Welcome, reader! According to Antony Hegarty in this second decade of the new century our future is determined. What will it be? Stays all the same and do we sink away in the mud or is something new coming up? In this blog I try to follow new cultural developments.

Welkom, lezer! Volgens Antony Hegarty leven we in bijzondere tijden. In dit tweede decennium van de eenentwintigste eeuw worden de lijnen uitgezet naar de toekomst. Wat wordt het? Blijft alles zoals het is en zakken we langzaam weg in het moeras van zelfgenoegzaamheid of gloort er ergens iets nieuws aan de horizon? In dit blog volg ik de ontwikkelingen op de voet. Als u op de hoogte wilt blijven, kunt u zich ook aanmelden als volger. Schrijven is een avontuur en bloggen is dat zeker. Met vriendelijke groet, Rein Swart.

Laat ik zeggen dat literaire kritiek voor mij geen kritiek is, zolang zij geen kritiek is op het leven zelf. Rudy Cornets de Groot.

Do not go gentle into that good night, Old age should burn and rage at close of day; Rage, rage against the dying of the light. Dylan Thomas.

Het is juist de roman die laat zien dat het leven geen roman is. Bas Heijne.

In het begin was het Woord, het Woord was bij God en het Woord was God. Johannes.



donderdag 28 september 2017

Recensie: Twee zusters (2012), Inez van Dullemen


Aangrijpend relaas over de dood van een zesentwintigjarige Engelse.

De manier waarop het onderwerp incest behandeld wordt heel spectaculair zijn, zoals in de film Festen (1997) van Tomas Vinterberg, waarin Christian, de zoon van de pater familias tijdens een familie etentje ter gelegenheid van diens zestigste verjaardag, een toespraak houdt waarin hij onomwonden melding maakt van seksueel misbruik van hemzelf en zijn overleden zus Linda. Inez van Dullemen kiest voor een bescheidener opzet in de vorm van een novelle, die net zo beeldend en niet minder aangrijpend is.

Naar aanleiding van een verblijf is een huis waar kort daarvoor een meisje zelfmoord had gepleegd, vertelt Van Dullemen over de zusjes Holly en Heather (1952-1978) die in een welgesteld gezin opgroeiden, waarin ook broertjes waren, die echter verder niet in het verhaal voorkomen. De aandacht is gericht op de twee jaar oudere Heather die door haar vader misbruikt wordt. Vanwege psychische problemen wordt ze in een kliniek opgenomen waar ze achtereenvolgens de diagnoses schizofreen, multiple persoonlijkheidsstoornis en borderliner opgespeld krijgt. Het is schrijnend dat Holly haar zus wegbrengt en verzwijgt waar ze naar toe gaan. Dat komt haar op een groot schuldcomplex te staan, want de meisjes noemden zich bloedzusters nadat ze elkaars bloed vermengd hadden.

De vorm waarin het verhaal wordt opgediend is heel divers en dat heeft te maken met informatie die Van Dullemen in het huis vond. Er is om te beginnen sprake van een verteller die de meisjes aan de lezer voorstelt tijdens de gang van Holly door het leegstaande ouderlijk huis, vlak voor de verkoop. De sfeer is Engels zoals al aan de namen van de meisjes te zien is en zal te maken hebben met het werk van Van Dullemen als au pair in Essex. Daarna komt Holly aan het woord. Ze herinnert zich uitstapjes met de Rolls Royce, die haar vader verzamelde en een verblijf samen met Heather in een oude wagen van dit merk, genaamd Oude Katrien, in de tijd dat Heather al schizofreen was. Veel indruk maakte het feit dat Heather de dood van haar grootvader voorspelde, waarover zij zich later ook schuldig voelde, zoals ze in een brief aan Holly vertelt, maar Holly wil haar vooral beschermen. Uit rechtstreekse dagboekfragmenten van Heather spreekt vooral angst voor de ervaren kloof met de wereld. Ze begint een brief met: ‘Ik vind het moeilijk om hier op aarde te leven. Overal zijn regels hoe je je moet gedragen, die staan als hekken om je heen.’ Ze eindigt de brief met de zin: ‘Ik weet niet of ik wel in hun wereld thuishoor.  

Het tweede gedeelte begint met de wandeltocht van Holly en Heather naar de inrichting. De aandacht is opnieuw vooral op Heather die met haar psychiaters over de verkrachting door de vader spreekt. Ook moeder Todi komt aan het woord. Ze is er stellig over is dat er geen sprake van incest kan zijn geweest. Heather zelf ziet zich als een intens gepassioneerd wezen. In brieven aan Holly schrijft ze dat hun vader niet van hun moeder hield, op zoek ging naar een ander liefdesobject en dat zij een plooibaar onervaren kind was. Ze zou willen dat hij werd opgesloten.

Net zo aangrijpend als de wandeltocht van de meisjes naar de inrichting, is de brief van Holly aan Heather over de nacht dat ze ontdekte dat Heather niet in bed lag. Ze ging naar buiten om een blik door het gordijn te werpen op haar vader die Heather in bed streelde. In de inrichting ruilt ze haar rode trui voor de zwarte van Heather als ze een kwartiertje in haar kamertje mag. De moeder komt op gesprek en vertelt de behandelaar over de grillen van Heather die ze opvat als behorend bij een kunstenaar, hetgeen een ironische glimlach bij de psychiater opwekt, die denkt dat men zulke vrouwen maar in de waan moet laten. Rond de dood verblijft Holly in de Verenigde Staten. Ze komt over voor de begrafenis, die door Van Dullemen op mooie wijze beschreven wordt, waarna het verrassende slotwoord aan de moeder is.  

Hier mijn bespreking van Festen.

Geen opmerkingen:

Een reactie posten