Hoge bloeddruk in Afrika een tikkende tijdbom
Steven van de Vijver is huisarts in Amsterdam, werkte eerder
als tropenarts en heeft zich verdiept in welvaartsziekten in Afrika, waar
armoede en corruptie diep geworteld zijn ondanks de huidige economische groei.
Zijn boek Vet arm heeft als
ondertitel Leven in de sloppenwijken van
Nairobi.
Wim Brands begint met een spervuur van vragen die meer gebaseerd
lijken op zijn eigen ervaringen met de medici, want de relatie met het
onderwerp is ver te zoeken.
Een goede arts kan volgens Van de Vijver goed luisteren,
zich inleven en is empathisch.
Omdat hij veel indrukken op zich af krijgt is een grote
oplettendheid vereist. Iemand die vaak op het spreekuur komt met kleine
klachten kan toch iets ernstigs onder de leden hebben.
Vervolgens springt Brands naar de ervaringen van Van de
Vijver in Afrika.
Van de Vijver ging daar twintig jaar geleden voor het eerst
naar toe als reiziger en werd gefascineerd door de intensiteit van het leven
daar. In de opleiding voor tropenarts leerde over traditionele ziekten en daarna
werkte hij in Congo. Daar kreeg hij meer aandacht voor welvaartsziekten. Vanaf
2011 deed hij een driejarig onderzoeksproject naar Westerse welvaartsziekten in
Nairobi. Het boek Vet arm is het
verslag daarvan.
Er bleken weinig programma’s te zijn, die zich met het
probleem bezig houden. De opkomst van de hart en vaatziekten heeft te maken met
een verandering van leefstijl door de trek naar de stad. Dat leidt tot vetter
eten en minder inspanning met als gevolg een hogere bloeddruk.
Brands is verbaasd dat welvaartsziekten in de sloppenwijken voorkomen.
Van de Vijver zegt dat er vier miljoen mensen in Nairobi
wonen, waarvan zestig tot zeventig procent in de sloppenwijken, die zich in
belangrijke mate voeden met afval van de vuilnisbelten. Het vliegtuigvoedsel
dat daar gedumpt wordt is een risico voor de volksgezondheid.
Brands gaat verder over de bewustwording van het risico van
hoge bloeddruk. Hij heeft in het boek een mooi verhaal gelezen over een
stamhoofd, die daar chief genoemd wordt.
Van de Vijver stelt dat de hoge bloeddruk in Afrika een
tikkende tijdbom is en dat chiefs een belangrijke rol kunnen spelen om het
belang van een meting te ondersteunen. Tijdens een manifestatie juichte de
chief echter, vanuit de gedachte hoe hoger hoe beter, dat zijn bloeddruk zo
hoog was, waardoor er nog veel werk te verrichten is.
Brands stelt ook het probleem met de doorverwijzingen aan de
orde.
Dat heeft volgens Van de Vijver te maken met het feit dat
men geld krijgt voor een doorverwijzing en dat daar fraude mee wordt gepleegd.
Brands vindt het maar een merkwaardig gesprek omdat de
oorzaak van de toename van hart- en vaatziekten toch een maatschappelijk
probleem is.
Van de Vijver erkent dit en zegt dat het individu de
preventie niet als een prioriteit ziet. De leefstijl is moeilijk te veranderen.
Door het aanbieden van medicijnen, die gelukkig niet zo duur zijn, kan men de
risico’s verkleinen. De logistieke problemen zijn groter dan de financiële.
Brands vraagt naar het verschil tussen arts zijn in
Nederland en in Afrika.
Van de Vijver zegt dat in Nederland een duidelijke structuur
aanwezig is waardoor men kan anticiperen, terwijl er in de sloppenwijken veel
onduidelijkheden zijn. De onveiligheid en de instabiele politieke situatie
maken een goed beleid onmogelijk.
Er is een grote behoefte aan verandering waardoor men
grotere stappen op weg naar verbetering kan maken. De grote
inkomensongelijkheid maakt dat men nauwelijks alleen over straat kan. Opgeleide
mensen verdwijnen soms naar het platteland als daar een gezinslid sterft.
Ondanks de onvoorspelbaarheid is er ook een dynamiek.
Hier
een uitgebreid interview met Van de Vijver in Medisch Contact van 12 november 2015.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten