Welcome, reader! According to Antony Hegarty in this second decade of the new century our future is determined. What will it be? Stays all the same and do we sink away in the mud or is something new coming up? In this blog I try to follow new cultural developments.

Welkom, lezer! Volgens Antony Hegarty leven we in bijzondere tijden. In dit tweede decennium van de eenentwintigste eeuw worden de lijnen uitgezet naar de toekomst. Wat wordt het? Blijft alles zoals het is en zakken we langzaam weg in het moeras van zelfgenoegzaamheid of gloort er ergens iets nieuws aan de horizon? In dit blog volg ik de ontwikkelingen op de voet. Als u op de hoogte wilt blijven, kunt u zich ook aanmelden als volger. Schrijven is een avontuur en bloggen is dat zeker. Met vriendelijke groet, Rein Swart.

Laat ik zeggen dat literaire kritiek voor mij geen kritiek is, zolang zij geen kritiek is op het leven zelf. Rudy Cornets de Groot.

Do not go gentle into that good night, Old age should burn and rage at close of day; Rage, rage against the dying of the light. Dylan Thomas.

Het is juist de roman die laat zien dat het leven geen roman is. Bas Heijne.

In het begin was het Woord, het Woord was bij God en het Woord was God. Johannes.



zaterdag 2 september 2017

Back to the past (2016), documentaire van Quirine Racké en Helena Muskens


Frivole aanvulling op de eenheidsworst in de moderne maatschappij

De regisseurs Quirine Racké en Helena Muskens maken documentaires over identiteit en gemeenschap. Hun documentaire I love Venice, waarin een hechte gemeenschap dreigt te worden vermorzeld door een invasie van cruiseschepen, was daarvan een goed voorbeeld. In Back to the past brengen ze een gemeenschap in beeld die naar het verleden terugverlangt, maar niet zoals de Amish in de Verenigde Staten teruggrijpt naar de beschaving van hun grootouders, die het moesten doen zonder technische hulpmiddelen. De hoofdpersonen in Back to the past, die de jaren twintig in Duitsland en Oostenrijk - meer specifiek in Berlijn en Wenen - opnieuw tot leven laten komen, leiden een frivoler bestaan en organiseren ook feestelijke bijeenkomsten waarin ze hun liefde voor die tijd met anderen kunnen delen.

Het is een fraai gezicht om de nostalgisten met elkaar te horen praten over de tijd van vroeger toen alles beter was. Benno en Martin zitten aan de keukentafel in het ouderwetse pension in Oostenrijk dat Martin en zijn vrouw begonnen zijn en beginnen erover dat mensen er in de jaren twintig, toen er nog geen joggingpakken waren, eleganter uitzagen en dat de gebruiksvoorwerpen duurzamer waren. Ze hebben ook het besef dat negentig procent van de mensen toen straatarm was, hetgeen heel wat anders is dan tegenwoordig waarin men zich al arm voelt als men niet jaarlijks een nieuwe iPhone kan kopen, al was er volgens hen in de jaren twintig wel meer solidariteit.

De vrouw van Martin heeft al eerder verteld hoe het allemaal begon met haar fascinatie. Ze wilde ooit een camper kopen en vond een retro VW busje en daarna een Kever. Daarbij paste Martin die in de dagen nog lang haar had en een grote snor. Ze besloten radio en televisie weg te doen en in Marbach an der Donau een pension te beginnen in de stijl van de jaren twintig, waarin gasten er even helemaal uit zouden zijn. Zij namen de tijd in plaats van erdoor geleefd te worden. Benno was in Duitsland lange tijd medewerker van een bouwmarkt maar besloot na de dood van zijn moeder dat hij een andere draai aan zijn leven wilde geven en artiest te worden, zanger van nummers uit de jaren twintig, hetgeen op school al een hobby van hem was. Hij toont zijn klaphoed, de schellakplaten, een badpak uit 1928 en zijn sokophouders (zie foto) en zegt dat hij in de verkeerde tijd geboren is.

Martin en zijn vrouw brengen, na een optreden van Benno in hun pension, een tegenbezoek aan Berlijn. Ook daar wordt druk gediscussieerd over de voor- en nadelen van de moderne tijd. Het is de tijd van de Brexit en het is de vraag of Europa wel moet standhouden. Martin is nooit voor de Europese Unie geweest, maar krijgt weerwoord van anderen die vinden dat het gevaar van oorlog daarmee alleen maar groter wordt. Ze zijn het erover eens dat de Europeaan minder consument moet zijn en meer moet nadenken over de richting van de maatschappij waarin hij leeft. Zelf houdt Benno zich liever bezig met kunst dan met politiek. Saamhorigheid is immers van meer waarde dan verdeeldheid. We zien hem dan ook met zijn draagbare grammofoon in een park zitten of langs de rivier, keurig in een kostuum uit de jaren twintig en met een wandelstok in de hand. De bevreemding die hij daarmee wekt doet hem niets. Hij vormt, net als Benno en zijn vrouw, een mooie aanvulling op onze toch al zo eenvormige maatschappij, ofwel in de termen van de documentairemakers: ze voegen er identiteit toe aan.

Hier meer informatie over Back to the past, hier mijn bespreking van I love Venice, hier die van Amish: a secret life.

Geen opmerkingen:

Een reactie posten