Welcome, reader! According to Antony Hegarty in this second decade of the new century our future is determined. What will it be? Stays all the same and do we sink away in the mud or is something new coming up? In this blog I try to follow new cultural developments.

Welkom, lezer! Volgens Antony Hegarty leven we in bijzondere tijden. In dit tweede decennium van de eenentwintigste eeuw worden de lijnen uitgezet naar de toekomst. Wat wordt het? Blijft alles zoals het is en zakken we langzaam weg in het moeras van zelfgenoegzaamheid of gloort er ergens iets nieuws aan de horizon? In dit blog volg ik de ontwikkelingen op de voet. Als u op de hoogte wilt blijven, kunt u zich ook aanmelden als volger. Schrijven is een avontuur en bloggen is dat zeker. Met vriendelijke groet, Rein Swart.

Laat ik zeggen dat literaire kritiek voor mij geen kritiek is, zolang zij geen kritiek is op het leven zelf. Rudy Cornets de Groot.

Do not go gentle into that good night, Old age should burn and rage at close of day; Rage, rage against the dying of the light. Dylan Thomas.

Het is juist de roman die laat zien dat het leven geen roman is. Bas Heijne.

In het begin was het Woord, het Woord was bij God en het Woord was God. Johannes.



woensdag 1 november 2017

Zijn wij marionetten van de datareuzen? Het Filosofisch Kwintet, 29 oktober 2017


Noodzaak om te komen tot een niet commercieel digitaal communicatiemiddel

In het kader van het Brainwash festival in Amsterdam praat men in Het Filosofisch Kwintet over de invloed die grote technologiebedrijven op ons hebben. Naast vaste gast Philipp Blom zijn uitgenodigd de filosofen Hans Schnitzler en Beate Rössler en Evgeny Morozov die wordt voorgesteld als columnist, maar in dit gesprek de kar trekt zodanig dat Blom op het eind zegt dat hij bij Morozov zal aankloppen als hij een oplossing wil voor de levensinperking die door de technologiebedrijven wordt opgelegd.

Presentator Clairy Polak vraagt haar gasten of ze Facebook gebruiken en geen van hen kan dat bevestigen. Blom zegt dat hij toch al te snel is afgeleid en door Facebook helemaal niet meer aan het werk zou komen, Rössler hecht aan haar privacy, Schitzler vindt de kwalificatie vriendschap onjuist, Morozov neemt onder pseudoniem deel om aan contraspionage te doen. Wat betreft Google kan men moeilijker om deze reus heen, maar allen proberen deelname zoveel mogelijk te beperken.

Op de vraag van Polak naar de ethiek van deze technologiebedrijven antwoordt Blom dat het lijkt op het panopticum dat Jeremy Bentham ooit voorstelde, onder ander voor gevangenissen, waarin men de bewakers niet ziet, maar omgekeerd wel gezien wordt en dat tegenwoordig niemand weg wil uit zijn cel. Schnitzler vindt dat het contract dat we afsluiten ons geen enkele bescherming biedt. Rössler zegt dat in de surveillance maatschappij iedereen elkaar observeert en dat dit niet alleen slecht is. Morozov vindt dat het verdienmodel niet deugt en dat men straks data gebruikt om nieuwe producten te ontwikkelen. We laten ons bepalen door een paar Amerikaanse giganten en zouden een visie over dit onderwerp moeten ontwikkelen. Schnitzler sluit zich daarbij aan omdat de technologie niet neutraal is. Rössler ziet dat minder negatief en zegt dat we ook iets terugkrijgen in de vorm van gemakkelijkere contacten, maar erkent dat het gevaar bestaat dat ons privéleven vermarkt wordt. Blom tenslotte zegt dat de technologie ons hoe dan ook verandert, dat altijd al heeft gedaan en dat dit niet alleen slecht is. Morozov ziet een uitweg in het maken van een eigen dienst die, net zoals bibliotheken, met belastinggeld gefinancierd wordt.

Polak wil eerst de persoonlijke kant verder bekijken voordat ze de sociale en de politieke kant van het onderwerp aansnijdt. Blom zegt dat de technologie de manier verandert waarop we over onszelf denken, namelijk minder kritisch en meer aangepast, waardoor onze autonomie en privacy op het spel staan. Door het filteren van de werkelijkheid wordt het moeilijker de wereld te vatten. Schnitzler brengt de aandacht in die de technologiebedrijven hard nodig hebben om geld te kunnen verdienen en dat daarmee onze oriëntatie op de werkelijkheid beperkt wordt. Rössler meent dat de wet ons beschermt tegen uitwassen. Morozov stelt dat men de illusie heeft dat men de wereld beheerst maar dat de platforms straks uitmaken hoe wij ons leven leven, namelijk door ons afhankelijk te maken van de informatie die zij ons toedienen.

Dan komen de sociale gevolgen aan de orde. Rössler stelt dat de invloed van de technologie past duidelijk is als de ontwikkelingen hebben plaatsgevonden en dat we de laatste decennia ook meer vrijheid gekregen hebben. Schnitzler stelt daar tegenover dat de ontwikkelingen zo snel gaan dat we daarover moeten nadenken. Hij onderzocht met zijn studenten de gevolgen van digitale onthouding en beschreef dat in een boekje met nagenoeg dezelfde titel (zie foto). Morozov wil het opnemen tegen de durfkapitalisten en grote investeerders die garen spinnen bij de huidige ontwikkelingen. Dat kan op allerlei niveaus. Gemeenten kunnen hun eigen Airbnb beginnen, op nationaal of Europees niveau kunnen zelfrijdende auto’s op de weg gebracht worden. Rössler wil de band tussen technologie en het verdienmodel verbreken.

Op politiek niveau denkt Blom dat gebruikers als burgers veel macht hebben. Op de tegenwerping van Polak dat politici ook al door de technologie het moeras in gestuurd worden, antwoordt Morozov dat de politiek niet te vertrouwen is en dat het gaat om de controle over de infrastructuur. Schnitzler vindt dit moeilijk te realiseren omdat regels en gedrag nauw samenhangen en de algoritmeregels ook nog weer ondoorzichtig zijn.    
Blom vindt het belangrijk om slimme vragen te stellen en belt Morozov wel als hij er niet meer uit komt.
Hier meer informatie over de bijeenkomst, onder andere over de achtergrond van de deelnemers.

Geen opmerkingen:

Een reactie posten