Welcome, reader! According to Antony Hegarty in this second decade of the new century our future is determined. What will it be? Stays all the same and do we sink away in the mud or is something new coming up? In this blog I try to follow new cultural developments.

Welkom, lezer! Volgens Antony Hegarty leven we in bijzondere tijden. In dit tweede decennium van de eenentwintigste eeuw worden de lijnen uitgezet naar de toekomst. Wat wordt het? Blijft alles zoals het is en zakken we langzaam weg in het moeras van zelfgenoegzaamheid of gloort er ergens iets nieuws aan de horizon? In dit blog volg ik de ontwikkelingen op de voet. Als u op de hoogte wilt blijven, kunt u zich ook aanmelden als volger. Schrijven is een avontuur en bloggen is dat zeker. Met vriendelijke groet, Rein Swart.

Laat ik zeggen dat literaire kritiek voor mij geen kritiek is, zolang zij geen kritiek is op het leven zelf. Rudy Cornets de Groot.

Do not go gentle into that good night, Old age should burn and rage at close of day; Rage, rage against the dying of the light. Dylan Thomas.

Het is juist de roman die laat zien dat het leven geen roman is. Bas Heijne.

In het begin was het Woord, het Woord was bij God en het Woord was God. Johannes.



dinsdag 12 september 2017

Rob van Essen over Winter in Amerika, VPRO Boeken, 10 september 2017


Een goede schrijver laat de lezer met andere ogen kijken

Rob  van Essen is een begenadigd schrijver van verhalen, zoals hij bewees in de bundel  Hier wonen ook mensen (2014). De laatste zin uit mijn bespreking luidde dat zijn manier van schrijven een band schept tussen lezer en schrijver en voor een heerlijke leeservaring zorgt, nog versterkt omdat hij de verbeelding niet schuwt. In het gesprek waarmee Carolina Lo Galbo het seizoen 20217-2018 aftrapt, komen deze elementen opnieuw naar voren. Van Essen zegt dat hij een broertje dood heeft aan het hyperrealisme omdat er zoveel meer op papier te bedenken valt. Eerder al schreef Van Essen de roman, Visser (2008) en in Winter in Amerika keert hij tot deze prozavorm terug.

Lo Galbo zegt dat ze van het boek genoten heeft en begint meteen over de inhoud. Schrijver Winter dient zijn memoires te schrijven opdat de uitgeverij niet het loodje legt. Redactrice Katja Ouwehand moet erop toezien dat de oude Winter ook daadwerkelijk aan de slag gaat. Lo Galbo vraagt hm een passage voor te lezen waarin Winter schrijvers in praatprogramma’s bekritiseert maar over een andere aanpak heeft Van Essen niet nagedacht. Lo Galbo zegt dat het in de roman slecht met de literatuur gesteld is. Van Essen corrigeert haar want dit gaat over het gedoe rond de literatuur, die zelf keurig in boekenkasten in het gelid staat.

De vraag of de wereld nog wel op de memoires van een oude schrijver zit te wachten, deed me denken aan een interview afgelopen zaterdag in de Volkskrant met Max Pam die de roman van zijn leven schreef en niet hoopt dat men die in verband brengt met Theo van Gogh want voor hem is in Nederland weinig belangstelling meer. Lo Galbo vraagt of men echt niet meer in Reve geïnteresseerd is. Van Essen leest hem zeker nog wel, maar Vestdijk is een andere zaak. Hij vindt het overigens niet erg dat schrijvers vergeten worden. Zijn vader had het altijd over schrijvers uit het interbellum en die kennen we ook niet meer. Van Essen vindt het lezen van literatuur toch al niet zo belangrijk. Hij ziet het zelf vooral als een esthetische ervaring. Hij wil zelf de lezer vervoeren, iets in het hoofd van de lezer teweeg brengen. Zelf werd hij streng christelijk opgevoed. Hij las boeken van zijn vader die naast onderwijzer ook kinderboeken schreef en ook veel uit de bibliotheek. Hij verslond de boeken van Tonke Dragt. Escapisme, nieuwsgierigheid en genot kenmerkten zijn leeservaring. Katja vindt het heerlijk dat een boek, anders dan het leven, ergens eindigt. Als schrijver communiceert hij met de lezer, maar op veilige afstand. Het valt hem op dat de lezer net weer anders leest dan hij schrijft. Door veel te lezen – Van Essen is recensent buitenlandse literatuur voor NRC – krijgt hij inzicht in literaire mogelijkheden, waarbij hij graag de grens vaak opzoekt wat een lezer nog accepteert.

Lo Galbo vraagt of er zoiets als een Nederlands boek bestaat
Van Essen meent dat de huidige schrijver vooral internationaal gericht is, maar misschien kan Vestdijk als een Nederlands schrijver aangemerkt worden.

Lo Galbo vraagt naar zijn kritiek op navelstaarderige literatuur.    
Van Essen zegt dat die, zeker in een tijd waarin om de gunst van de lezer gevochten moet worden, niet verkoopt. Zelf schreef hij vorig jaar het literaire non fictie boek Kind van de verzorgingsstaat maar dat geeft ook een beeld van zijn tijd, zegt hij. Winter in Amerika begon als een kort verhaal dat zich vanzelf uitbreidde.

Op teletekst las ik dat hij wil laten kijken met nieuwe ogen. Om dit voor elkaar te krijgen, heeft men een getalenteerd schrijver nodig die zijn formuleringen zo kan kiezen dat de lezer verrast wordt. Dat kunnen we aan Van Essen wel overlaten.

Hier mijn bespreking van Hier wonen ook mensen, hier mijn bespreking van Visser.

Geen opmerkingen:

Een reactie posten