Welcome, reader! According to Antony Hegarty in this second decade of the new century our future is determined. What will it be? Stays all the same and do we sink away in the mud or is something new coming up? In this blog I try to follow new cultural developments.

Welkom, lezer! Volgens Antony Hegarty leven we in bijzondere tijden. In dit tweede decennium van de eenentwintigste eeuw worden de lijnen uitgezet naar de toekomst. Wat wordt het? Blijft alles zoals het is en zakken we langzaam weg in het moeras van zelfgenoegzaamheid of gloort er ergens iets nieuws aan de horizon? In dit blog volg ik de ontwikkelingen op de voet. Als u op de hoogte wilt blijven, kunt u zich ook aanmelden als volger. Schrijven is een avontuur en bloggen is dat zeker. Met vriendelijke groet, Rein Swart.

Laat ik zeggen dat literaire kritiek voor mij geen kritiek is, zolang zij geen kritiek is op het leven zelf. Rudy Cornets de Groot.

Do not go gentle into that good night, Old age should burn and rage at close of day; Rage, rage against the dying of the light. Dylan Thomas.

Het is juist de roman die laat zien dat het leven geen roman is. Bas Heijne.

In het begin was het Woord, het Woord was bij God en het Woord was God. Johannes.



vrijdag 29 september 2017

A haunting history (2016), documentaire van Ilse en Femke van Velzen


Stammenstrijd in Zuid Soedan maakt het leven tot een hel

De tweelingzussen Ilse en Femke van Velzen maken documentaires over onrecht in ontwikkelingslanden. Na hun portret van mensenrechtenactiviste Claudine Tsongo uit Congo die zich buigt over de veroordeling van een traditioneel genezer in Justice for sale (2011), volgt in A haunting history een portret van Anuol die na lange tijd als advocaat terugkeert naar Zuid Soedan om oorlogsmisdaden aan te klagen. In eerdere documentaires, zoals in Good morning South Sudan, hoorden we al van de ontwikkelingen in het land dat een lange burgeroorlog kende tegen Soedan en in 2011 onafhankelijk werd. Dat betekende echter nog geen vrede want op de achtergrond was de stammenstrijd nog altijd volop aanwezig.

De zussen Van Velzen beginnen met de koffer die Anuol in Engeland pakt. Hij gaat terug naar Zuid Soedan dat hij sinds zijn kindertijd niet meer gezien heeft. Hij heeft inmiddels zijn diploma als advocaat op zak en is van plan de misdaden door vicepresident Machar gepleegd, aan de kaak te stellen. Zijn neef Peter haalt hem van de luchthaven op een brengt hem naar zijn familie in Juba. Vooral het weerzien met zijn moeder is ontroerend.
Anuol toont foto’s van Engeland. Hij wist voordien niet dat er internationaal recht bestond op grond waarvan schenders van mensenrechten kunnen worden aangepakt. Zijn stam kreeg in 1991 te maken met een aanslag van de Nuer, geleid door Machar, die hun dorp platbrandde en de bevolking vermoordde. Samen met zijn moeder vluchtte Anuol naar Kenia.

Samen met Peter neemt hij een kijkje bij een plaats onder een boom waar gewoonterecht gesproken wordt. Hij stelt voor dat er een gebouw moet komen waarin ook in tijd van regen recht wordt gesproken, maar die suggestie wordt door aanwezigen weggewoven omdat er teveel corruptie in het land is. Anuol is ook niet te spreken over de politie op straat met grote geweren. Samen met Peter luistert hij naar een toespraak van president Kiir op de tweede onafhankelijkheidsdag in 2012. Peter is enthousiast over de militaire parade maar Anuol moet terugdenken aan de vreselijke gebeurtenissen in 1991, die een feestmaal voor de aasgieren waren. Anuol vraagt zich, net als overlevenden van concentratiekampen, af waarom hij het, anders dan veel van zijn leeftijdsgenoten, overleefd heeft. Hij gaat naar de gouverneur om te pleiten voor een gedenksteen voor de gebeurtenissen in 1991 maar de gouverneur wil daar niets van weten om anderen niet voor het hoofd te stoten. Hij wil het verleden laten rusten.
Anuol basketballt om de teleurstelling van zich af te zetten. Het zegt dat zijn volk niet gemakkelijk is en snel uit hun dak kan gaan over onbeduidende zaken.  

Een regeringswissel door Kiir voorspelt weinig goeds. Aan het eind van 2013 volgt een nieuwe burgeroorlog. De familie van Anuol vlucht naar een opvangkamp in Oeganda. Zijn moeder heeft van de stress hoge bloeddruk gekregen. Na drie maanden nemen Anuol en Peter een kijkje in hun streek en zien wat er allemaal platgebrand is door de Nuer. Een burgemeester toont een massagraf waar 870 burgers begraven liggen. Ondanks een wapenstilstand tussen Kiir en Machar vreest Anuol nieuwe vijandigheden. Tijdens een vergadering van het maatschappelijk middenveld bepleit Anuol verantwoording boven verzoening maar dat wordt door de aanwezigen anders gezien. Tijdens een toespraak zegt Kiir dat Machar nog steeds door vecht. Hij herhaalt zijn aanbod voor amnestie terwijl hij volgens Anuol de bevolking moet beschermen. Een tocht over de Nijl maakt hem ervan bewust dat hij zijn land niet opnieuw kan verlaten. Hij hoopt dat ze door vergeving verder komen, maar dat is volgens de laatste ontwikkelingen helaas niet het geval.

Behalve Anuol is er nog een portret van een andere advocaat die in Soedan werkzaam is nadat hij in Nederland gestudeerd heeft. Zijn naam in Kon Kelei en hij was eerder kindsoldaat in de burgeroorlog. Documentairemaker Albert Elings gaf hem een camera waarop hij zijn indrukken van Nederland kon vastleggen. 

Hier de trailer, hier mijn bespreking van Justice for sale, hier die van Good morning South Sudan, hier die van Achterland: de weg terug naar Cuey Machar over Kon Kelei.

Geen opmerkingen:

Een reactie posten