Vluchtelingen in de val bezingen hun onzekere lot
In 2016 maakten Teun Voeten en Maaike Engels de informatieve
documentaire Welcome to the jungle over
het leven in het vluchtelingenkamp aan de rand van Calais vlak bij de snelweg
die naar de veerboot en de treintunnel gaat.
In dat kamp, dat The Jungle wordt genoemd, proberen vluchtelingen uit zeer
verschillende landen die op hun reis naar Groot–Brittannië in Calais gestuit
zijn te overleven en daarbij is muziek een belangrijk middel. Het is de
verdienste van Frans Bromet dat hij de liederen die in het kamp gezongen worden
voordat het in maart 2016 ontruimd wordt, zonder commentaar laat horen. Daarmee
worden we deelgenoot van de angst en de wanhoop van mensen tussen wal en schip,
gevlucht uit een ongelukkige situatie maar zonder veel illusies over de
toekomst.
Muziek op de vlucht
opent met een beeld van de veerboot die naar Engeland vertrekt terwijl een man
die hem nakijkt zingt over zijn heimwee naar zijn geboorteland. Daarna volgen
beelden van een demonstratie waarbij een groep korte slogans scandeert die door
een man worden uitgesproken en die het legaal reizen naar Groot-Brittannië tot
onderwerp hebben. Dit wordt weer gevolgd door een klaagzang van een man tegen
de eenzaamheid. De liederen worden afgewisseld met beelden uit het kamp zoals
de tenten die overal staan en de houten nederzettingen die men van pallets aan
het bouwen is, maar die soms ook weer in de brand vliegen, waarna de politie
komt om de brandweer de gelegenheid te geven het vuur te blussen. Het bluswerk
wordt begeleid door een lied met de tekst dat de goedheid mag overwinnen. Bijzonder
is de kerk die op het terrein is verrezen. Het was te verwachten dat daar mooie
gospels zouden worden gezongen maar die heb ik niet gehoord. Wel is er een
oproep tot gebed, maar dat leek eerder te slaan op een dienst van islamitische
aard.
De confrontaties met de oproeppolitie bij de snelweg worden
wel regelmatig in beeld gebracht, terwijl men onderwijl een lied zingt over
Londen, waarbij ook gedanst wordt. In de tussentijd propt een vrouw straatafval
in een vuilniszak en wekt een ander op de fiets stroom op voor de mobiele
telefoons. Hier en daar wordt onder het uitbrengen van gezamenlijke gezangen op
vuurtjes gekookt en elders staat men te wachten voor de voedseluitdeling. Een
man luistert op zijn telefoon naar een lied over een bijzondere en rustgevende
vrouw en put daar hoop uit. Een studente kunstgeschiedenis is overrompelend
door een tekening die op een muur is verschenen en laat zich daarbij filmen.
Alle zang, dans en geklap kan niet verhinderen dat het eind
van het kamp nabij is. Bulldozers overstemmen de liederen van hoop en wanhoop. Bromet
toont beelden van witte containers die, omgeven door hekken, naast het kamp
verrijzen, maar die op weinig instemming kunnen rekenen. Een hippie meisje
brengt op gitaar een actuele versie van Stand
by me. Op de trailer is, na een
fragment van een lied van een man over het onveilige Kunduz, een andere man te
zien die te midden van anderen in een tent een aangrijpend protest laat horen
over de ongelijkheid waarin hij en zijn lotgenoten gevangen zitten. Hij wijst
met zijn vinger naar de camera van Frans Bromet en duidt het verschil aan in
positie tussen de filmmaker en zijzelf (zie still). De een komt uit een veilige wereld
waarin alles goed geregeld is, de ander weet bij god niet wat hem te wachten
staat. Dat lijkt me het uitgangspunt om tot verandering van deze schrijnende
situatie te komen.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten