Welcome, reader! According to Antony Hegarty in this second decade of the new century our future is determined. What will it be? Stays all the same and do we sink away in the mud or is something new coming up? In this blog I try to follow new cultural developments.

Welkom, lezer! Volgens Antony Hegarty leven we in bijzondere tijden. In dit tweede decennium van de eenentwintigste eeuw worden de lijnen uitgezet naar de toekomst. Wat wordt het? Blijft alles zoals het is en zakken we langzaam weg in het moeras van zelfgenoegzaamheid of gloort er ergens iets nieuws aan de horizon? In dit blog volg ik de ontwikkelingen op de voet. Als u op de hoogte wilt blijven, kunt u zich ook aanmelden als volger. Schrijven is een avontuur en bloggen is dat zeker. Met vriendelijke groet, Rein Swart.

Laat ik zeggen dat literaire kritiek voor mij geen kritiek is, zolang zij geen kritiek is op het leven zelf. Rudy Cornets de Groot.

Do not go gentle into that good night, Old age should burn and rage at close of day; Rage, rage against the dying of the light. Dylan Thomas.

Het is juist de roman die laat zien dat het leven geen roman is. Bas Heijne.

In het begin was het Woord, het Woord was bij God en het Woord was God. Johannes.



maandag 25 november 2013

Zin op Zondag, Grote Kerk Alkmaar, 24 november 2013



Onder het motto Verdieping, verbondenheid en verse soep kwam men afgelopen zondagmiddag bijeen in de Grote Kerk in Alkmaar om invulling te geven aan een verlangen, dat vroeger door de kerk vervuld werd. De muziek wordt verzorgd door De Kift en de stijlvolle presentatie is in handen van Leoni Jansen, die het massaal toegestroomde publiek verteld dat een dominee blij zou zijn geweest met zo’n opkomst.

Van God los is het thema op deze eerste Zin op Zondag. Domineeszoon Freek de Jonge bijt de spits af met een preek over de dag dat hij van zijn geloof af viel. Dat was op Eerste Paasdag 1956. Het wordt een sappig verhaal in de stijl van Gerard van het Reve met een belangrijke plaats voor het nummer Rock around the clock. Tijdens de kerstsamenzang buiten de kerk in Zaandam werd de groep gelovigen gestoord door een stel dat hard dat rocknummer draaide. Dominee De Jonge kon het gevaar nog indammen met een goed gesprek, maar toen zoon Freek zelf het plaatje draaide zag hij de ondergang van de wereld naderen. Het onheil gaat verder als vader een verzoek krijgt om voor de Avro radio de ochtendwijding te verzorgen. Freek gaat mee en ziet een bromvlieg in de studio die hij voor de satan houdt. Hij grijpt in maar verstoort de opname waarop eerder dan verwacht de Arbeidsvitaminen worden ingezet en wel met Rock around the clock. Freek en zijn vader stappen gedesillusioneerd op de trein. Het voorval brengt Freek op de uitspraak dat wij lijden en dat dat maar goed is ook omdat wij als anders geen existentiële vragen zouden stellen. Hij illustreert dat aan de hand van een ervaring in Frankrijk waar hij een tweede huis heeft. Omdat de slootkant nodig gemaaid moest, leende hij een zeis van een simpele oude boer uit de buurt. Die waarschuwde hem de zeis zo weg te hangen dat de dood er niet bij kon. Toen Freek hoorde dat de boer overleden was, meende hij dat het kwam omdat hij diens waarschuwing vergeten was. Later bleef hij zoekende naar een oplossing voor de leegte. Hij ziet zichzelf als iemand die zijn ervaringen moet doorvertellen. Wie zijn lijden vormt geeft geeft zin aan het leven, aldus besluit hij zijn betekenisvolle en tegelijk hilarische preek.

Na een kort gesprekje van Leonie met een bandlid van De Kift over hun teksten die ze uit de wereldliteratuur halen, volgt er een Ronde kuipjes gesprek met de pas gepensioneerde  hoogleraar sociologie Bart van Heerikhuizen, schrijfster Désanne van Brederode en Freek de Jonge.
Leonie vraagt hen naar hun gelovigheid. Bart is opgevoed in een humanistische traditie en atheist, Désanne katholiek opgevoed en kerkelijk en Freek weet het niet zo goed. Hij refereert aan het tweede gebod om geen beeld van God te vormen, al bindt je daar natuurlijk geen gemeente mee. Hij vindt dat het verhaal moet dwingen tot nederigheid en betreurt het dat we van een mysterie - in een probleemmaatschappij zijn beland, waarin voor elk probleem een oplossing wordt gezocht, met als gevolg dat we steeds meer problemen krijgen. De lol wordt uit het spel gehaald. Pas het verlangen naar transcendentie maakt iemand tot mens die het lijden aan kan. Volgens Bart is verbondenheid met elkaar belangrijk maar hoeft de moraal niet ontleend te worden aan het geloof. Zelf is hij achtste generatie atheïst en zijn dochter betaalde de kerstbomenverkoper terug voor een blauwspar die ze de nacht ervoor ontvreemd had. 
Désanne ziet vaak een schijnverbondenheid en een behoefte van mensen daar tegenop te komen, zoals Maarten Luther deed. Freek vraagt zich tenslotte af hoe de woede van de bevolking beheersbaar te houden zonder god of duivel. Leonie vindt dit een mooi onderwerp voor de volgende Zin op Zondag in februari

Columnist van het Noord-Hollands Dagblad en universitair docent biologie Nico van Straalen sluit de middag af met de column Godsschot over de relatie tussen wetenschap en religie. Hij zegt daarin dat het boeiend is als men over het schot heen kijkt. Als mens doet hij niet anders.
Daarna zingt de kerk uit volle borst mee met een geactualiseerde versie van Er is leven na de dood van Freek en De Kift, waarna de pompoenwortelsoep wacht.

Wellicht is Zin op Zondag een van de plekken waar de verbondenheid, die in de maatschappij zo ver te zoeken is, kan opbloeien. Het was in ieder geval een uitstekende start van dit initiatief.

Geen opmerkingen:

Een reactie posten