Paradis (2014), documentaire van Marieke Wijnen

Het opbouwen van een bestaan in den vreemde vraagt doorzettingsvermogen

Filmmaker Marieke Wijnen schetst in de korte documentaire Paradis de verwikkelingen rond een jong Nederlands stel dat in Frankrijk een nieuw bestaan probeert op te bouwen. In de serie Ik vertrek hebben we vaker kennis kunnen maken met ambitieuze landgenoten die het leven hier te strak om het lijf zat en daarom, vaak zonder succes, hun geluk in een ander land zochten. Wijnen voegt daar het verhaal van Sander en José aan toe, die hun toekomst in Frankrijk zoeken op een afgelegen terrein met een rotspiek en een mooi uitzicht over het land. Wijnen laat zien hoe het stel daar boert en maakt er geen praatprogramma van.

Het initiatief van de verhuizing ging van Sander uit die al langer in zijn hoofd had om een ruïne op te kopen en daar een mooi nieuw huis op te zetten met daarbij een grote moestuin die in het levensonderhoud moest voorzien. Rond 2003 was het zover. Sander was het bestaan in het koude en gereglementeerde Nijmegen beu en vond in Murat een ruïne waaruit volgens zijn planning in 2020 een mooi nieuw huis zou moeten oprijzen. Het feit dat hij handig is helpt in ieder geval om een poging te wagen.

Ook in Frankrijk wintert het. Gelukkig hebben ze een kleine dakachtige hut op het terrein waar ze warm kunnen blijven. Fraai zijn de beelden waarin José een schaap probeert te villen terwijl Sander met een handboek in de hand meekijkt. Gemakkelijk gaat het niet, maar dat is het leven in zo’n afgelegen gebied toch al niet. In de zomer oogt het allemaal gemakkelijker. Ze zwemmen in de vijver die op hun terrein ligt, maar zijn vooral aan het werk. Sander aan het huis en José in de moestuin. De groenten die ze oogst zet ze in een hokje aan de weg, die achthonderd meter verderop ligt. Ze krijgen daardoor contact met Fransen die zich verbazen over hun initiatieven, maar het werk is veel en een vetpot is het niet.

José heeft meer moeite om zich aan te passen aan het eenzame leven dan Sander. Ze ligt vaak apathisch op de grond, mist vooral haar familie en belt af en toe met een vriendin om haar twijfels te verwoorden. Ze is inmiddels veertig en staat voor de keuze om hiermee door te gaan of iets anders te beginnen. Als haar twijfels toenemen stuurt Sander haar terug naar Nederland. Het is voor José duidelijk dat ze meer ruimte voor zichzelf wil als ze weer terug gaat. In een volgende scène zien we dan ook dat de door haar begeerde stacaravan een plekje op het terrein krijgt.

Tijdens het werk in de kas die inmiddels in de moestuin verschenen is, praten ze over reïncarnatie. Sander neemt daarin de leiding, zoals hij dat met alle activiteiten doet. Hij zegt dat zelfs de geleerden daar niet uitkomen en dat ze dus beter hun hoofd daar niet over kunnen breken. In de laatste beelden zoomt Wijnen uit van de plek met de rotspiek, terwijl mooie muziek van Evelien van de Broek de beelden begeleidt.      

Hier de website van Marieke Wijnen, hier de site van Sander en José waarop te zien is hoe het verder is gegaan in Murat en waarop geïnteresseerden kunnen kijken of ze mee willen helpen om het project tot een succes te maken.