Mooi portret van een levendige man met sterke principes
Ahmed Kathadra (rechts op de foto) hield tijdens de begrafenis van Nelson
Mandela een indrukwekkende rede. Samen hadden ze gevangen gezeten op
Robbeneiland. Hij was de jongste van de acht opgepakte leiders van het ANC,
waaronder Nelson Mandela en Walter Sisulu en werd aangesproken door zijn bijnaam Kathy. In de documentaire, die begint met een
uitspraak van Mandela dat al hun verhalen met elkaar verweven en samen een
totaalbeeld vormen, wordt de strijd tegen de apartheid belicht aan de hand van
een portret van deze sympathieke man. De titel Brieven van
Zohra slaat op de lange briefwisseling die Kathadra met zijn nichtje Zohra
voerde.
Ahmed Kathadra (1929) was van Indiase afkomst. Zijn ouders
waren naar Zuid Afrika gekomen en hadden een winkeltje in Johannesburg met veel
blanke klanten. Tijdens de jeugd van Kathadra nam de apartheid toe. De blanken
waren nogal onwetend over de maatschappelijke toestand. Ze vroegen over hun
stemkeuze, terwijl niet blanken geen stemrecht hadden. Kathadra kreeg geen
toegang tot het onderwijs. Zijn vader regelde daarom thuisonderwijs. Later ging
hij op een internaat in Johannesburg. Met pijn in zijn hart zegt hij dat hij
zonder ouders is opgevoed. In 1946 zat hij in het eindexamenjaar, maar hij
besloot met school te stoppen om zich aan de strijd van het ANC te wijden.
De bedoeling was dat ze zich geweldloos zouden verzetten.
Gandhi was hun grote voorbeeld. Een landbezetting in Natal bracht Kathadra in
de gevangenis, waar hij alvast wende aan het opgesloten zijn. Na het bloedbad
in Sharpville in 1960 besloot men van tactiek te veranderen. Men koos voor de
gewapende strijd en ging ondergronds. Kathadra kreeg een Portugese identiteit aangemeten.
Tijdens een vergadering werden de acht leiders opgepakt en negentig dagen in Pretoria
in afzondering vastgehouden en alvast de dood aangezegd. Tijdens het Rivonia
proces in 1964 werd echter bepaald dat ze vanwege sabotage en ondermijning van
de staat levenslang kregen.
De leiders werden na het proces naar Robbeneiland
overgebracht. Ze sliepen daar in kleine cellen op de grond en hadden de
beschikking over een toiletemmer die ze in de ochtend leegden. Kathadra kreeg
een lange broek en brood tijdens het ontbijt omdat Indiërs volgens de apartheidsleer
een trede hoger stonden dan de zwarten die in een korte broek rondliepen. Het
werk in de steenmijnen was zwaar, maar men was dan, anders dan in de cel, in
ieder geval samen. Er circuleert een foto waarop te zien is dat de ANC leiders
licht werk te doen kregen, maar die was gemaakt voor de bühne.
Kathadra vertelt dat hij in zijn cel op Robbeneiland door
dekens op elkaar te stapelen net uit het raam kon kijken. Dat deed hij dan ook
vaak. Wellicht zijn de beelden van de sterke branding dan ook de beelden die Kathadra
op het eiland zag. Over de opstand in Soweto hoorden ze pas jaren later. Tijdens
een eenmalig bezoek van zijn nichtje Zohra vroeg Kathadra haar om zijn
secretaresse te worden.
Zohra was bang dat haar antwoorden niet voldeden maar ze werden door Kathadra juist zeer gewaardeerd. Omdat brieven van Kathadra aan andere ANC leden vaak niet aankwamen, werd ze een intermediair tussen Kathadra en de andere leden. Na zijn vrijlating in 1989 woonde hij tijdelijk bij het gezin van Zohra. Haar vader dacht dat ze wel voorrechten zouden genieten, maar Kathadra was erg principieel en liet zich niet omkopen. Hij was ook zelden thuis en reisde veel. De natie was zijn familie. Zohra vond het verdrietig dat ze hem zo weinig zag
Op het eind zegt Kathadra dat er veel is bereikt op het
gebied van gelijkheid en gelijkwaardigheid maar dat er nog steeds veel armoede
is en dat er nog een lange weg te gaan is.
Hier
de trailer.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten