerij en toont zijn twee oude Kevers waarmee hij door het land rijdt want
meer heeft hij niet nodig. In 2010 werd hij beëdigd tot president van Uruguay en
in die hoedanigheid kreeg hij ook waardering van Barack Obama. Majica is een
man zonder kapsones maar met een grote uitstraling die ontroert in een wereld
die ten onder lijkt te gaan aan kilheid.
Hij vertelt dat hij als guerillo al veel zelfonderzoek deed
en daar nog steeds mee bezig is. Vandaar zijn wijsheid die hij in simpele
bewoordingen naar buiten brengt. De werkelijkheid overstijgt onze ideeën, zegt
hij. Lichamelijke arbeid helpt om het denken te beheersen. Na het openen van
een huizencomplex voor armen zegt Majica dat het niet alleen nodig is om lijnen
naar de toekomst uit te zetten, maar ook daadwerkelijk iets te doen aan de
noden van de armen op dat moment. Hij denkt zelfs dat het socialisme ooit
vergat om daar bij stil te staan en daardoor aan invloed verloor. Hij verwerpt
de kapitalistische wegwerpmaatschappij en pleit voor meer aandacht voor elkaar.
Zijn vrouw Lucia helpt hem met de bloemen maar ook in de
politiek. Ze leerde hem in 1972 kennen in het verzet, heeft een zetel in de
senaat en kan haar man vervangen als dat nodig is. In Uruguay is abortus al
gelegaliseerd en inmiddels is men bezig om dat ook voor marihuana voor elkaar te
krijgen, om daarmee de illegale handel dwars te zitten. Tijdens een
radiotoespraak in de hoofdstad Montevideo zegt Mujica dat hij zelf ook rookt en
van een drankje houdt, dus jongeren een joint niet wil onthouden. Lucia
luistert naar het verzet tegen legalisering door een senator die de zoon is van
een man die eerder een coupe pleegde, maar zij wil hem niet gelijkstellen met
zijn vader. Op het eind van de documentaire klinkt gejuich op van de publieke
tribune nadat de wet in de senaat is aangenomen.
Erg mooi is een bezoek van Mujica aan Duitsland, waarmee hij
investeringen wil binnenhalen om aldus een einde te maken aan de armoede in
zijn land. Hij houdt een toespraak waarin hij zegt dat de economie in dienst
moet staan van de mens en niet andersom en hoopt dat nieuwe energiebronnen de
wereld een ander aanzicht zullen geven. Tijdens een ontmoeting met Merkel
vertelt hij over zijn Kevers in zijn garage.
Later in het hotel in zijn trainingspak met de naam Uruguay
erop zegt hij dat zo’n reis slopend voor hem is en dat bloemen verkopen heel
wat gemakkelijker is. Misschien dat hij intuïtief op zoek is naar veiligheid en
wellicht geldt dat voor ieder mens. Daarmee zetten Mujica en Spcopgna de kijker
aan het denken. Die veilige wereld voor iedereen moet een doel zijn dat we
dienen na te streven.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten