De witte momenten luidruchtig vullen
Peter Verhelst (Brugge 1962) heeft veel poëzie, proza en
toneelwerken geschreven en de laatste ook vaak geregisseerd. Hij kreeg in april
2013 een auto-ongeluk op weg van Brugge naar Brussel nadat een vrachtwagen en
wiel verloor en hij daardoor drie keer over de kop sloeg zonder bloed te
verliezen of breuken op te lopen. Hij had alleen pijn en kwam in een
pijnkliniek terecht. Zijn diepgevoelde ervaring was de aanleiding voor De kunst van het crashen.
Wim Brands herinnert zich ook een ongeluk. Hij werd geschept
door een koerier en herinnert zich dat hij schreeuwde maar zonder geluid.
Verhelst herinnert zich alles en niet van het ongeluk. Alleen
bepaalde details. De perceptie van tijd en werk werd door elkaar gehaald. Verschillende
tijdslagen speelden door elkaar. Hij kwam in een stil sneeuwlandschap terecht,
waarin hij zichzelf achter het stuur zag zitten. Hij zag geen film van zijn
leven voor zich zoals vaak schijnt te gebeuren en vond dat jammer omdat hij
heel wat heeft meegemaakt, maar zag wel de mogelijkheden om in literaire zin iets
met zijn ervaring te doen. Elk mens probeert elke dag vanuit veerkracht een
verhaal te maken, zo is zijn opvatting.
Brands vraagt hoe lang hij met zijn boek bezig was.
Verhelst zegt dat hij na het ongeluk veel adrenaline had en
veel praatte tegen zijn vriendin. Hij wist al in de ambulance dat hij iets met
zijn ervaring moest doen. Het schrijven hielp om zich niet over te leveren aan
de pijn.
Brands zegt dat de lezer wordt meegevoerd in een witte
wereld.
Verhelst zag na de crasch overal brokstukken van zijn auto
liggen en wilde die in een verhaal overdrachtelijk met elkaar verbinden om zo
de verschillende beleefde tijdslagen bij elkaar te brengen.
Brands zegt dat het boek begint met een schilder in een
dierentuin.
Verhelst verklapt dat dit fragment pas later in het boek
verklaard wordt. Hij wilde vroeger schilder worden. Hij had aan zijn
plaatsgenoot Jan van Eyck een goed voorbeeld, maar kon zelf niet goed naar een
levend model schilderen en deed dat daarom op schrift.
Brands noemt andere gebeurtenissen zoals een tocht door de
jungle na een vliegtuigongeluk en een verwijzing naar het niet bestaande eiland
Sandy Island, dat eerder ontdekt zou zijn door een walvisvaarder.
Voor Verhelst zelf was het gebeurde als een gat in de
chassis van zijn auto. Alles wat verloren ging krijgt daarin een plaats. Tijd
speelt daarbij geen rol. Hij las ooit in The Guardian over de foutieve melding
van het eiland. Een mannetje rent door de jungle van Zuid Afrika, een land dat
zich na de apartheid weer op de kaart probeert te zetten. Verhelst zag het
mannetje als zijn schaduw, die afgescheiden is geraakt van hem en weer naar hem
moet terugkeren.
Ook Francis Bacon ontbreekt niet.
Voor Verhelst is Bacon als zijn broertje. Hij denkt zelf als
de schilder, die schildert over zijn gevoelens. Hierdoor voelde Verhelst zich
minder beschaamd om zich uit te drukken.
Brands vraagt wat Verhelst over zichzelf denkt.
Verhelst wil het gat dichten door steeds weer iets nieuws te
maken.
Brands weet hoe dat bij Verhelst heet: de witte momenten
luidruchtig vullen.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten