Welcome, reader! According to Antony Hegarty in this second decade of the new century our future is determined. What will it be? Stays all the same and do we sink away in the mud or is something new coming up? In this blog I try to follow new cultural developments.

Welkom, lezer! Volgens Antony Hegarty leven we in bijzondere tijden. In dit tweede decennium van de eenentwintigste eeuw worden de lijnen uitgezet naar de toekomst. Wat wordt het? Blijft alles zoals het is en zakken we langzaam weg in het moeras van zelfgenoegzaamheid of gloort er ergens iets nieuws aan de horizon? In dit blog volg ik de ontwikkelingen op de voet. Als u op de hoogte wilt blijven, kunt u zich ook aanmelden als volger. Schrijven is een avontuur en bloggen is dat zeker. Met vriendelijke groet, Rein Swart.

Laat ik zeggen dat literaire kritiek voor mij geen kritiek is, zolang zij geen kritiek is op het leven zelf. Rudy Cornets de Groot.

Do not go gentle into that good night, Old age should burn and rage at close of day; Rage, rage against the dying of the light. Dylan Thomas.

Het is juist de roman die laat zien dat het leven geen roman is. Bas Heijne.

In het begin was het Woord, het Woord was bij God en het Woord was God. Johannes.



zondag 8 maart 2015

Recensie: Anna: ode aan een kattenstaart (2014), Ru de Groen



Vonk slaat niet over in vormloze roman over een romance

Ru de Groen maakte vorig jaar met veel tam tam melding in de sociale media over de verschijning van zijn debuutroman Anna: ode aan de kattenstaart, een titel die men niet gauw vergeet. De bijbehorende omslag van een meisje met een blote schouder vanaf de rug gezien waarop een deel van haar vlecht te zien is, doet de rest. Ik trapte erin. Ik wist al meteen dat ik een kat in de zak gekocht had, maar leegde die tot de bodem.

Anna Stoffel uit Breda, de eigenaresse van de vlecht, kijkt terug op een romance in het laatste jaar van de middelbare school met klas- en straatgenoot Willem Havelaar, de over het paard getilde zoon van welgestelde ouders. Hij is blijven zitten en verschijnt aan het begin van de roman op maandag 21 augustus 1974 met veel bombarie in het klaslokaal. Hij maakt zoveel stennis dat hij door de docent meteen de klas uit wordt gestuurd. Als Anna later voor dezelfde docent hoofdpijnpoeders bij de apotheek moet halen, komt ze Willem in de stad tegen. Het is het begin van een romance, die echter in de loop van dat examenjaar uit het hand loopt als Willem haar de bijnaam Pies Kattenstaart geeft, dit nadat Anna in de gymles uit angst uit het wandrek gepiest heeft.

Uiteindelijk vergeeft Anna Willem. In het voorafje is dat al duidelijk. ‘Als ik nu, na al die tijd, de balans opmaak, valt die toch gunstig voor hem uit. Hij deed me indertijd veel pijn, maar diepte me ook op uit de stilte en leerde me liefhebben. Maar het belangrijkste was dat hij me aan het lachen kreeg.’

In de roman wordt dit niet duidelijk gemaakt, vooral dat liefhebben niet. Het is niet goed te begrijpen waarom Anna voor zo’n patser valt. Natuurlijk, de extraverte zoon van een longarts is een geschikt leerobject voor een introvert meisje, maar daarmee is het milde oordeel van Anna nog niet verklaard. Dat wordt evenmin verklaard uit het feit dat Willem veel weg heeft van Anna’s overleden vader, die eerder het gezin verliet voor een Amerikaanse vriendin en die ook een nietsnut was. Helemaal niet omdat de sociëteit die Willem iedere woensdagmiddag in het tuinhuis van zijn ouders houdt, zo boeiend is. Anna gedraagt zich onnatuurlijk welwillend voor de tweede man in haar leven die wegloopt voor problemen.
Het lijkt me dat Ru de Groen zich niet goed kon inleven in het gevoelsleven van dit middelbare schoolmeisje. Dat ze na een tijdje in het tuinhuis zijn lul vasthoudt klinkt niet erg romantisch. De wraak die ze probeert te nemen als hij haar voor Pies Kattenstaart heeft uitgescholden, een bijnaam die als een vuurtje door de school gaat, is halfslachtig. Tenslotte komt de mogelijkheid van wraak nabij tijdens de eindexamens maar Anna schrikt daar toch voor terug en heeft daar aan het eind van haar leven, als ze Willem weer ontmoet in het ziekenhuis waar ze voor longkanker is opgenomen, geen spijt van.

Het verhaal wordt zeurderig verteld. De flaptekst, zowel op de voor- als achterzijde, van Tom van ’t Hek kan dit niet verhelen. De dialogen zijn niet sterk, maar dienen eerder als bladvulling. Vaak schijnt de eigen ervaring van de schrijver door het verhaal heen, bijvoorbeeld als het gaat om de fascinatie voor de herfst of over dansles. De lezer ziet de schrijver nadenken over het vervolg van het verhaal. Er zit lijn weinig in. Het zwalkt van de school naar de moeder van Anna en hun buren. De karakters rammelen in hun karkassen. De toon is vanaf het begin erg meisjesachtig kinderachtig, bijvoorbeeld als Anna aan het eind van het jaar tegen de vader van Willem zegt dat ze een jaar lang met zijn zoon gezoend heeft. Een joodse dame op het kerkhof vertelt over haar verleden waardoor Anna haar eigen problemen relativeert. De dame zegt haar dat een eerste liefde bijna niet anders kan dan littekens achterlaten.

Bij de lezer slaat de vonk helaas niet over.

Geen opmerkingen:

Een reactie posten