Welcome, reader! According to Antony Hegarty in this second decade of the new century our future is determined. What will it be? Stays all the same and do we sink away in the mud or is something new coming up? In this blog I try to follow new cultural developments.

Welkom, lezer! Volgens Antony Hegarty leven we in bijzondere tijden. In dit tweede decennium van de eenentwintigste eeuw worden de lijnen uitgezet naar de toekomst. Wat wordt het? Blijft alles zoals het is en zakken we langzaam weg in het moeras van zelfgenoegzaamheid of gloort er ergens iets nieuws aan de horizon? In dit blog volg ik de ontwikkelingen op de voet. Als u op de hoogte wilt blijven, kunt u zich ook aanmelden als volger. Schrijven is een avontuur en bloggen is dat zeker. Met vriendelijke groet, Rein Swart.

Laat ik zeggen dat literaire kritiek voor mij geen kritiek is, zolang zij geen kritiek is op het leven zelf. Rudy Cornets de Groot.

Do not go gentle into that good night, Old age should burn and rage at close of day; Rage, rage against the dying of the light. Dylan Thomas.

Het is juist de roman die laat zien dat het leven geen roman is. Bas Heijne.

In het begin was het Woord, het Woord was bij God en het Woord was God. Johannes.



maandag 29 juli 2013

Hans Teeuwen, VPRO-Zomergasten, 28 juli 2013



Praatjesmaker heeft weinig te zeggen

Het was de vraag hoe Hans Teeuwen (Budel, 1967) zich zou presenteren als Zomergast, de eerste in een nieuw seizoen met een verse presentator. In zijn theatershows neemt hij geen blad voor de mond en is hij daar zeker niet op gevallen, maar in de opening van het programma maakt Teeuwen een onrustige indruk, alsof hij niet goed weet hoe hij zijn houding moet bepalen.

Wilfried De Jong daarentegen doet alsof hij daar al jaren zit en op geen enkele manier aan de nieuwe rol moet wennen en misschien is dat ook wel zo bij deze door de wol geverfde interviewer. Nochtans is hij niet in staat een gesprek te beginnen, terwijl juist het ontbreken van een tweede scherm dit jaar de mogelijk biedt om vrijer om te gaan met de onderwerpen, die dit jaar ook niet van te voren vrijgegeven werden.

Teeuwen lijkt elke keer kinderlijk blij met de fragmenten die hij toch zelf heeft uitgekozen en balt zelfs juichend zijn vuisten als De Jong de keuze van de zomergastenfilm Boogy nights later op de avond aankondigt. Hij lijkt soms alsof hij De Jong wil verleiden om afstand te doen van zijn rol en uit het gareel wil breken. ‘Wat zit je toch op je blaadjes te kijken?’ vraagt hij later. Hij wil vaak weten wat De Jong ergens van vindt, maar die houdt afstand. Teeuwen steekt af en toe maar een sigaret op. Na een fraai fragment waarin Theo van Gogh Pim Fortuyn interviewt, zegt Teeuwen in een reactie dat Van Gogh een goede vriend van hem was, die recht door zee was en altijd het naadje van de kous wilde weten. Als De Jong moed had gehad, was hij bij zichzelf te rade gegaan.

Teeuwen toont fragmenten uit oude films, bijvoorbeeld van Buster Keaton. De Jong wil weten wie beter is: Chaplin of Keaton, een vraag die Teeuwen moeilijk te beantwoorden vindt en nogal misplaatst is omdat Zomergasten geen quiz is. De niet streng katholiek opgevoede Teeuwen is een fan van Christopher Hitchens die een kritische biografie over moeder Teresa schreef. Hij verzet zich als atheïst tegen de cultus van het lijden die door initiatieven als Het Glazen Huis wordt in stand gehouden en vooral tegen de starheid van de islamitische leer. Het is vanwege doodsbedreigingen echter nog altijd moeilijk dat in zijn voorstellingen aan te pakken. Dat hij instemt met de grofgebekte Pat Condell is wonderlijk. Hij verdedigt zelfs dat gevoelens van islamieten minder belangrijk zijn dan die van ons. Dat getuigt niet van veel wijsheid. Anderzijds keert hij zich tegen gevoelens in de kunst. Ook Frank Sinatra, die de avond besluit, kan daar niet op betrapt worden. Op het toneel heeft hij geen gevoel maar zet hij zo goed mogelijk zijn typetje neer.

Tot slotte wordt duidelijk dat Teeuwen weinig te zeggen heeft. Misschien is hij wel het liefst een ontregelaar zoals performer Andy Kaufman uit New York die met de reacties van het publiek speelde. Hij treedt op om aan de aandacht te vangen die hij in zijn jeugd te kort gekomen is. Op het podium worden zijn wonden geheeld. Hij Hij hHZijn kunst is entertainment voor de jonge middleclass, die graag geamuseerd wil worden door een paar gekke bekken. Zijn provocaties zijn bedoeld om het publiek aan zich te binden. Een bedoeling ergens in leggen wordt al gauw saai. Hij vergeet daarbij gemakkelijk dat geen boodschap ook een boodschap is.

