Hommage aan een gemartelde Birmese dichter
De Tsjechische filmmaker Petr Lom (1968) maakte in 2012 de
documentaire Back to the square
waarin hij een jaar de balans opmaakte van de revolte in Egypte. Daarna maakte
hij samen met zijn partner Corinne van Egeraat Ana Ana over de binnenwereld van jonge creatieve Egyptische
vrouwen. Vandaar was het niet ver meer om samen met Van Egeraat een portret te
maken van de Birmese dichter Maung Aung Pwint (1950), die een groot deel van
zijn leven achter de tralies doorbracht, maar sinds de opheffing van de
militaire dictatuur, die vijftig jaar duurde, een fysiek gebroken maar vrij
mens is.
Burma storybook is
een poëtische film met veel aandacht voor gedichten van Pwint die door de
commentator maar ook door verschillende landgenoten van Pwint en door Pwint
zelf wordt voorgedragen. Daaronder is een gedicht over de koude winter van 1973
toen hij na zijn huwelijk weer de cel in moest waar hij andere dichters
ontmoette en alleen nog meer gedreven werd om gedichten te schrijven. Daarnaast
is er bijzondere aandacht voor het mooie landschap met een rivier, waarin men
zich wast of met die men per bamboe brug oversteekt met een brommer aan de hand.
Ook spuit men elkaar nat tijdens het waterfestival of port men met een
geluidswagen de bevolking op om op de Nationale Liga voor Democratie te stemmen.
De lichamelijke toestand van Pwint , die vanaf zijn
tweeëntwintigste steeds om de elf jaar werd opgesloten, is slecht. Hij zit in
een kampeerstoel of doet oefeningen om het beven van Parkinson tegen te gaan,
geholpen door zijn lieve vrouw (zie foto), die rondloopt met klei op haar wangen en zijn
gedichten opschrijft. Desondanks kan hij nog duidelijk vertellen over zijn
leven en werk. Pwint doet zich niet voor als een heilige en zijn gedichten gaan
dan ook over alledaagse onderwerpen, zoals meisjes die mogen zijn zoals ze
zijn. Ze zitten vol grappen, bijvoorbeeld over de noodzaak de handen te wassen
hetgeen ook voor Obama geldt. Hij reageerde op het voorstel van een film door
Lom met het idee om samen een lang gedicht te maken dat vele dubbele bodems
kent.
Als kind wilde hij de maan aanraken en schreef daarover op
een niveau dat hij inmiddels niet meer kan bereiken. Zin vrouw zegt dat haar
man erg zwijgzaam was over zijn tijd in de gevangenis en dat ze van vrienden
moest vernemen hoe dat geweest is. Pwint vertelt wel dat hij tijdens eenzame
opsluiting vriendschap sloot met een mier en dat hij na marteling, waardoor hij
vijfentwintig nachten niet kon slapen, niet meer tegen het geluid van grendels
kon, die zijn geest kapot maakten. Vergeet, zegt hij in een van zijn gedichten.
Met zijn kleinzoon is hij bij de rivier en vraagt hem wat
hij zijn oom die uit Finland op bezoek komt zal vragen. De kleinzoon zegt
duidelijk dat hij een cadeautje wil. Het weerzien sinds 1996 is ontroerend. De
zoon vertelt dat hij vroeger ging vissen in de rivier omdat hij niemand had om
zijn zorgen over zijn vader mee te delen. Hij hoopte dat hij een vis zou vangen
want dan zou zijn vader terugkomen, maar dat gebeurde allebei niet. Lom heeft
ook nog in Finland gefilmd waar de zoon met zijn dochters in een wak in de
rivier vist en een snoek eruit haalt. Het zit er niet in dat hij steeds nog
eens op bezoek gaat.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten