De wonderlijke draaideur van het orthodoxe geloof
Gideon Levy is een actief documentaire maker. In hetzelfde
jaar dat hij de documentaire Klimaatontkenners
uitbracht, kwam hij ook met portretten van joden die zich bekeerden tot de
ultra orthodoxie of daar juist uitstapten. 180
graden ultra orthodox geeft daarmee een wonderlijk beeld van een draaideur
met in- maar toch ook vooral uittreders.
Levy begint met een dode kip die boven het hoofd van een
gelovige wordt rondgedraaid. Het is een gebruik rond Jom Kippoer waarbij het de
bedoeling is dat de kip de zonden van de gelovige op zich neemt. Daarna volgt
meteen een schrijnend beeld van een uitgetredene die ook uitgestoten werd en
daardoor zijn zes kinderen niet meer ziet, net als zijn kleinkind. Hij praat
daar vrij rustig over maar heeft door zijn strenge opvoeding geleerd om zijn
gevoelens niet te tonen. Aan het eind zegt het dat hij ondanks alle verdriet
toch blij is met de stap die hij twee jaar daarvoor gezet heeft en liefde gevonden
heeft.
Ronen is de tegenovergestelde weg gegaan. Hij heeft zich in
Tel Aviv aangesloten bij een orthodoxe gemeenschap en bouwt met zijn kinderen
een loofhut op het dak van zijn huis waar ze tijdens de festiviteiten de tijd
zullen doorbrengen. De strenge regels helpen hem de sleur van het alledaagse te
doorbreken. Eerder zat hij in het leger waar de vraag opkwam wat zijn missie
was. Die heeft hij inmiddels gevonden. Die lag vlak voor zijn neus.
Heidi (links op de rechterfoto) is uitgetreden en woont samen met een vriendin die net
als zij een vreselijk huwelijk in de orthodoxe traditie achter de rug heeft. De
man van Heidi zei al gauw dat hij niet van haar hield en meteen na de bruiloft
werd haar haar afgeschoren. Ze hield het toch vier jaar vol, maar is veel
gelukkiger met haar vriendin.
Een man uit Azerbeidzjan is bezig zich de orthodoxe regels
eigen te maken. Hij verbrak eerder zijn relatie met een vrouw en vindt het niet
gemakkelijk om het oude leven los te laten. De vrome mensen oogden stabieler, meende
hij te zien.
Chaya is een jonge vrouw uit een gezin met twaalf kinderen
die door het geloof beschadigd is. Ze wilde niet verder in de strenge,
antizionistische gemeenschap en vluchtte uit huis maar werd teruggebracht.
Vervolgens kreeg ze medicijnen toegediend om haar wil te breken, maar daar werd
ze depressief van. Haar moeder stond haar zelfs geen contact toe met een seculiere
vrouw die misschien tot hun gemeenschap wilde toetreden, met als argument dat
zij haar jeugd in de jungle had doorgebracht en geen goed voorbeeld kon zijn.
Paul is op weg naar de orthodoxie en weet nog niet precies
wat hij allemaal moet doen en hoe de kledingvoorschriften precies luiden, maar
wil zich vooral op zijn gemak voelen. .
Filmregisseur David vindt het niet nodig dat joden zich
onderscheiden en wil zich vooral in cognitief opzicht ontwikkelen. Dat ritueel
met die kip vond hij vroeger al verwerpelijk.
Absalom is dichter en maakte een moeilijke scheiding met
zijn vader mee, maar kreeg uiteindelijk wel diens toestemming om zijn eigen weg
te gaan. Hij vertelt dat Mozes ook een kind had die een afgod diende om te
laten zien dat er meerdere wegen naar Rome leiden. Hij maakte een erotisch
gedicht waarin zijn moeder voorkwam die hem belde dat ze daar niet van gediend
was, maar hij wilde daarmee uitdrukken dat hij zich alleen op de wereld voelde.
Hij troost zich met het feit dat ook Abraham van huis wegliep.
Er is een stichting die uittreders helpt om de stap naar de
seculiere wereld gemakkelijker te maken. Jonge vrouwen kunnen een spijkerbroek
passen om te wennen aan een ander levensgevoel. Twee van hen kwamen in het
centrum, de een met twee vuilniszakken vol persoonlijke bezittingen, de ander
met vrijwel niets. De laatste is wel jaloers op het foto album van de eerste vol
herinneringen. Ze belt nog wel met haar moeder die bezorgd is dat haar dochter
verloren gaat.
Daartegenover is er ook een centrum in een winkelstraat
waarin twijfelaars zich kunnen laten overhalen om voor de orthodoxie te kiezen.
Een man die daar het woord voert zegt dat men beter een bij kan zijn dan een
vlieg, want de eerste zoekt het schone en de tweede de vuiligheid.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten