In de onlangs gemaakte documentaire The unknown known wordt de vorige Amerikaanse minister van Defensie Donald Rumsfeld door Errol Morris aan de tand gevoeld, zoals hij dat tien jaar daarvoor deed met Robert S. McNamara.
Deze laatste documentaire, met sfeervolle muziek van Philip Glass, heeft als ondertitel Eleven lessons from the life of Robert S. McNamara en vormt een tijdsbeeld van de twintigste eeuw aan de hand van diens levensloop. McNamara maakte de Tweede Wereldoorlog mee, nam deel aan de oorlog in Vietnam, was minister van Defensie onder John F. Kennedy en Lyndon Johnson, werkte dertien jaar voor de Wereldbank en voorzag de beelden van commentaar.
Errol Morris destilleerde hieruit elf lessen. De dvd bevat
een tekst van McNamara waarin hij verklaart dat deze elf lessen niet de zijne
zijn. Vervolgens presenteert hij (alleen op papier) Robert S. McNamara's 10
Lessons. Alhier
op Wikipedia.
Empathize with your enemy: de
Cuba crisis liet zien dat het belangrijk om je te verplaatsen in de
tegenstander, in dit geval Chroetsjov, die in eigen land tegen hardliners
moest opboksen en aan zijn volk kon vertellen dat een invasie op Cuba was
afgewend.
Rationality will not save us: ‘We
lucked out,’ zegt McNamara, maar het gevaar voor een kernoorlog
bestaat nog steeds. In 1992 hoorde hij van Castro dat er inderdaad Russische
kernwapens op het eiland lagen die de Verenigde Staten hadden kunnen
vernietigen. Castro had dat zelfs aan Chroetsjov geadviseerd. In de Koude Oorlog
kwam het herhaaldelijk tot conflicten met de USSR. Zelf herinnert McNamara
zich als tweejarige de overwinning na de Eerste Wereldoorlog. In zijn jeugd
moesten ze gasmaskers dragen. Hij was een vlijtige leerling, een goede
student en als minister altijd goed voorbereid.
There's something beyond one’s
self: Hij ontmoette zijn vrouw, ze kregen een kind en
beleefden een gelukkige tijd. Tot de oorlog aanbrak en hij toezag op bombardementsvluchten,
waarbij de piloten soms gevaarlijke opdrachten ontweken.
Maximize efficiency: de
B 29 bommenwerper was efficiënter dan zijn voorgangers. Men bombardeerde
Japan vanaf Chinees grondgebied. Daarvoor werden in China vliegvelden uit de
grond gestampt. Helaas werd Tokio met zijn vele houten huizen vernietigd.
Proportionality should be a
guideline in war: McNamara wist dat hij immoreel bezig was, maar er
waren geen regels in de Tweede Wereldoorlog. Zijn vrouw kreeg na de oorlog polio
en hijzelf ging voor Ford werken tot hij in 1960 door Kennedy gevraagd werd
als minister van Defensie. Ondanks minder loon hapte hij graag toe. Het waren
geweldige jaren. Kennedy en hij wilden weg uit Vietnam, maar een militaire
coupe in Zuid Vietnam stak daar een stokje voor. Na de dood van Kennedy in
1963 koos hij het plekje op de begraafplaats.
Get the data:
De Ford Falcon was een succes dankzij de verbeterde veiligheid, onder meer
door veiligheidsriemen. In 1964 voerde hij een telefoongesprek met Johnson
over de onzekere toestand in Vietnam. Hij was het niet eens met de nieuwe
president die de vrijheid wilde verdedigen en een domino effect vreesde als
men de handen van Vietnam afhaalde
Belief and seeing are often both
wrong: Een aanval met torpedo’s door Noord Vietnam in
1964 bleek twijfelachtig en later zelfs onjuist. Door een bombardement als
wraak op Noord Vietnam als vergelding escaleerde de oorlog. Ze kenden hun tegenstander helemaal niet. Zie het
eerste punt. Pas in 1995 sprak McNamara persoonlijk met een Noord
Vietnamese leider.
Be
prepared to re-examine your reasoning: het chemische middel Agent Orange had niet
gebruikt mogen worden.
In order
to do good, you may have to engage in evil: met Quaker Norman Morrison als voorbeeld, hier op Wikipedia. In de
jaren zestig werd fel gedemonstreerd tegen de oorlog. Het was een zware tijd
voor zijn gezin.
Never say never:
in 1967 sprak McNamara zich uit tegen de oorlog. Hij vertrok onder het mom
dat hij de druk niet aankon. Tijdens het krijgen van een medaille in het
Witte huis kon hij van ontroering geen woord uitbrengen. Johnson was zo’n
slechterik nog niet.
You can't change human nature:
hij is trots op hetgeen hij bereikt heeft. Iedereen maakt fouten, het is
belangrijk ervan te leren. Door the fog is het moeilijk oorlog te begrijpen.
Het is een complexe materie. De menselijke natuur is niet te veranderen. Het verstand
heeft zijn grenzen.
In de epiloog vraagt Morris waarom hij zich na zijn aftreden als minister van Defensie nooit uitgesproken heeft tegen de Vietnam oorlog. McNamara antwoordt dat hij bang was voor het effect dat zijn woorden zouden hebben op de regering. Hij voelt zich niet schuldig. Een oorlog is zoals gezegd een complexe materie. Morris: Is it the feeling that you're damned if you do, and if you don't, no matter what? McNamara: Yeah, that's right. And I'd rather be damned if I don't. In april 2004 voelen Mark Danner en Morris hem op Berkeley nader aan de tand, maar veel nieuwe inzichten levert dat niet op. McNamara wil namelijk niet het beleid van Bush ten opzichte van Irak aanvallen. Het zou de soldaten in het veld in gevaar kunnen brengen. Dus al zijn raadgevingen en goede bedoelingen blijven in de lucht hangen. Tenslotte toch, ondanks zijn grote intelligentie, een laffe man waarmee hij zijn middelnaam Strange eer aandoet. Hier de trailer. |
Geen opmerkingen:
Een reactie posten