Klucht zonder diepgang
Meteen al in het begin van de voorstelling De Freudjes wordt de toon gezet voor het vervolg. In de moderne open keuken van haar woonhuis staat Mathilde (LIneke
Rijxman) aan het aanrecht te redderen, terwijl haar jongere gescheiden zus Anna
(Ariane Schluter), die daar logeert, op de bank aan de witte wijn zit. Hun
snelle woordenwisseling over een blindegeleidepup die Anna op haar mobiel ziet
en opmerkingen van Mathilde over het horloge van hun vader dat Anna draagt en
de snoep van moeder in de koektrommel, maken duidelijk dat we in het theater
van de lach zitten, waarin de lach afgedwongen wordt. Het is bijna vervreemdend
dat dit ook na binnenkomst van de jongste zus Renée (Karina Smulders) vijf
kwartier doorgaat, zonder enige inbreuk in het stramien van de zussenkomedie,
zoals schrijfster Joan Nederlof deze voorstelling noemt. Het liefst zou ik er
een persiflage in zien, maar ik vrees dat het, anders dan de geforceerde lach
van Rijxman op de flyer (foto van Inez van Lamsweerde) doet vermoeden, allemaal zo bedoeld is.
Het onderwerp van de komedie, door Rijxman zelf geregisseerd,
past in ieder geval naadloos in deze ambiance. De zussen komen bij elkaar
vanwege de slechte staat van de moeder die boven in bed ligt. Het is niet
helemaal duidelijk hoe terminaal haar toestand is, daarover verschillen de
meningen, waarbij mantelzorger Mathilde een heel wat zonniger positie inneemt
dan haar twee jongere zussen. Deze laatsten beramen zelfs plannen om hun moeder
te euthanaseren. De mogelijkheid om de trap op te gaan en de wacht te houden
bij de moeder, zoals mooi weergegeven achter een half doorzichtig scherm, biedt
de achterblijvers in de kamer de kans om bondgenootschap te sluiten, zoals Anna
en Renée dan ook doen.
De personages komen alledrie uit heel verschillende werelden.
In het informatieve miniboekje, waarin we de The Young
Albert Schweitzer Award zien waarvoor Renée genomineerd is en achterin de zalmmousse vinden die voor de gelegenheid door Mathilde bereid is, worden
ze aangeduid als reddende helper (Mathilde), drama queen (Anna) en workaholic
(Renée). Het is meteen duidelijk wie de broek aan heeft, al draagt Anna een korte leren rok die om haar dijen spant. Schluter speelt haar
rol van aan lager wal geraakte echtgenote en hondenliefhebster met verve,
terwijl de andere twee daar meer moeite mee hebben. Rijxman slaagt er met haar
dribbelende pasjes en neurotische keukenmaniertjes nauwelijks in de rol van
Mathilde adequaat vorm te geven en Smulders komt niet veel verder dan een bordkartonnen
Renée, zoals trouwens ook hoort in een theater van de lach.
Ze worden daarbij ook niet geholpen door de tekst van
Nederlof die van de hak op de tak springt en een duidelijke ontwikkeling
ontbeert, om van een boeiend einde nog niet eens te spreken. We zien drie
zussen die zo goed mogelijk proberen te overleven, maar op geen enkele wijze
ontroering weten op te wekken. Het contact dat ze met elkaar hebben blijft
oppervlakkig, mist diepgang, ontbeert de echtheid die toch tot de traditie van
mugmetdegoudentand gerekend mag worden. De geweldsfantasieën die de moederlijke
Mathilde in zich heeft gaan te veel over de top en Renée zit te strak in haar
rol om uit haar ivoren toren te komen.
Het is mogelijk dat de chemie tussen de zussen na deze
eerste try-out nog zal toenemen, maar of het aanstaande zaterdag op de première
tot een verdieping zal komen die de klucht ontstijgt betwijfel ik. Ik raad in
ieder geval Anna aan haar reistas bij haar vertrek uit het huis van Mathilde mee
te nemen, want er is al zo weinig in haar leven overgebleven.
Hier
meer informatie over De Freudjes op
de site van mugmetdegoudentand, waaronder een soort trailer.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten