Welcome, reader! According to Antony Hegarty in this second decade of the new century our future is determined. What will it be? Stays all the same and do we sink away in the mud or is something new coming up? In this blog I try to follow new cultural developments.

Welkom, lezer! Volgens Antony Hegarty leven we in bijzondere tijden. In dit tweede decennium van de eenentwintigste eeuw worden de lijnen uitgezet naar de toekomst. Wat wordt het? Blijft alles zoals het is en zakken we langzaam weg in het moeras van zelfgenoegzaamheid of gloort er ergens iets nieuws aan de horizon? In dit blog volg ik de ontwikkelingen op de voet. Als u op de hoogte wilt blijven, kunt u zich ook aanmelden als volger. Schrijven is een avontuur en bloggen is dat zeker. Met vriendelijke groet, Rein Swart.

Laat ik zeggen dat literaire kritiek voor mij geen kritiek is, zolang zij geen kritiek is op het leven zelf. Rudy Cornets de Groot.

Do not go gentle into that good night, Old age should burn and rage at close of day; Rage, rage against the dying of the light. Dylan Thomas.

Het is juist de roman die laat zien dat het leven geen roman is. Bas Heijne.

In het begin was het Woord, het Woord was bij God en het Woord was God. Johannes.



zondag 27 maart 2016

Taxi Teheran (2015), documentairefilm van Jafar Panahi


Veroordeelde filmmaker mengt als taxichauffeur feiten en fictie

De geëngageerde Iraanse filmmaker Jafar Panahi mag zijn beroep niet meer uitoefenen van de Iraanse regering en koos daarom voor een vorm waarin hij clandestien toch kan berichten over de censuur in zijn land. Hij rijdt met een taxi door Teheran en pikt mensen op die hem, terwijl ze gefilmd worden door een dashboardcamera, vertellen over hun leven en hun opvattingen.

Dit wordt meteen al duidelijk als een jonge man klaagt over het veel te slappe beleid van de overheid ten aanzien van dieven. Hij vindt dat ze opgehangen moeten worden om als afschrikwekkend voorbeeld te dienen. Een lerares die achterin zit neemt het op tegen de rechtse opvattingen van de man en zegt dat ophangen niet helpt om de criminaliteit tegen te gaan, maar de man trekt zich weinig van haar aan. Hij vraagt haar naar haar beroep en verwijt haar vervolgens dat ze zich teveel laat meespelen door de sprookjes die ze haar leerlingen vertelt.

Al gauw is onduidelijk in hoeverre de scènes echt zijn. Als de twee personen uitgestapt zijn, blijkt er nog een man achterin te zitten, die op de voorbank plaatsneemt en zegt dat hij Panahi herkent, omdat hij als filmkoerier films zoals Paris by midnight bij hem aan huis bracht. De man heet Omid en is gehandicapt. Terwijl Panahi met hem praat wordt hem verzocht om een heftig bloedend slachtoffer van een ongeluk naar het ziekenhuis te brengen. De gewonde man wil op de achterbank zijn testament opmaken voor zijn vrouw die hem ondersteunt. Omid filmt zijn wilsverklaring op zijn mobiel. De vrouw wil graag het filmpje hebben, maar Panahi zegt dat hij het zal kopiëren en het haar toesturen. Vervolgens gaat hij met Omid naar een klant die onder de indruk is van de uitspraak van Omid dat Panahi een compagnon van hem is en meteen veel films koopt. Hoewel Omid blij is met de transactie, zet Panahi hem al gauw de auto uit en krijgt daarbij ook nog de excuses van de koerier aangeboden.

Vermakelijk is het verhaal van twee vrouwen die met een kom goudvissen op weg zijn naar een bron waar ze de vissen ooit gevangen hebben. Ze moeten de beesten voor twaalf uur in het water loslaten, want anders zullen ze zelf doodgaan. Tot overmaat van ramp breekt de kom als Panahi even niet oplet en hard moet remmen. Hij helpt om de vissen in een plastic zak te doen en vervolgt zijn weg. Omdat hij die niet goed weet en omdat hij beloofd heeft zijn nichtje Hana van school te halen, regelt hij voor de vrouwen een andere taxi.

Het samenzijn met Hana is erg vooropgezet. Ze is boos dat hij een uur te laat is en vertelt over een filmproject op haar school met allerlei strenge islamitische regels die aan een korte film gesteld worden. Panahi kan de correcte standpunten in zijn zak steken. Hij heeft afgesproken met een oude vriend Arash die door een bekend echtpaar wordt gemolesteerd en afgeperst, maar daar weinig tegen kan doen. Panahi verontschuldigt zich dat hij zijn oude vriend niet kan helpen en voert vervolgens een gesprek met een mensenrechtenadvocate over hun beider netelige positie. Panahi vertelt haar dat hij zojuist de stem dacht te horen van de man die hem verhoorde. Als de vrouw, die rozen bij zich heeft om uit te delen, uitstapt legt ze voor Panahi een rode roos op zijn dashboard. Hana, die ondertussen met de camera bezig is geweest om een geschikt onderwerp voor haar film te vinden, vindt op de achterbank de portemonnee van een van de vrouwen van de goudvissen. Daarop rijdt Panahi naar de bron en gaat met Hana te voet naar de vrouwen. De lege taxi wordt beroofd in aanwezigheid van de kijkers en de dashboardcamera weggenomen.  

Het zijn aardige portretten met Panahi heel laconiek achter het stuur, maar het was boeiender geweest als hij, zoals ik had verwacht, beter vermomd en onherkenbaar als filmmaker zijn stadsgenoten aan het woord had gelaten over hun leven. Eigenlijk gebeurde dat alleen in het begin. In ieder geval hoefden de passagiers niet voor hun rit te betalen.

Hier de trailer.

Geen opmerkingen:

Een reactie posten