De fragmenten boden weinig stof tot overpeinzing. Dat was teleurstellend na zo’n lange zit. Dat een geslaagde snookerserie van Ronnie O’Sullivan daarin een van de hoogtepunten was, zegt genoeg. ‘Het was een rare toestand in deze lege ruimte,’ peinst Teeuwen na afloop. Nelleke Noordervliet hoeft weinig te doen om meer zeggingskracht uit te stralen. Het is te hopen dat De Jong inmiddels warmgedraaid is en bereid een echt televisiegesprek aan te gaan.

20 opmerkingen:

  1. Je hebt goed gekeken! Ik ben het grotendeels wel met je eens, 'er had meer ingezeten', zeggen we dan. Het grote voordeel van zo'n lang programma is dat je het ergens over kan hebben, dat je een onderwerp kan uitdiepen, maar dat kwam er niet van en dat lag toch grotendeels aan De Jong die nu al op zijn routine af ging. Zondag inderdaad een herkansing met Nelleke Noordervliet die vast wel wat uitgesprokener meningen heeft.

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Ik zat nog te denken, Wllm, dat De Jong niet wilde en dat Teeuwen niet kon, hetgeen de oppervlakkigheid verklaarde.

      Verwijderen
    2. het is andersom, Wilfried kon/durfde niet en Teeuwen wilde niet. Wilfried het het gesprek moeten laten stilvallen.

      Verwijderen
  2. geheel mee eens, (behalve dat het gelukkig nog juli is ;-))

    Het is kennelijk een misverstand dat succesvolle entertainers privé iets inhoudelijks te zeggen hebben - overigens vind ik Kaufman wel degelijk interessant! en de opmerkingen over het Glazen Huis over de (typisch calvinistische) cultus van het lijden waren wel spot on. Moeder Teresa vertrouwde ik toch al niet, een rechtlijnige stijfkop en enorm ego...

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Ik zie dat nu pas Vera,ik wijt het maar aan de antibiotica.
      bedankt.

      Verwijderen
  3. aardig programma, ook jouw recensie; de gasten zijn over het algemeen geen orakels, dus ook (zeker) Teeuwen niet..

    BeantwoordenVerwijderen
  4. Ik kreeg sterk de indruk dat de Jong niet in wilde gaan op Teeuwen. De Jong is te integer om zich te laten verleiden tot boute uitspraken die mi door Teeuwen puur om te shockeren (en idd te ontregelen) gemaakt worden. De Jong was mi, zoals altijd, heel professioneel. Ik miste de twinkeling in zijn ogen echter die ik vaak zie bij hem tijdens het interviewen van Teeuwen. Dat zou idd best wel eens te maken kunnen hebben met dat Teeuwen geen bal te vertellen had.

    BeantwoordenVerwijderen
  5. Na twee uur heb ik het maar afgezet. Dat pedante exhiberen van onnozelheid omdat je intelligent bent doet vermoeden dat eigenlijk niets waarde heeft of interessant is, behalve dan een partij snooker.
    Jan Engelen

    BeantwoordenVerwijderen
  6. Ik vond dat Hans Teeuwen wel degelijk wat te zeggen had. Was het vaak met hem eens .. niet zozeer alles, soms wat extreem maar de 2e helft heb ik geboeid gekeken!

    BeantwoordenVerwijderen
  7. Gedurende de uitzending kreeg ik het gevoel dat Teeuwen weinig diepgang heeft. Als ik de reakties lees, ben ik blijkbaar niet de enige. Hij koketteert met z'n discussies met Van Gogh, maar als De Jong doorvraagt heeft hij eigenlijk weinig te zeggen. Over z'n muzikale voorkeur zegt hij dat hij van alle soorten muziek wel wat leuk vindt. Als mensen gaan praten in termen van 'leuk', dan roept dat bij mij een gevoel van oppervlakkigheid op.

    BeantwoordenVerwijderen
  8. "Hij verdedigt zelfs dat gevoelens van islamieten minder belangrijk zijn dan die van ons. Dat getuigt niet van veel wijsheid."

    Integendeel, dat getuigt van zowel wijsheid als het lef om de waarheid te zeggen.

    Waar het in de discussie -en het fragment- om ging, is dat bij het minste of geringste weer islamieten opspringen die protesteren,klagen, doodsbedreigen en erger. En wij geven toe. Dat, vinden Teeuwen, Condell en velen met hen, moet stoppen.

    Wij leven in een ontwikkelde maatschappij die tolerantie, vrijheid, gelijkheid, emancipatie, democratie, en vrijheid van meningsuiting hoog in het vaandel heeft in het staan. Dat is iets om trots op te zijn, en iets om te beschermen.

