Welcome, reader! According to Antony Hegarty in this second decade of the new century our future is determined. What will it be? Stays all the same and do we sink away in the mud or is something new coming up? In this blog I try to follow new cultural developments.

Welkom, lezer! Volgens Antony Hegarty leven we in bijzondere tijden. In dit tweede decennium van de eenentwintigste eeuw worden de lijnen uitgezet naar de toekomst. Wat wordt het? Blijft alles zoals het is en zakken we langzaam weg in het moeras van zelfgenoegzaamheid of gloort er ergens iets nieuws aan de horizon? In dit blog volg ik de ontwikkelingen op de voet. Als u op de hoogte wilt blijven, kunt u zich ook aanmelden als volger. Schrijven is een avontuur en bloggen is dat zeker. Met vriendelijke groet, Rein Swart.

Laat ik zeggen dat literaire kritiek voor mij geen kritiek is, zolang zij geen kritiek is op het leven zelf. Rudy Cornets de Groot.

Do not go gentle into that good night, Old age should burn and rage at close of day; Rage, rage against the dying of the light. Dylan Thomas.

Het is juist de roman die laat zien dat het leven geen roman is. Bas Heijne.

In het begin was het Woord, het Woord was bij God en het Woord was God. Johannes.



woensdag 18 oktober 2017

Martin Hendriksma over De Rijn, VPRO Boeken, 15 oktober 2017


Als een hond op zoek naar een spannend geurtje

Voormalig kunstredacteur van het Haarlems Dagblad Martin Hendriksma (Sneek, 1966) schreef meerdere boeken waaronder Lutine, de spannendste goudjacht ooit (2013) over een Brits goudschip genaamd de Lutine, die voor de kust van Terschelling verging. Hij komt met een nieuw boek over de rivier de Rijn, die zijn bron heeft rond de Gotthard pas in Zwitserland en in zee stroomt bij Katwijk, al is hij daar een afwateringskanaal met de naam Binnenwatering.

Carolina Lo Galbo spreekt van een fascinerende rivier.
Hendriksma antwoordt dat hij er op een rare manier mee in aanraking kwam. Na zijn vorige boek over de Lutine, zocht hij een nieuw onderwerp en droomde hij over de Rijn. Daarop las hij een krantenbericht over een man die, om aandacht te vragen voor het kostbare Rijnwater, geprobeerd had in zes weken de Rijn af te zwemmen vanaf de bron tot het einde. Hij werd gesponsord door de Zwitserse VVV, die graag wilde dat hij de tocht in het voorjaar ondernam. In mei van het jaar 2012 was het echter zo koud dat de tocht niet afgemaakt kon worden. Dat was voor een Hendriksma, die het idee had dat wij weinig bewustzijn over de Rijn hebben, een mooie aanleiding om de reis alsnog te voltooien.

Lo Galbo merkt op dat al eerder iemand de Rijn zwemmend bedwongen had.
Hendriksma antwoordt dat dit in 1966 was, maar dat daar weinig over geschreven was en dat hij de ambitie had om het hele verhaal te vertellen. Daarin zitten vele elementen, waaronder de problemen van de zalm, die slecht kan overleven in giftig water. In het nationaal archief was daarover heel veel documentatie, die hij doornam. Hij was als een hond op zoek naar een spannend geurtje, dat wil zeggen naar verhalen waardoor hij geraakt werd. Hij stelde zich de Rijn als een wispelturig persoon voor met veel kleur en temperament die eerst heel hard stroomt maar vanaf Bonn in een lagere versnelling komt. De Rijn beleefde zijn glorietijd in de tweede helft van de negentiende eeuw. Omdat Pruisen haar steenkool langs de Rijn wilde afvoeren, waren ze afhankelijk van Nederland, die de rivier diende uit te baggeren. In Duitsland was men veel trotser over de rivier die een verbindend element was in de tijd dat Duitsland uit kleine staatjes bestond. Er bestaan nationalistische Rijnliederen als tegenwicht tegen de Marseillaise.

Lo Galbo was vooral geïmponeerd door het verhaal over de Duitse componist Robert Schumann (1810-1856).
Hendriksman vertelt dat hij in 1850 naar Düsseldorf kwam om het plaatselijke orkest te leiden. Hij schreef ook een symfonie over de Rijn en nam er baden in voor zijn gezondheid. Hendriksma herkent de band die Schumann met de rivier had, maar met wie het slecht af liep. Hij sprong met carnaval in 1854 van een brug maar werd gered door omstanders en als een natte hond naar huis gebracht. Zijn laatste jaren voor zijn dood bracht hij door in een kliniek. Hendriksma herkent ook de strijd van Schumann om een rustig plekje in huis te vinden waar hij kon werken. Ook hij moest zijn ruimte veroveren op zijn kleine kinderen.

Lo Galbo prijst de mooie zinnen in zijn boek.
Hendriksma zegt dat hij, onder het genot van een schnitzel en een glas bier en geïnspireerd door de Rijn, op reis daaraan werkte. Hij vindt dat wij in een tijd van klimaatverandering op ons hoede moeten zijn voor de wisselende waterstanden, die tot uitdroging van de dijken kunnen leiden. Anders dan bij de waterschappen, weet het grote publiek daar te weinig van.

Lo Galbo besluit met de opmerking dat De Rijn het bewustzijn daarvan vergroot.

Hier de site van schrijver en journalist Martin Hendriksma.

Geen opmerkingen:

Een reactie posten