Sterke collectieve prestatie rond de verleiding van een
transhumane wereld
Hoe zal het zijn als de technologie voortschrijdt en de mens
daarmee verandert? Over die vraag hebben zich vele denkers en schrijvers
gebogen met negatieve en positieve uitkomsten. In zijn inleiding op de conceptuele
voorstelling Disconnect noemt
dramaturg Florian Hellwig een groot aantal mensen waaronder twee schrijvers die
beide een dystopische visie op de toekomst hebben, maar daarin tegenover elkaar
staan. George Orwell zag vooral meer repressie ontstaan, Aldous Huxley
voorspelde dat de mens juist aan zijn vrijheid ten onder zou gaan. Hellwig
verklapt alvast dat Robin Coops, de bedenker van de voorstelling, een aanhanger
is van Huxley wat diens visie op de toekomst betreft.
In die toekomst ontstaat een strijd tussen de mens van vlees
en bloed en de mens die zijn lichaam heeft opgegeven om deel uit te maken van
een netwerk in een transhumane wereld. Door het opgeven van zijn lichaam kan
hij ook geen ervaringen meer opdoen en is hij alleen maar verbonden met zijn
herinneringen. Door het delen van data kan hij zich verplaatsen in een ander en
diens herinneringen ook beleven. In de voorstelling zien we wetenschapper Löw (Mingus
Dagelet) die ruim twintig jaar in coma is gelegen heeft nadat hij in 2020 zelf de
overstap wilde maken naar de transhumane wereld. Zijn vrouw Roxanne (Mehmoush
Rahmani) is inmiddels transhumaan geworden en wil hem met alle liefde naar deze
wereld toe begeleiden.
Het toneelbeeld biedt een futuristische aanblik met een
platform met grote witte tegels waarop Löw in zijn spierwitte onderbroek in coma
ligt. Achter hem staat een doorzichtig bouwwerk waarmee hij zich ooit toegang
probeerde te verschaffen tot de transhumane wereld (zie foto van Bart Grietens). De ijle klanken van Du bist die Ruh vormen een scherpe
tegenstelling tot het toneelbeeld en worden al gauw opgeslokt door een
bombardement aan felle lichten en harde geluiden. Het betekent dat aan de
onschuld en de vrede een eind gekomen is en dat er een strijd gaande is tussen
de transhumane mensheid en de gewone, die al bijna niet bestaat. Low is de
laatst levende op de aarde en toont in sterk spel regelmatig de afschuw over
zijn lot en zijn verlangen om zich bij zijn vrouw te voegen, die hem graag wil
ontkoppelen van zijn lichaam.
Door middel van een ingesproken logboek horen we hoe de
periode is geweest voordat Löw in coma geraakte. Hij had het altijd druk
terwijl Roxanne de zorg voor hun dochtertje Janna op zich nam. Vandaar dat Löw
zijn werk onderbrak om samen aan zee op vakantie te gaan. Terwijl hij slaap
inhaalde, verdronk Janna in een onoplettend moment. Löw gaf zijn vrouw daar de
schuld van maar leert door hedendaagse uitstapjes naar de transhumane wereld
haar herinneringen kennen en wordt daarmee milder in zijn oordeel over haar.
Het tekent de voorstelling, die het resultaat van veel teamwork is, dat de
strijd, zoals in veel sciencefiction producties, niet met heel veel geweld en
een overdaad aan gepolariseerde posities gevoerd wordt. De menselijke tekst van
Sytze Schaik maakt de kracht van de voorstelling, die in het Engels boventiteld
wordt, alleen maar groter.
In zijn inleiding vertelde Hellwig dat de sciencefiction vaak
ook terugverwijst naar hetgeen in onze samenleving of het verleden plaatsvindt.
In Disconnect blijkt het vermogen van
de mens om zich in anderen te verplaatsen veel gemakkelijker dan op de fysieke
aarde. Daartegenover staat dat men hier wel weer de wendbaarheid heeft om de
eigen geschiedenis steeds weer anders te interpreteren. Met het ouder worden
verandert de kijk op de plaats die men in de maatschappij inneemt en op
zichzelf en daarmee ontstaan er nieuwe inzichten die in transhumane vorm
onmogelijk zijn. Zelfs de allerlaatste mens geeft, net zoals de door Hellwig
genoemde Bérenger in De rinoceros
(1959) van Ionesco, niet zo gemakkelijk zijn eigen lot uit handen en dat toont daarmee
het enorme potentieel van de mens.
Hier
de site van Disconnect met daarop de
trailer die begint met het mooie Du bist
die Ruh.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten