Kracht van de vrouwen geeft dorpsleven kleur
De film Antonia,
in het Engels bekend als Antonia’s Line,
is een bijzonder portret van een Nederlandse vrouw die in de jaren na de Tweede
Wereldoorlog terugkeert in het dorp van haar jeugd en daar haar eigen leven
leidde en zich niet door anderen van de wijs liet brengen, vandaar de Engelse
titel. Zoiets kan men wel overlaten aan Marleen Gorris (Roermond, 1948) die
haar werk als regisseuse dertien jaar eerder begon met de prachtige verbeelding
van De stilte rond Christine M. , net
als Antonia een wrang, maar vrolijk drama
over drie vrouwen die een winkeldiefstal plegen uit verzet tegen de
overheersing tegen de mannenmaatschappij.
Antonia keert zich ook duidelijk tegen de publieke opinie in
het dorp als ze samen met haar knappe dochter Danielle na de dood van haar
moeder intrek neemt in haar huis en de agrarische taken op zich neemt, terwijl
Danielle zich bekwaamt in het schilderen. Ruw verzet van boer Daan, die
Danielle meteen wel wil laten trouwen met een van zijn dekhengsten Pitte, Janne
of Arend, wordt meteen de kop ingedrukt door boer Bas die zelf weduwnaar is en
een oogje heeft op Antonia, die echter stoer zegt dat ze geen man nodig heeft. Het
mooie is wel dat Antonia zich in een later stadium bedenkt en niet de hand van
Bas aanvaardt maar wel zijn liefde die zij in een tuinhuisje praktiseren.
Het leven gaat voort in het Limburgse dorp dat, met het
clichématige commentaar van de vertelster, soms erg lijkt op Dagboek van een herdershond van Willy
van Hemert, vooral als de geestelijkheid in beeld komt en we de oeroude
Latijnse gezangen horen, maar anders dan de televisieserie speelt de film na de
Tweede Wereldoorlog en is de geestelijkheid niet meer zo honkvast. De kapelaan
geeft er zelfs de brui aan als de kritiek van de kerk op het buitenhuwelijkse
leven hem te gortig wordt.
Heel veel spanning zit er niet in Antonia maar dat wordt
goed gemaakt door de warme
Sfeer, de verrassende details en de kleurrijke personen
waaronder de maanzieke Malle Madonna, de achterlijke knecht Lippen Willem en de
net zo achterlijke Deedee. Aparte vermelding verdient Kromme Vinger, die
wellicht zo heet omdat hij steeds bladzijden omslaat. Na een traumatische
gebeurtenis in de oorlog zit hij altijd maar te lezen over de wereld en heeft
hij een erg negatief beeld van het leven.
De film wordt verteld vanuit het perspectief van Antonia die
op een dag bedenkt dat het wel genoeg is geweest. Terwijl ze die ochtend nog op
bed ligt glijdt haar hele leven langs haar heen en ziet ze weer de heuglijke
middag dat Danielle zwanger werd gemaakt door een knappe jonge motorrijder en
de intelligente kleindochter Thérèse die daar het resultaat van was. De laaste
verblijdde haar, nadat ze lang had gezocht naar de juiste huwelijkspartner en zwanger
werd gemaakt door haar jeugdvriend Simon met de nieuwsgierige Sarah. Antonia
stelde haar achterkleindochter, zoals beloofd, meteen in kennis van het feit
dat dit haar laatste dag is, zodat Sarah goed kon bekijken hoe de overgang van
leven naar dood in zijn werk gaat.
Behalve de vele geboorten gaan er, zoals dat gaat in een
dorp waarin de loop van de tijd het onderwerp is, ook velen dood. Het meest
gruwelijke is die van Pitte die al eens eerder een riek in zijn hand kreeg van
Danielle omdat hij zich vergreep aan Deedee en daarna verdween. Jaren later komt
hij tot ontzetting van de vrouwen terug in het dorp, gekleed in een
legeruniform. Als hij zich dit maal aan Thérèse vergrijpt, is de maat vol.
Nadat Antonia hem eerst al bedreigt met een jachtgeweer, wordt hij door
cafégangers in elkaar geslagen en tenslotte door zijn broer Janne in een
regenton verdronken.
Al met al schenkt Gorris ons, met Willeke van Ammelrooy als stralend middelpunt en Jan Decleir als altijd in een sterke rol, een fascinerend beeld van een
dorp waarin de mensen dicht bij elkaar staan en waarin de kracht van de vrouwen
het leven kleurrijk maakt.
Hier
de trailer.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten