Welcome, reader! According to Antony Hegarty in this second decade of the new century our future is determined. What will it be? Stays all the same and do we sink away in the mud or is something new coming up? In this blog I try to follow new cultural developments.

Welkom, lezer! Volgens Antony Hegarty leven we in bijzondere tijden. In dit tweede decennium van de eenentwintigste eeuw worden de lijnen uitgezet naar de toekomst. Wat wordt het? Blijft alles zoals het is en zakken we langzaam weg in het moeras van zelfgenoegzaamheid of gloort er ergens iets nieuws aan de horizon? In dit blog volg ik de ontwikkelingen op de voet. Als u op de hoogte wilt blijven, kunt u zich ook aanmelden als volger. Schrijven is een avontuur en bloggen is dat zeker. Met vriendelijke groet, Rein Swart.

Laat ik zeggen dat literaire kritiek voor mij geen kritiek is, zolang zij geen kritiek is op het leven zelf. Rudy Cornets de Groot.

Do not go gentle into that good night, Old age should burn and rage at close of day; Rage, rage against the dying of the light. Dylan Thomas.

Het is juist de roman die laat zien dat het leven geen roman is. Bas Heijne.

In het begin was het Woord, het Woord was bij God en het Woord was God. Johannes.



zaterdag 21 maart 2015

Theaterrecensie: Ludwig, Steef de Jong, Toneelschuur, 20 maart 2015



Ontwapende en creatieve voorstelling over een Duitse sprookjeskoning

De eenmansoperette Ludwig vertelt het verhaal van Lodewijk II ofwel Ludwig, koning van Beieren, ook wel de sprookjeskoning genoemd. Maar dan wel op een hele bijzondere manier. Steef de Jong haalt alles uit de kast om de negentiende eeuwse Ludwig en zijn hang naar schoonheid over het voetlicht te brengen. Naast de fraaie kartonnen decorstukken is er klinkende zang, bijzondere animatie en veel humor. Behalve dat we een beeld van Lodewijk II krijgen, wordt het massaal toegestroomde publiek anderhalf uur in multimediaal opzicht zeer verrast.

Het begint meteen al ingenieus in een simpel decor van een troonzaal. De Jong komt op met een doos voor zijn borst, voorstellende een jacquet met een strikje ter hoogte van zijn hals. Voorzichtig trekt hij het strikje los waarop een theaterzaal openvalt waarin een kartonnen ridder te zien is. Het is Lohengrin, de zoon van Parcival, die een lied uit de gelijknamige opera van Wagner van ten gehore brengt. Dat is niet voor niets. Ludwig houdt van theater, het kan hem nooit genoeg zijn. Applaus vindt hij het ergste wat er is, want dat houdt het op en dat mag niet.

Na  de Lohengrin van Wagner is Ludwig verkocht. Drie jaar later is hij koning en dan krijgt hij de gelegenheid de opera’s helemaal voor zichzelf te hebben, dus zonder applaus. In zijn leven onthield Ludwig zich van politieke activiteiten in München. Met zijn vriend Joseph ging hij liever naar locaties in de Alpen waar opera’s hun oorsprong vonden en speelde die daar na. Hij werd niet oud, 41 jaar. Hij verdronk onder mysterieuze gronden samen met zijn psychiater in een meer, de Starnberger See. Leidt de weg van hier, zingt De Jong duister toepasselijk.

Fraai is de kaart van Midden Europa, waarop De Jong de politieke context aanduidt met Beieren te midden van het Pruisen van Otto von Bismarck en de Oostenrijks Hongaarse dubbelmonarchie, waar Sissi, de nicht van Ludwig, de scepter zwaait. De laatste twee kunnen het goed met elkaar vinden, zo verbeeldt De Jong in een fantastische scène waarin hij binnenkomt met een levensgrote Sissi op de rug, met haar picknickt en later tijdens een lied het hoofd van Ludwig in haar masker toont. Minder te spreken is Ludwig over Bismarck die moderne achterladers tot zijn beschikking heeft en daarmee aan zijn tegenstanders een gevoelige klap kan uitdelen, zoals hij ook op het toneel laat zien. Ludwig is zijn tegenpool en zet muziekinstrumenten in in plaats van geweren, hetgeen met recht ontwapenend genoeg mag worden.

Humoristische scènes zijn te zien op het filmdoek dat in de wand van de troonzaal is ingebouwd, zie foto (Tim Stet) van de kroning van Ludwig. De grappige Phi en Pho, die daarop ook te zien zijn, vormen de regering van Beieren en moeten voor Ludwig op zoek naar Wagner, maar overhandigen hem op het eind van het liedje een krankzinnigheidsverklaring, die Ludwig van de troon ontheft. Zijn voorgenomen huwelijk met Sophie, een zus van Sissi, is al eerder door hem afgeblazen. De reden is duidelijk en wordt bezongen in een lied dat begint met de regel Als ik mijn ogen sluit en uit volle borst wordt meegezongen door het koor op het scherm. Een mogelijke andere huwelijkskandidaat, Theresa, is door De Jong zelf bedacht. Haar pizza Bismarck bestaat uit tomatensaus en ei, omdat de kok die ten tijde van de rede van Bismarck diens woorden Blut und Eisen verkeerd verstond.

Het is vooral zeer creatief wat De Jong laat zien, bijvoorbeeld met het bordkartonnen kasteel Neuschwanstein, waarin Ludwig woonde. Hij betrekt regelmatig het publiek bij zijn optreden en vraagt dit keer waar men het van kent. Zijn pantomime rond het kasteel brengt niemand op een idee waarop hij zelf het antwoord geeft. De contouren zijn, behalve voor legpuzzels, gebruikt door Walt Disney. Tijdens een lied van Sophie wordt een portret van haar op het scherm getoond, waarbij opeens heel kunstig haar lippen bewegen!

Soms deed de voorstelling me aan good old Farce Majeure denken, een enkele keer hoorde ik Micha Wertheim in de stem van De Jong. Ludwig heeft net als zijn voorgangers weinig pretenties, is eerlijk, vol kwaliteit en zeer levendig. Spasiba!

Het operette offensief Groots en meeslepend dat onder regie van Ina Veen deze eenmansoperette voorbracht gaat door op de ingeslagen weg. Na alle succes met Ludwig kan dat ook niet anders. Vanaf mei a.s. volgt Straussvogel, waarin De Jong op zoek gaat naar de Armin van Buuren van de negentiende eeuw, zoals dat op de ansichtkaart heet, die het publiek na afloop kreeg uitgedeeld. Ik ben benieuwd of de nieuwe voorstelling de niveau van Ludwig kan halen. Een aardige opgave, lijkt me.

Hier de site van Groots en meeslepend. De voorstelling Ludwig is vanavond nog te zien in de Toneelschuur. Hier op die site een trailer van de voorstelling.

Geen opmerkingen:

Een reactie posten