Over de Four Freedom Awards, ingesteld door president Franklin D. Roosevelt

Malala deelt in de erfenis van Roosevelt

Vandaag zijn in Middelburg de Four Freedom Awards uitgereikt, vier prijzen met één overkoepelende. De Award voor Vrijwaring van vrees was voor de zestienjarige Pakistaanse Malala Yousafzai (zie foto) die zich, vanaf de aanslag die twee jaar geleden op haar gepleegd werd, onophoudelijk inzet voor onderwijs aan meisjes. Hieronder meer informatie over de totstandkoming van de prijs.  

Op 6 januari 1941 sprak de Amerikaanse president Franklin D. Roosevelt (1882- 1945) zijn legendarische State of the Union uit voor het Amerikaanse Congres waarin hij opkwam voor vrijheid van meningsuiting, godsdienst, gebrek en vrees. Het was te meer verrassend omdat Amerika niet verder keek dan zijn neus lang was en nog niet betrokken was bij de Tweede Wereldoorlog. Na zijn dood bleef zijn vrouw Eleanora voorvechtster van de opname van de Four Freedoms in het handvest van de Verenigde Naties.

Roosevelt was president van 1933 tot 1945. Met de New Deal zorgde hij voor werk in de tijd van de Great Depression. Het ging daarbij om hulp, herstel en hervorming. Paradepaardje was het TVA project in het dal van de Tennessee rivier. Door het bouwen van de Fontana Dam bestreed men overstromingen en erosie en verschafte men het Zuiden van elektriciteit. Er werkten 200.000 mensen aan de dam. Eromheen ontstond een stad.

Wendell Wilkie verzette zich tegen de levering van goedkope elektriciteit door de overheid, omdat zijn eigen private onderneming uit de markt werd geprijsd. Hij verkocht zijn maatschappij aan de TVA en ging in de politiek. Hij werd in 1940 de Republikeinse presidentskandidaat, maar verloor van Roosevelt, die als marineman in de oorlogsjaren het vertrouwen van het Amerikaanse volk kreeg. Nog steeds zijn de meningen in de Verenigde Staten over een private dan wel een publieke oplossing van problemen verdeeld. Tijdens de verkiezingen in 2012 laaide het debat weer hoog op, ditmaal tussen Romney en Obama.

De Four Freedom Awards wordt vanaf 1982 afgewisseld uitgereikt in Middelbrug en in New York. In Middelburg vindt de uitreiking plaats in een abdijcomplex dat plaats biedt aan zevenhonderd genodigden. De prijs bestaat uit een hoofdprijs en vier deelprijzen. In 2008 kreeg Richard von Weizsäcker de hoofdprijs en waren de prijzen voor de vrijheid van vrees voor War Child, die voor de vrijheid van gebrek voor Jan Egeland, directeur van de Human Rights Watch, die voor de vrijheid van meningsuiting voor Lakdar Brahimi, vertegenwoordiger voor de VN voor Afghanistan en Irak, en die voor de vrijheid van godsdienst voor theologe Karin Armstrong.

Elisabeth, achterkleindochter van Roosevelt reikte in 2008 in Middelburg de prijzen uit. In haar inleiding zei ze dat het eenvoudig lijkt om tolerant te zijn en begrip te hebben, maar dat de schijn bedriegt. Vervolgens werd het lied Alle Menschen werden Brüder gespeeld en gezongen. Willemijn Verloop, directeur van War Child, zei in haar dankwoord dat het War Child gaat om het doorbreken van angst en haat bij kindsoldaten en ervoor te zorgen dat ze een vak kunnen leren waarmee ze zich in het levensonderhoud kunnen voorzien. Karin Armstrong wilde graag meewerken aan het scheppen van een globale gemeenschap waarin harmonie heerst en wederzijds respect. Richard van Weizsäcker noemde 8 mei 1985 in de Bondsdag de dag van de bevrijding van het nationaal-socialisme. Hij is het geweten van de natie. Bij de val van de Muur prees hij de moed van de Oost-Duitsers en hij benadrukte de vredelievende bedoeling tijdens de vereniging van de Duitslanden. Hij geeft adviezen en bestrijdt vreemdelingenhaat. In 1990 kreeg hij daarvoor al de Geuzenpenning. In zijn dankwoord zei hij dat er geen einde komt aan de geschiedenis. Het idee van Roosevelt om behalve de vrijheid van meningsuiting en godsdienst ook de vrijheid van gebrek en angst te noemen getuigde van een vooruitstrevende visie. Het gaat ook om een rechtvaardige economie, ook al is de werking daarvan moeilijker vast te stellen dat bij de eerstgenoemde vrijheden. Ook persoonlijk is hij blij met de prijs. Op zijn achtentachtigste is hij gelukkig dat zijn generatie zich inzet voor een betere toekomst.

Hier een overzicht van de prijswinnaars. Bron van dit artikel is een NOS - uitzending over de uitreiking in 2008 en de uitzending van Andere tijden over Roosevelt op 4 november 2012.

Aangepast op 25 mei 2014 om 12:40 uur.