Welcome, reader! According to Antony Hegarty in this second decade of the new century our future is determined. What will it be? Stays all the same and do we sink away in the mud or is something new coming up? In this blog I try to follow new cultural developments.

Welkom, lezer! Volgens Antony Hegarty leven we in bijzondere tijden. In dit tweede decennium van de eenentwintigste eeuw worden de lijnen uitgezet naar de toekomst. Wat wordt het? Blijft alles zoals het is en zakken we langzaam weg in het moeras van zelfgenoegzaamheid of gloort er ergens iets nieuws aan de horizon? In dit blog volg ik de ontwikkelingen op de voet. Als u op de hoogte wilt blijven, kunt u zich ook aanmelden als volger. Schrijven is een avontuur en bloggen is dat zeker. Met vriendelijke groet, Rein Swart.

Laat ik zeggen dat literaire kritiek voor mij geen kritiek is, zolang zij geen kritiek is op het leven zelf. Rudy Cornets de Groot.

Do not go gentle into that good night, Old age should burn and rage at close of day; Rage, rage against the dying of the light. Dylan Thomas.

Het is juist de roman die laat zien dat het leven geen roman is. Bas Heijne.

In het begin was het Woord, het Woord was bij God en het Woord was God. Johannes.



zondag 8 oktober 2017

180 graden ultra orthodox (2016), documentaire van Gideon Levy


De wonderlijke draaideur van het orthodoxe geloof

Gideon Levy is een actief documentaire maker. In hetzelfde jaar dat hij de documentaire Klimaatontkenners uitbracht, kwam hij ook met portretten van joden die zich bekeerden tot de ultra orthodoxie of daar juist uitstapten. 180 graden ultra orthodox geeft daarmee een wonderlijk beeld van een draaideur met in- maar toch ook vooral uittreders.

Levy begint met een dode kip die boven het hoofd van een gelovige wordt rondgedraaid. Het is een gebruik rond Jom Kippoer waarbij het de bedoeling is dat de kip de zonden van de gelovige op zich neemt. Daarna volgt meteen een schrijnend beeld van een uitgetredene die ook uitgestoten werd en daardoor zijn zes kinderen niet meer ziet, net als zijn kleinkind. Hij praat daar vrij rustig over maar heeft door zijn strenge opvoeding geleerd om zijn gevoelens niet te tonen. Aan het eind zegt het dat hij ondanks alle verdriet toch blij is met de stap die hij twee jaar daarvoor gezet heeft en liefde gevonden heeft.

Ronen is de tegenovergestelde weg gegaan. Hij heeft zich in Tel Aviv aangesloten bij een orthodoxe gemeenschap en bouwt met zijn kinderen een loofhut op het dak van zijn huis waar ze tijdens de festiviteiten de tijd zullen doorbrengen. De strenge regels helpen hem de sleur van het alledaagse te doorbreken. Eerder zat hij in het leger waar de vraag opkwam wat zijn missie was. Die heeft hij inmiddels gevonden. Die lag vlak voor zijn neus.

Heidi (links op de rechterfoto) is uitgetreden en woont samen met een vriendin die net als zij een vreselijk huwelijk in de orthodoxe traditie achter de rug heeft. De man van Heidi zei al gauw dat hij niet van haar hield en meteen na de bruiloft werd haar haar afgeschoren. Ze hield het toch vier jaar vol, maar is veel gelukkiger met haar vriendin.

Een man uit Azerbeidzjan is bezig zich de orthodoxe regels eigen te maken. Hij verbrak eerder zijn relatie met een vrouw en vindt het niet gemakkelijk om het oude leven los te laten. De vrome mensen oogden stabieler, meende hij te zien.

Chaya is een jonge vrouw uit een gezin met twaalf kinderen die door het geloof beschadigd is. Ze wilde niet verder in de strenge, antizionistische gemeenschap en vluchtte uit huis maar werd teruggebracht. Vervolgens kreeg ze medicijnen toegediend om haar wil te breken, maar daar werd ze depressief van. Haar moeder stond haar zelfs geen contact toe met een seculiere vrouw die misschien tot hun gemeenschap wilde toetreden, met als argument dat zij haar jeugd in de jungle had doorgebracht en geen goed voorbeeld kon zijn.

Paul is op weg naar de orthodoxie en weet nog niet precies wat hij allemaal moet doen en hoe de kledingvoorschriften precies luiden, maar wil zich vooral op zijn gemak voelen. .

Filmregisseur David vindt het niet nodig dat joden zich onderscheiden en wil zich vooral in cognitief opzicht ontwikkelen. Dat ritueel met die kip vond hij vroeger al verwerpelijk.

Absalom is dichter en maakte een moeilijke scheiding met zijn vader mee, maar kreeg uiteindelijk wel diens toestemming om zijn eigen weg te gaan. Hij vertelt dat Mozes ook een kind had die een afgod diende om te laten zien dat er meerdere wegen naar Rome leiden. Hij maakte een erotisch gedicht waarin zijn moeder voorkwam die hem belde dat ze daar niet van gediend was, maar hij wilde daarmee uitdrukken dat hij zich alleen op de wereld voelde. Hij troost zich met het feit dat ook Abraham van huis wegliep.  

Er is een stichting die uittreders helpt om de stap naar de seculiere wereld gemakkelijker te maken. Jonge vrouwen kunnen een spijkerbroek passen om te wennen aan een ander levensgevoel. Twee van hen kwamen in het centrum, de een met twee vuilniszakken vol persoonlijke bezittingen, de ander met vrijwel niets. De laatste is wel jaloers op het foto album van de eerste vol herinneringen. Ze belt nog wel met haar moeder die bezorgd is dat haar dochter verloren gaat. 

Daartegenover is er ook een centrum in een winkelstraat waarin twijfelaars zich kunnen laten overhalen om voor de orthodoxie te kiezen. Een man die daar het woord voert zegt dat men beter een bij kan zijn dan een vlieg, want de eerste zoekt het schone en de tweede de vuiligheid.

Hier meer informatie op de site van Levy productions, hier mijn bespreking van de Klimaatontkenners.

Geen opmerkingen:

Een reactie posten