Hans Teeuwen, VPRO-Zomergasten, 28 juli 2013

Praatjesmaker heeft weinig te zeggen

Het was de vraag hoe Hans Teeuwen (Budel, 1967) zich zou presenteren als Zomergast, de eerste in een nieuw seizoen met een verse presentator. In zijn theatershows neemt hij geen blad voor de mond en is hij daar zeker niet op gevallen, maar in de opening van het programma maakt Teeuwen een onrustige indruk, alsof hij niet goed weet hoe hij zijn houding moet bepalen.

Wilfried De Jong daarentegen doet alsof hij daar al jaren zit en op geen enkele manier aan de nieuwe rol moet wennen en misschien is dat ook wel zo bij deze door de wol geverfde interviewer. Nochtans is hij niet in staat een gesprek te beginnen, terwijl juist het ontbreken van een tweede scherm dit jaar de mogelijk biedt om vrijer om te gaan met de onderwerpen, die dit jaar ook niet van te voren vrijgegeven werden.

Teeuwen lijkt elke keer kinderlijk blij met de fragmenten die hij toch zelf heeft uitgekozen en balt zelfs juichend zijn vuisten als De Jong de keuze van de zomergastenfilm Boogy nights later op de avond aankondigt. Hij lijkt soms alsof hij De Jong wil verleiden om afstand te doen van zijn rol en uit het gareel wil breken. ‘Wat zit je toch op je blaadjes te kijken?’ vraagt hij later. Hij wil vaak weten wat De Jong ergens van vindt, maar die houdt afstand. Teeuwen steekt af en toe maar een sigaret op. Na een fraai fragment waarin Theo van Gogh Pim Fortuyn interviewt, zegt Teeuwen in een reactie dat Van Gogh een goede vriend van hem was, die recht door zee was en altijd het naadje van de kous wilde weten. Als De Jong moed had gehad, was hij bij zichzelf te rade gegaan.

Teeuwen toont fragmenten uit oude films, bijvoorbeeld van Buster Keaton. De Jong wil weten wie beter is: Chaplin of Keaton, een vraag die Teeuwen moeilijk te beantwoorden vindt en nogal misplaatst is omdat Zomergasten geen quiz is. De niet streng katholiek opgevoede Teeuwen is een fan van Christopher Hitchens die een kritische biografie over moeder Teresa schreef. Hij verzet zich als atheïst tegen de cultus van het lijden die door initiatieven als Het Glazen Huis wordt in stand gehouden en vooral tegen de starheid van de islamitische leer. Het is vanwege doodsbedreigingen echter nog altijd moeilijk dat in zijn voorstellingen aan te pakken. Dat hij instemt met de grofgebekte Pat Condell is wonderlijk. Hij verdedigt zelfs dat gevoelens van islamieten minder belangrijk zijn dan die van ons. Dat getuigt niet van veel wijsheid. Anderzijds keert hij zich tegen gevoelens in de kunst. Ook Frank Sinatra, die de avond besluit, kan daar niet op betrapt worden. Op het toneel heeft hij geen gevoel maar zet hij zo goed mogelijk zijn typetje neer.

Tot slotte wordt duidelijk dat Teeuwen weinig te zeggen heeft. Misschien is hij wel het liefst een ontregelaar zoals performer Andy Kaufman uit New York die met de reacties van het publiek speelde. Hij treedt op om aan de aandacht te vangen die hij in zijn jeugd te kort gekomen is. Op het podium worden zijn wonden geheeld. Hij Hij hHZijn kunst is entertainment voor de jonge middleclass, die graag geamuseerd wil worden door een paar gekke bekken. Zijn provocaties zijn bedoeld om het publiek aan zich te binden. Een bedoeling ergens in leggen wordt al gauw saai. Hij vergeet daarbij gemakkelijk dat geen boodschap ook een boodschap is.

De fragmenten boden weinig stof tot overpeinzing. Dat was teleurstellend na zo’n lange zit. Dat een geslaagde snookerserie van Ronnie O’Sullivan daarin een van de hoogtepunten was, zegt genoeg. ‘Het was een rare toestand in deze lege ruimte,’ peinst Teeuwen na afloop. Nelleke Noordervliet hoeft weinig te doen om meer zeggingskracht uit te stralen. Het is te hopen dat De Jong inmiddels warmgedraaid is en bereid een echt televisiegesprek aan te gaan.