    Met de mening en gekraakte gevoelens van iemand die met fanatisme een volledig achterhaalde religie aanhangt die haaks op alle bovengenoemde principes staan hoef je dan ook geen rekening houden, integendeel: Je moet ze op hun ongelijk wijzen. In ieder geval moet je er niet aan toegeven en toestaan dat er aan de fundamenten van de Westerse sociale welvaartsstaat wordt geknaagd door religieus fanatisme.

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. De mening hierover van Condell en Teeuwen ken ik denk ik wel, maar het getuigt mijn inziens niet van wijsheid de vrijheid van meningsuiting heilig te verklaren. Bij die vrijheid hoort ook altijd verantwoordelijkheid.

      Verwijderen
  9. Ik denk overigens dat Teeuwen nog veel meer te zeggen had, maar De Jong stelde gewoon niet de juiste vragen. Teeuwen had wel degelijk fragmenten uitgezocht die stuk voor stuk iets over hem zeggen en liet ertussen door ook genoeg hints vallen, die door de Jong niet werden opgepakt. Zijn opmerking over Theo de Gogh en zijn manier van vragen stellen en formuleren was niets voor niets. Wat drijft Teeuwen? Fysieke expressie, Concentratie, Religie, Vrijheid van meningsuiting, Absurdisme, Nihilisme, Sex, Shockeren, en Angst. De Jong heeft niet een keer het verband kunnen leggen tussen de fragmenten en Teeuwens werk en leven en daar een goede vraag over gesteld. Hij heeft op cruciale momenten niet door durven vragen.

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. ERik ik ben het volledig met je eens! Teeuwen gaf zich helemaal bloot op basis van zijn gekozen fragmenten, soms kwetsbaar, soms confronterend maar zo is hij nu eenmaal...een persoon met veel talent die men moet koesteren...De Jong moet misschien nog even op toerental komen alhoewel dat ik af en toe het idee had dat hij niet intellectueel mee was, hij is niet wijs-slim genoeg...of is dat een brug te ver?

      Verwijderen
  10. Ik vond het flauw hoe ongeïnteresseerd Hans deed op bepaalde punten. Vooral dat moment waarop hij met zijn stoel begon te spelen terwijl hij antwoordde met "dat zal best" op iets wat de presentator zei.

    En dan dat zwart wit fragment met klassieke muziek. Hans word gevraagd of de pianist een genie is waarop hij antwoordt met "Hij is in ieder geval een geniale pianist". De presentator gaat hier op door en vraagt "Waar kun je dat uit afleiden?" en Hans kapt het eigenlijk af met iets als "Geen idee. Ik herhaal alleen maar wat andere mensen zeggen.". Hans had gewoon geen zin om na te denken over de vraag, zo leek het.

    Ook een rare stelling van Hans dat hij vind dat kunst niet belangrijk moet willen zijn gezien het feit dat grote delen van zijn shows niet alleen maar lollig bedoeld zijn. Denk aan het stuk over jaloezie in "Dat dan weer wel" of de opening van "Trui" en zo kan ik nog wel even doorgaan.

    Dus ik vond het vaak een beetje flauw. En dan heb ik het nog niet eens gehad over de seksuele handeling die Hans voordeed wat zo'n beetje het dieptepunt van de avond was. Ik bedoel waarom doet hij dat nou? Om te shockeren? Om stoer te doen? Jongen doe toch niet zo puberaal.

    Ik heb nog steeds aardig wat respect voor hem als caberetier maar Hans was misschien niet de beste keuze voor dit programma want hij leek er uiteindelijk maar zoveel interesse in te hebben.

    BeantwoordenVerwijderen
  11. Het gebrek aan humor bij De Jong maakte dat dit niet uit de verf kwam, helaas.

    BeantwoordenVerwijderen
  12. Teeuwen is blijkbaar kritisch op Rita Reys. Terwijl hij met dezelfde muzikanten speelt die op dezelfde automatische piloot staan.

    De voorzetten van de Jong waren niet altijd geweldig, maar Teeuwen kreeg genoeg ruimte om zelf de diepte in te gaan. Hij deed dat helaas nauwelijks.

    De twee kwamen bij Glen Gould niet verder dan de gebukte houding. Niet konden, of niet willen; inhoudelijk werd het niet.

    BeantwoordenVerwijderen
  13. Zomergasten is mijn favoriete tv-programma. Meestal worden er gasten uitgenodigd die wat te vertellen hebben, en het maakt dan niet uit wat hun beroep is. Je wordt meegenomen in hun wereld. Teeuwen, die ik een briljant komediant vind, had inderdaad weinig te vertellen. En dat terwijl hij in de regel zo'n uitgesproken mening heeft. Het was bij vlagen interessant, maar niet meer dan dat. De Jong leek bovendien wat bang van Teeuwen. Dat had ook te maken met de houding die Teeuwen aannam: Ik ben sterker dan jij. Tegelijkertijd vond ik dat de Jong zichzelf veel te serieus nam als interviewer. Gebrek aan humor.

    BeantwoordenVerwijderen